Ilmor
Ilmor (od Illien Morgan) – brytyjska firma inżynierii wyścigowej, założona w listopadzie 1983 roku przez Mario Illiena i Paula Morgana. Firma ma fabrykę w Brixworth, a biuro obsługi w Plymouth (Michigan), i dostarczała silniki do takich serii wyścigowych jak IndyCar czy Formuła 1.
Początkowo firma rozwijała silniki dla serii IndyCar. W 1993 roku zawiązała partnerstwo z Mercedesem na dostarczanie silników dla zespołów Formuły 1 – wpierw Saubera, następnie McLarena. Po śmierci Morgana w wypadku lotniczym w 2001 roku, Mercedes przejął całą firmę. W ten sposób powstała firma Mercedes-Ilmor, przemianowana następnie na Mercedes-Benz High Performance Engines Ltd.
W 2005 roku Mario Illien wraz z Rogerem Penske zawarli ugodę, w myśl której zakupili część firmy, nazwaną Special Projects. Ilmor wybudował motocykl Ilmor X3, którego użył na krótko w serii MotoGP, a następnie wycofał się z powodu problemów finansowych.
IndyCar
[edytuj | edytuj kod]Zarówno Illien, jak i Morgan pracowali w firmie Cosworth nad turbodoładowanym silnikiem DFX, który był używany w serii IndyCar. Różnili się jednak z Cosworthem, jeśli chodzi o poglądy na to, w jakim kierunku rozwijać silnik. Opuścili oni zatem firmę, by realizować własne pomysły. Cosworth twierdził później, że pierwszy silnik Ilmor tylko trochę różnił się od planowanych modyfikacji modelu DFX.
Ilmor, założony w 1983 roku jako niezależny producent silników, za pieniądze właściciela zespołu i producenta samochodów wyścigowych Rogera Penske, zaczął budować silniki dla serii IndyCar. Ilmor-Chevrolet 265A zadebiutował w Indianapolis 500 w 1986 roku, a używał go kierowca Team Penske, Al Unser. W 1987 roku z silników Ilmora korzystali już wszyscy kierowcy Penske (Unser, Rick Mears i Danny Sullivan), a także zespoły Patrick Racing i Newman/Haas Racing. Kierowca Newman/Haas, Mario Andretti, odniósł w 1987 roku pierwsze zwycięstwo dla Ilmora w IndyCar – w Grand Prix Long Beach. Zdobył także pole position do Indianapolis 500 1987. Rok później silnik został przmeianowany na Chevy Indy V-8, a Mears wygrał nim Indianapolis 500. W latach 1987–1991 silnik wygrał 64 z 78 wyścigów.
W 1994 roku używano silnika 265C, oznaczonego jako Ilmor Indy V8. Dzięki nietypowej konstrukcji produkowanego przez Ilmora silnika Mercedes-Benz 500I, powodującej zwiększenie jego wydajności, Al Unser Jr. wygrał Indianapolis 500 1994. W 1995 roku silniki były również bardzo konkurencyjne, ale po rozłamie IRL–CART Mercedes wycofał się z wyścigów w Stanach Zjednoczonych.
Następnie Ilmor pracował nad silnikami IRL dla Oldsmobile'a i Hondy.
Formuła 1
[edytuj | edytuj kod]W Formule 1 Ilmor zadebiutował w 1991 roku, dostarczając silniki V10 zespołowi Leyton House. W sezonie 1992 Leyton House został przemianowany na March. Ilmor w tymże roku dostarczał silniki również Tyrrellowi. Zespoły stosujące silniki Ilmora zdobyły w roku 1992 łącznie 11 punktów (Andrea de Cesaris 8, Karl Wendlinger 3).
Gdy Ilmor uzyskał odpowiednią reputację w Formule 1, podpisał umowę z zespołem Sauber, a także z Mercedesem. Mercedes chciał wkroczyć do Formuły 1 jako dostawca silników, i wykupił od Chevroleta 25% udziałów w Ilmorze, umieścił także na pokrywie silnika bolidów Sauber C12 napis "Concept by Mercedes-Benz". Gdy Sauber spisał się nadspodziewanie dobrze (12 punktów w pierwszym sezonie), Mercedes wszedł do Formuły 1 w sezonie 1994 jako dostawca silników dla zespołu Sauber, zmieniając napis na pokrywie na "Powered by Mercedes-Benz".
W sezonie 1994 Ilmor dostarczał stare silniki debiutującemu zespołowi Pacific. Był to jednak najgorszy zespół tamtego sezonu, i kierowcy często nie kwalifikowali się do wyścigów.
Sezon 1994 był ostatnim, w którym pojawiła się nazwa Ilmor. Jednakże Ilmor nadał produkował silniki dla Mercedesa. W 1994 roku Sauber ponownie zdobył 12 punktów, a później stosował silniki Forda. Mercedes natomiast rozpoczął długoletnią współpracę z McLarenem. McLaren-Mercedes wygrał mistrzostwa kierowców w latach 1998–1999, a konstruktorów w roku 1998.
W 2001 roku Paul Morgan zginął w wypadku awionetki. W 2002 roku DaimlerChrysler zwiększył swoje udziały w firmie do 55%, i przemianował ją na Mercedes-Ilmor. W 2005 roku Daimler wykupił całą firmę, zmieniając nazwę na Mercedes-Benz High Performance Engines Ltd.
MotoGP
[edytuj | edytuj kod]W 2006 roku Ilmor ogłosił, że tworzy zespół w serii MotoGP i zadebiutuje w dwóch ostatnich wyścigach sezonu 2006. Kierowcą na 2006 rok miał być Garry McCoy, a na 2007 – Jeremy McWilliams i Andrew Pitt. 15 marca 2007 roku, po jednym wyścigu, zespół ogłosił, iż przerywa starty w Moto GP w związku z problemami finansowymi. 30 kwietnia ogłoszono, że firma Ilmor będzie koncentrować się na rozwoju silników, redukując zbędny personel, jakkolwiek nadal obowiązywać będą kontrakty z McWilliamsem i Pittem.
Siostrzane spółki
[edytuj | edytuj kod]Ilmor Engineering
[edytuj | edytuj kod]W 1990 roku utworzono siostrzaną spółkę, Ilmor Engineering, Inc. Jej głównym celem było wsparcie inżynieryjne dla rosnącej liczby klientów korzystających z silnika konstrukcji Ilmora w IndyCar, oznaczonego jako Chevrolet 265A. W 1998 roku zmieniono siedzibę firmy z Redford na Plymouth.
Obecnie firma wytwarza silniki dla samochodów wyścigowych, łodzi wyścigowych, samochodów drogowych i motocykli.
Ilmor High Performance Marine
[edytuj | edytuj kod]Ilmor High Performance Marine, LLC. to firma, która dostarcza silniki dla łodzi wyścigowych w serii SuperCat Offshore Racing Series, organizowanej przez American Power Boat Association (APBA). Została założona w 2002 roku.
Wyniki w Formule 1
[edytuj | edytuj kod]Legenda oznaczeń w tabelach wyników Wyświetl szablon na nowej stronie | |
---|---|
Oznaczenie | Wyjaśnienie |
Złoty | Zwycięzca lub mistrzostwo |
Srebrny | 2. miejsce lub wicemistrzostwo |
Brązowy | 3. miejsce lub II wicemistrzostwo |
Zielony | Ukończył, punktował (w klasyfikacji generalnej, gdy zdobył co najmniej jeden punkt na przestrzeni sezonu, poza trzema powyższymi opcjami) |
Niebieski | Ukończył, nie punktował (w klasyfikacji generalnej, gdy nie zdobył co najmniej jednego punktu na przestrzeni sezonu) |
Czerwony | Nie zakwalifikował się (NZ) |
Nie prekwalifikował się (NPK) | |
Różowy | Nie ukończył (NU) |
Niesklasyfikowany (NS) (w klasyfikacji generalnej, gdy nie został sklasyfikowany w żadnym wyścigu sezonu) | |
Czarny | Zdyskwalifikowany (DK) |
Wykluczony (WYK/EX) | |
Biały | Nie wystartował (NW) |
Kontuzjowany (K/INJ) | |
Wyścig odwołany (OD/C) | |
Bez koloru | Został wycofany (WYC/WD) |
Nie przybył (NP/DNA) | |
Nie brał udziału w treningach (NT/DNP) | |
Nie został zgłoszony (–) | |
Pogrubienie | Start z pole position |
Kursywa | Najszybsze okrążenie wyścigu |
† | Nie ukończył, ale jego rezultat został zaliczony ze względu na przejechanie więcej niż 90% dystansu wyścigu. |
* | Sezon w trakcie |
1/2/3 | Punktowana pozycja w sprincie kwalifikacyjnym |
Lista systemów punktacji Formuły 1 |
Sezon | Zespół | Samochód | Silnik | Opony | Kierowcy | Wyniki w poszczególnych eliminacjach | Pkt. | Msc. | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1991 | Leyton House | Leyton House CG911 | Ilmor 2175A 3.5 V10 | G | USA | BRA | SMR | MCO | CND | MEX | FRA | GBR | DEU | HUN | BEL | ITA | POR | ESP | JPN | AUS | 1 | 12 | |
Maurício Gugelmin | NU | NU | 12 | NU | NU | NU | 7 | NU | NU | 11 | NU | 15 | 7 | 7 | 8 | 14 | |||||||
Ivan Capelli | NU | NU | NU | NU | NU | NU | NU | NU | NU | 6 | NU | 8 | 17 | NU | |||||||||
Karl Wendlinger | NU | 20 | |||||||||||||||||||||
1992 | Tyrrell | Tyrrell 020B | Ilmor 2175A 3.5 V10 | G | ZAF | MEX | BRA | ESP | SMR | MCO | CND | FRA | GBR | DEU | HUN | BEL | ITA | POR | JPN | AUS | 8 | 6 | |
Olivier Grouillard | NU | NU | NU | NU | 8 | NU | 12 | 11 | 11 | NU | NU | NU | NU | NU | NU | NU | |||||||
Andrea de Cesaris | NU | 5 | NU | NU | 14 | NU | 5 | NU | NU | NU | 8 | 8 | 6 | 9 | 4 | NU | |||||||
March | Leyton House CG911 | Karl Wendlinger | NU | NU | NU | 8 | 12 | NU | 4 | NU | NU | 16 | NU | 11 | 10 | NU | 3 | 9 | |||||
Jan Lammers | NU | 12 | |||||||||||||||||||||
Paul Belmondo | NZ | NZ | NZ | 12 | 13 | NZ | 14 | NZ | NZ | 13 | 9 | ||||||||||||
Emanuele Naspetti | 12 | NU | 11 | 13 | NU | ||||||||||||||||||
1993 | Sauber | Sauber C12 | Sauber LH10 3.5 V10 | G | ZAF | BRA | EUR | SMR | ESP | MCO | CND | FRA | GBR | DEU | HUN | BEL | ITA | POR | JPN | AUS | 12 | 7 | |
Karl Wendlinger | NU | NU | NU | NU | NU | NU | 6 | NU | NU | 9 | 6 | NU | 4 | 5 | NU | 15 | |||||||
JJ Lehto | 5 | NU | NU | 4 | NU | NU | 7 | NU | 8 | NU | NU | 9 | NU | 7 | 8 | NU | |||||||
1994 | Pacific | Pacific PR01 | Ilmor 2175A 3.5 V10 | G | BRA | PAC | SMR | MCO | ESP | CND | FRA | GBR | DEU | HUN | BEL | ITA | POR | EUR | JPN | AUS | 0 | – | |
Paul Belmondo | NZ | NZ | NZ | NU | NU | NZ | NZ | NZ | NZ | NZ | NZ | NZ | NZ | NZ | NZ | NZ | |||||||
Bertrand Gachot | NU | NZ | NU | NU | NU | NU | NZ | NZ | NZ | NZ | NZ | NZ | NZ | NZ | NZ | NZ |
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ilmor (ang.)