Przejdź do zawartości

Język kałmucki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Хальмг келн
Obszar

Kałmucja (Rosja), Chiny, Mongolia

Liczba mówiących

ok. 180–200 tys.

Pismo/alfabet

cyrylica

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
język urzędowy Kałmucja (Federacja Rosyjska)
UNESCO 3 zdecydowanie zagrożony
Ethnologue 2 prowincjonalny
Kody języka
ISO 639-2 xal
ISO 639-3 xal
IETF xal
Glottolog kalm1244
Ethnologue xal
GOST 7.75–97 кал 260
Linguist List xal-kal
WALS kmk
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Wikipedia w języku kałmuckim
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język kałmucki (Хальмг келн) – język Kałmuków osiadłych nad Wołgą[1], z podrodziny języków mongolskich; ok. 180–200 tys. mówiących. Wykształcił się w XVII wieku z języków ojrackich. W XIX wieku do zapisu języka przyjęto cyrylicę.

Tradycyjne pismo

[edytuj | edytuj kod]

Kałmucki jest językiem z historyczną tradycją literacką. Oryginalne pismo kałmuckie zostało stworzone w XVII wieku. Krzewicielem oświaty wśród Kałmuków był buddyjski mnich Dzaja Pandita (1599–1662 r. n.e.), autor pisma todo biczig („czyste pismo”). W 1924 roku w ZSRR pismo ojracko-kałmuckie zostało zastąpione przez cyrylicę, którą w 1930 roku zastąpiła łacinka, którą jeszcze raz zmieniła cyrylica o wymowie mongolskiej w 1938 roku.

Kałmucy (Ojraci) w Zachodnich Chinach nadal posługują się pismem ojracko-kałmuckim. W Urumczi wydają kilka gazet i pism w języku ojrackim, nadawane są w tym języku także programy radiowe i telewizyjne. Język ojracki w Mongolii nie uzyskał statusu oficjalnego i jest używany tylko w życiu codziennym, poza tym wypiera go język chałcha-mongolski.

Alfabet

[edytuj | edytuj kod]
А а Ә ә Б б В в Г г Һ һ Д д Е е Ё ё
Ж ж Җ җ З з И и Й й К к Л л М м Н н
Ң ң О о Ө ө П п Р р С с Т т У у Ү ү
Ф ф Х х Ц ц Ч ч Ш ш Щ щ Ъ ъ Ы ы Ь ь
Э э Ю ю Я я

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. kałmucki język, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-12-16].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]