Miejski Zakład Komunikacyjny w Bielsku-Białej

MZK w Bielsku-Białej
Miejski Zakład Komunikacyjny w Bielsku-Białej
	; Siedziba MZK przy ul. Długiej 50
Państwo	Polska
Siedziba	Bielsko-Biała
Adres	ul. Długa 50
Data założenia	1 lipca 1991
Forma prawna	spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Prezes	Hubert Maślanka
brak współrzędnych
	Strona internetowa

Miejski Zakład Komunikacyjny w Bielsku-Białej sp. z o.o.^[1] (do 2019 roku jako zakład budżetowy miasta Bielsko-Biała^[2]) – główny operator komunikacji miejskiej w Bielsku-Białej^{[potrzebny przypis]}.

Spółka poza obsługą komunikacji w mieście funkcjonuje w identycznej formie w miejscowościach znajdujących się obok Bielska-Białej. Są to: Bystra, Czechowice-Dziedzice oraz Wilkowice^[3].

Historia

Zobacz więcej w artykule Komunikacja miejska w Bielsku-Białej, w sekcji Historia.

Miejski Zakład Komunikacyjny powstał na bazie poprzednika – Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego, którego postawiono w stan likwidacji. Wiązało się to z przywróceniem samorządów gminnych w Polsce. Stało się to 1 lipca 1991, wówczas to MZK, z ramienia jednostki budżetowej Urzędu Miejskiego Bielsko-Biała przejęło obowiązki i organizację transportu miejskiego^{[potrzebny przypis]}.

Po transformacji ustrojowej postanowiono zreorganizować funkcjonowanie komunikacji autobusowej. Wiązało się to z likwidacją połączeń przynoszących straty; dotyczyło to kursów do zakładów pracy, podmiejskich (większość została przejęta przez PKS w Bielsku-Białej) oraz tych, które dublowały się. Ponadto postanowiono uruchomić linie, które miały na celu połączyć słabo skomunikowane osiedla z komunikacją miejską – były to m.in. osiedla: Polskich Skrzydeł, Sarni Stok oraz Langiewicza. Ponadto zauważono możliwość „zarobku” na reklamach – zaczęto umieszczać reklamy na pojazdach. Początkowo były one niewielkie, lecz z biegiem czasu ewoluowały do rozmiaru, w których zaczęły zajmować całą boczną i tylną powierzchnię autobusu^{[potrzebny przypis]}.

W 2004 roku ustalono malaturę pojazdów^[4] – od tamtej pory autobusy jeździły w biało-czerwono-żółtych barwach, które odnosiły się do barw flagi Bielska-Białej. Dyskusję sprowokowała dostawa sześciu Solaris Urbino 12 drugiej generacji z 2002 roku w zielono-niebieskich barwach; narzucano ich barwy innym pojazdom, co spowodowało kontrowersje wśród mieszkańców^{[potrzebny przypis]}.

Pierwsze dostawy autobusów

W pierwszych latach od przekształcenia przedsiębiorstwa postanowiono zmodernizować flotę. W tym celu zakupiono autobusy marki Ikarus, które swoimi parametrami nadawały się do obsługi miasta o górzystej topografii. W 1993 roku przyjechała pierwsza dostawa autobusów przegubowych – był to model 280.37 oznaczony numerem taborowym #001-#010. Rok później dostarczono model 280.37B, który wyróżniał się od poprzedników zmienioną skrzynią biegów. Otrzymały one numerację #011-#020^{[potrzebny przypis]}.

W nadchodzących latach dyrekcja MZK ujednolicała tabor, bowiem to właśnie Ikarusy były podstawą floty. W 1995 roku zamówiono kilkanaście sztuk 415.14B. Rokrocznie dokupowano kolejne egzemplarze różniące się poszczególnymi specyfikacjami. Względy mobilności dla osób niepełnosprawnych przesądziły, aby w zamówieniach uwzględniać niskopodłogowe pojazdy – w takim wypadku zakupiono Ikarusy 405.03, 411.08 (MZK posiadała dwa z wyprodukowanych sześciu egzemplarzy) oraz 412.08B. Dzięki temu rozwiązaniu przewoźnik mógł uwzględnić gwarancję kursów niskopodłogowych – oznaczane w rozkładach jazdy na przystankach literą i^{[potrzebny przypis]}.

Pod koniec lat 90. do zakładu zostało sprowadzonych dziewięć sztuk niskopodłogowych MAN NL 222 posiadających pod maską 220 KM^{[potrzebny przypis]}.

Modernizacja taboru

Mimo dokupowania nowoczesnych autobusów na ówczesne standardy w latach dwutysięcznych (tj. 20 sztuk Mercedesów 0530 Facelift, 15 sztuk Solarisów Urbino 12 III generacji, 10 sztuk Mercedesów Benz Conecto LF A30, 6 sztuk przegubowych Mercedesów O530G Facelift czy kilka egzemplarzy Jelczów M081MB3 Vero i Autosanów A8V.03.01 Wetlina) – przewoźnik skupiał się na modernizacji taboru. Wówczas to likwidowano stare pojazdy, m.in. są to Jelcze PR110 (ostatni został wycofany w 2007 roku) czy dwa egzemplarze Mercedes-Benz O305G (o numerach taborowych #733 i #734).

W połowie lat 10. XXI wieku MZK stanął przed wyzwaniem modernizacji taboru, w którym większość pojazdów była przestarzała technologicznie; Ikarusy zamówione w latach 90. miały w większości około 20 lat. W tym celu zamówiono 38 sztuk autobusów mających na celu zastąpić wysłużone pojazdy wystawione na sprzedaż. Sprowadzono do Bielska-Białej Solaris Urbino 18 IV generacji w liczbie 10 egzemplarzy oraz Solaris Urbino 12, których spółka zamówiła 28 sztuk. Finalnie oznaczało to koniec wykorzystywania pojazdów marki Ikarus przez MZK. W 2018 roku skreślono ostatniego na stanie Ikarusa 280.70E #060, którego numer oznaczał liczbę lat, w jakich węgierskie pojazdy podróżowały po bielskich ulicach^{[potrzebny przypis]}.

W 2021 roku przewoźnik ogłosił przetarg, w którym finalnie podpisano umowę na zakup pięciu Solarisów Urbino 12 IV generacji. Pojazdy zostały dostarczone w październiku tego samego roku^{[potrzebny przypis]}.

W tym samym roku MZK ogłosiło przetarg na zakup 4 sztuk autobusów przegubowych. Przetarg wygrała firma Solaris dostarczając w 2022 roku 4 poliftowe Solarisy Urbino 18 IV generacji.

Zmiany w przebiegach linii

Początek XXI wieku obfitował w wiele zmian; postanowiono skomunikować nowo otwarty Szpital Wojewódzki funkcjonującymi liniami – są to nr 1, 12, 23, które miały za zadanie wzmocnić siatkę połączeń do placówki medycznej. Wiele połączeń kończących trasę przy dworcu kolejowym i dworcu autobusowym zostało wydłużonych do nowo otwartych galerii handlowych i hipermarketów^{[potrzebny przypis]}.

Uruchamiano połączenia mające na celu skomunikować regiony peryferyjne miasta. Powstały linie, które pozwalały mieszkańcom łatwiej dostać się m.in. do Lipnika, Kamienicy czy Akademii Techniczno-Humanistycznej znajdującej się w Mikuszowicach. Przywrócono połączenia podmiejskie, które kursowały do Mazańcowic, Międzyrzecza Dolnego oraz do Czechowic-Dziedzic^{[potrzebny przypis]}.

W 2014 roku uruchomiono dwa nowe połączenia; są to linie 37 i 38 (zlikwidowane po pierwotnym zawieszeniu ich obsługi spowodowanej pandemią COVID-19). W ramach obsługi linii pracowniczych przewoźnik otworzył trzy połączenia, które zostały oznaczone literą P^{[potrzebny przypis]}.

Od października 2021 roku zmieniono końcowe przystanki w liniach 24 oraz 10, które poprzednio kończyły swoje trasy odwrotnie. Pierwsza z wymienionych zaczęła kończyć trasę na przystanku Mikuszowice Śląskie, a druga przy uczelni ATH^{[potrzebny przypis]}.

Tabor

Spis taboru (19.09.2022)^{[potrzebny przypis]}

Model autobusu	Rok zakupu	Liczba	Numery boczne	Typ eksploatacji
Solaris Urbino 12 III W2	2006	10	#092-#101	przewozy miejskie i podmiejskie
Jelcz M081MB	2006–2007	6	#102-#105, #107-#108	obsługa linii peryferyjnych, linii specjalnych
Mercedes Benz O530K Facelift A26	2007	10	#109-#118	przewozy miejskie i podmiejskie
Mercedes Benz O530 Facelift A30	2008	10	#119-#128	przewozy miejskie i podmiejskie
Solaris Urbino 12 III W69	2009	5	#129-#133	przewozy miejskie i podmiejskie
Autosan A8V.03.01 Wetlina City	2009	3	#134-#136	obsługa linii specjalnych
Mercedes Benz O530G Facelift B4	2010–2011	6	#137-#142	przewozy miejskie i podmiejskie
Mercedes Benz O530G Facelift B2	2011	4	#143-#146	przewozy miejskie i podmiejskie
Mercedes Benz Conecto LF A30	2011	10	#147-#156	przewozy miejskie i podmiejskie
Iveco Daily 70C17 / SKD Stratos LF 38	2015, 2017	3	#157, #216, #217	obsługa linii peryferyjnych, linii specjalnych
Scania OmniCity CN230UB 4 $\times$ 2 EB	2015	10	#158-#167	przewozy miejskie i podmiejskie
Solaris Urbino 18 IV	2016–2017	10	#168-#177	przewozy miejskie i podmiejskie
Solaris Urbino 12 IV	2016–2017	38	#178-#217	przewozy miejskie i podmiejskie
Solaris Urbino 12 IV Fl	2021	5	#218-#222	przewozy miejskie i podmiejskie
Solaris Urbino 18 IV Fl	2022	4	#223-#226	przewozy miejskie i podmiejskie
Razem				134
Autobusy przystosowane do przewozu osób na wózkach inwalidzkich				100% (134/134)
Autobusy z głosowymi zapowiedziami przystanków				100% (134/134)
Autobusy z monitoringiem				77% (103/134)
Autobusy z klimatyzacją przestrzeni pasażerskiej				52% (70/134)