Przejdź do zawartości

NATO Forward Presence

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
enhanced Forward Presence
eFP
tailored Forward Presence
tFP
 NATO
Ilustracja
Ozaczenie grupy bojowej enhanced Forward Presence
Historia
Państwa wystawiające
Państwa mandatowe

eFP:
 Bułgaria (od 2022)
 Estonia
 Litwa
 Łotwa
 Polska
 Rumunia (od 2022)
 Słowacja (od 2022)
 Węgry (od 2022)
tFP:
 Bułgaria
 Rumunia

Decyzja o użyciu

9 lipca 2016

Rozpoczęcie misji

styczeń-czerwiec 2017

Organizacja
Typ

operacyjny

Skład

eFP: 8 batalionowych grup bojowych

Liczebność

eFP: ok. 10000 żołnierzy

Dyslokacja

Ādaži, Cincu, Kabile, Krajowa (tFP), Lešť, Orzysz, Rukłe, Tapa, Tata

Wysunięta Obecność NATO (ang. NATO Forward Presence) – przyjęta w trakcie szczytu NATO w Warszawie w 2016 inicjatywa utrzymywania na terytorium państw Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego ograniczonej obecności wojskowej w postaci batalionowych grup bojowych celem zagwarantowania bezpieczeństwa na tzw. wschodniej flance NATO.

Utrzymywane są dwie formy Wysuniętej Obecności: wzmocniona Wysunięta Obecność (ang. enhanced Forward Presence – eFP) w Estonii, Litwie, Łotwie i Polsce (od 2017) oraz Bułgarii, Rumunii, Słowacji i Węgrzech (od 2022) oraz dostosowana Wysunięta Obecność (ang. tailored Forward Presence – tFP) w Bułgarii i Rumunii.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Rosyjskie działania zbrojne wymierzone w integralność Ukrainy (aneksja Krymu przez Rosję i wojna w Donbasie) znacząco zmieniły sytuację geopolityczną w środkowej i wschodniej Europie. Koniecznością stało się zagwarantowanie bezpieczeństwa nowym państwom członkowskim Paktu Północnoatlantyckiego, tj. przyjętych do Sojuszu po 1999 r., zwłaszcza w rejonie tzw. wschodniej flanki NATO (przede wszystkim Polska i państwa bałtyckie, a także Rumunia i Bułgaria).

W rezultacie postanowień podjętych w trakcie szczytu NATO w Warszawie w dniach 8–9 lipca 2016 r. państwa członkowskiego NATO rozpoczęły przemieszczanie sił sojuszniczych w ramach dwóch form inicjatywy Wysuniętej Obecności:

  • enhanced Forward Presence (eFP), wzmocniona Wysunięta Obecność – zwiększenie potencjału obrony i sił odstraszania poprzez utworzenie w Polsce, Litwie, Łotwie i Estonii batalionowych grup bojowych złożonych z kontyngentów państw członkowskich,
  • tailored Forward Presence (tFP), dostosowana Wysunięta Obecność – wzmocnienie bezpieczeństwa Rumunii i Bułgarii poprzez wsparcie wojskowe stacjonującej w Rumunii Wielonarodowej Dywizji Południowo-Wschodniej i podległej jej Wielonarodowej Brygady Południowo-Wschodniej[1].

Na nadzwyczajnym szczycie NATO w Brukseli 24 marca 2022 r., zwołanym po pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę, państwa członkowskie podjęły decyzję o zwiększeniu sił zaangażowanych w eFP oraz jednoczesnym rozszerzeniu wzmocnionej Wysuniętej Obecności o kolejne cztery państwa: Słowację, Węgry, Rumunię i Bułgarię[2].

Państwa NATO uczestniczące w eFP (stan na listopad 2022)

Enhanced Forward Presence (eFP)

[edytuj | edytuj kod]

Wzmocniona Wysunięta Obecność ma charakter defensywny, obejmujący dwa główne zakresy:

  • wzmocnienie potencjału obronnego NATO w Europie Środkowo-Wschodniej – od przystąpienia do Paktu przez Polskę, Czechy i Węgry w 1999 oraz państwa bałtyckie, Słowację, Rumunię i Bułgarię w 2004 na ich terytoriach nie stacjonowały znaczące siły sojusznicze,
  • odstraszanie – obecność wojsk z państw NATO oznacza, że atak na państwa tzw. wschodniej flanki jest jednoznaczny z konfliktem zbrojnym z pozostałymi członkami NATO, reagującymi odpowiednio zgodnie z zapisami artykułu 5. traktatu północnoatlantyckiego[3].

Zasadniczym elementem wzmocnionej Wysuniętej Obecności jest osiem batalionowych grup bojowych (BGB, stan na czerwiec 2024[4]):

Grupa bojowa Państwo-gospodarz Garnizon Państwo ramowe Pozostałe państwa Liczebność
V 2017[5] II 2018[6] III 2019[7] X 2020[8] III 2021[9] XI 2022[10]
BGB Estonia Estonia Tapa Wielka Brytania Francja, Islandia 1100 1001 1073 964 1166 1373
BGB Łotwa Łotwa Ādaži Kanada Albania, Czarnogóra, Czechy, Hiszpania, Islandia, Macedonia Północna, Polska, Słowacja, Słowenia, Włochy 1138 1170 1401 1525 1473 1840
BGB Litwa Litwa Rukłe Niemcy Belgia, Czechy, Holandia, Islandia, Luksemburg, Norwegia 1022 1404 1055 1233 1287 1805
BGB Polska Polska Orzysz Stany Zjednoczone Chorwacja, Czechy, Rumunia, Turcja, Wielka Brytania 1270 1117 1218 1010 1031 1805
BGB Słowacja Słowacja Lešť Czechy Niemcy, Słowacja, Słowenia 0 0 0 0 0 1056
BGB Węgry Węgry Tata Węgry Chorwacja, Stany Zjednoczone, Turcja, Włochy 0 0 0 0 0 1054
BGB Rumunia Rumunia Cincu Francja Belgia, Luksemburg, Macedonia Północna, Polska, Portugalia, Stany Zjednoczone 0 0 0 0 0 1126
BGB Bułgaria Bułgaria Kabile Włochy Albania, Bułgaria, Chorwacja, Czarnogóra, Grecja, Macedonia Północna, Stany Zjednoczone, Turcja 0 0 0 0 0 945
Łącznie 4530 4692 4747 4732 4957 10232
Włoski czołg C-1 Ariete i kanadyjski transporter opancerzony LAV 6.0 w trakcie ćwiczeń Silver Arrow

Każda grupa bojowa liczy ok. 1000-2000 żołnierzy, stacjonujących w systemie rotacyjnym (6-miesiecznym). Status państwa ramowego oznacza wyznaczenie kadry kierowniczej grupy, jednostki bojowej oraz odpowiedniego zaplecza wsparcia i logistycznego.

Grupy bojowe w systemie krajowym przydzielone są do odpowiednich brygad zmechanizowanych państw-gospodarzy (m.in. estońska 1 Brygada Piechoty, łotewska Brygada Piechoty Zmotoryzowanej, litewska Brygada Zmechanizowana Żelazny Wilk i polska 15 Brygada Zmechanizowana), z którymi prowadzą cykl szkoleń, utrzymujących stałą gotowość bojową grup. W systemie międzynarodowym grupy bojowe koordynowane są przez wielonarodowe dywizje wojsk NATO: podlegające Wielonarodowemu Korpusowi Północno-Wschodniemu z dowództwem w Szczecinie Wielonarodową Dywizję Północny-Wschód z kwaterą główną w Elblągu (grupy bojowe w Polsce i na Litwie) oraz Wielonarodową Dywizję Północ w Ādaži (grupy bojowe na Łotwie i w Estonii), podlegącą Wielonarodowemu Korpusowi Południowo-Wschodniemu Wielonarodoweą Dywizję Południowo-Wschodnią w Bukareszcie (grupy bojowe w Bułgarii i Rumunii) i Wielonarodową Dywizję Centrum w Székesfehérvár (grupy bojowe na Słowacji i Węgrzech)[4].

Zaplecze logistyczne i infrastrukturalne w swoim zakresie zapewniają państwa-gospodarze w ramach HNS (Host Nation Support). Do inicjatywy eFP zostały włączone Grupy Integracyjne Sił NATO (NATO Force Integration Unit – NFIU) utworzone w 2015 wielonarodowe jednostki wojskowe, stacjonujące w Polsce, Litwie, Łotwie, Estonii, Słowacji, Węgrzech, Rumunii i Bułgarii. Wsparcie NFIU obejmuje planowanie, rozlokowanie i integrację kontyngentów narodowych w ramach grup bojowych oraz grup bojowych z przydzielonymi brygadami[11].

Struktura organizacyjna grupy bojowej na przykładzie kanadyjskiej (struktura organizacyjna ulega zmianom wynikającym z rotacyjnej obecności kontyngentów narodowych, stan na czerwiec 2019[12][13]).

  • Kanada Dowództwo i sztab Batalionowej Grupy Bojowej
    • Włochy kompania piechoty zmotoryzowanej
    • Kanada kompania piechoty zmotoryzowanej
    • Hiszpania kompania zmechanizowana
    • Słowacja kompania zmechanizowana
    • Polska kompania czołgów
    • Kanada bateria artylerii[a]
    • Hiszpania kompania saperów
    • Kanada kompania wsparcia (Combat Support, CS)[b]
narodowe elementy logistyczne
  • Kanada Narodowy Element Wsparcia
    • Kanada kompania Garrison Services (GS)
    • Kanada kompania Health Services (HSS)
    • Kanada kompania Engineer Services (ESS)
  • Polska Narodowy Element Wsparcia
  • Hiszpania Narodowy Element Wsparcia
  • Słowacja Narodowy Element Wsparcia
  • Słowenia Narodowy Element Wsparcia
  • Włochy Narodowy Element Wsparcia
  1. ↑ Na stałe stacjonuje tylko wyposażenie baterii, personel przysyłany jest na czas ćwiczeń (Canada adds artillery battery to its Latvian forces. LSM. [dostęp 2020-01-14]. (ang.).)
  2. ↑ Support tłumaczone jest na język polski jako wsparcie (Bojowe wsparcie. Polska Zbrojna. [dostęp 2020-03-09]. (pol.).), nie stanowi jednak odpowiednika polskich kompanii wsparcia czyli pododdziału artylerii

Tailored Forward Presence (tFP)

[edytuj | edytuj kod]

Dostosowana Wysunięta Obecność ma inny charakter niż wzmocniona Wysunięta Obecność: opiera się głównie na wsparciu rumuńskich sił zbrojnych w procesie formowania i funkcjonowania MND-SE – Wielonarodowej Dywizji Południowy-Wschód (powstałej na bazie rumuńskiej 1 Dywizji Piechoty w Bukareszcie). MNDSE jest wielonarodowym dowództwem szczebla dywizyjnego, składającego się z żołnierzy z następujących państw: Rumunia (państwo ramowe), Albania, Bułgaria, Francja, Grecja, Kanada, Niemcy, Polska, Portugalia, Słowacja, Stany Zjednoczone, Turcja, Węgry, Wielka Brytania. Dywizja osiągnęła zdolność operacyjną 22 marca 2018, uzyskując możliwość dowodzenia siłami sojuszniczymi w południowo-wschodniej Europie[14].

Rumunia jest zarówno państwem-gospodarzem tFP jak i państwem-kontrybutorem eFP: wystawia baterię przeciwlotniczą do Batalionowej Grupy Bojowej w Polsce. Wsparcie Rumunii w zakresie planistycznym i organizacyjnym zapewniają Grupy Integracyjne Sił NATO w Rumunii i Bułgarii.

Trzon MND-SE stanowi Wielonarodowa Brygada Południowy-Wschód (na bazie 2 Brygady Piechoty w Krajowej). W przeciwieństwie do eFP wielonarodowa grupa bojowa nie stanowiła zwartej jednostki, a pododdziały podporządkowane były dowództwu brygady. W 2019 brygadę tworzyli żołnierze z następujących państw: Rumunia (państwo ramowe), Bułgaria, Hiszpania, Polska, Portugalia, Stany Zjednoczone[15].

Bieżąca działalność jednostek tFP polega podtrzymywaniu zdolności bojowej poprzez szkolenie dowództw i pododdziałów rumuńskich (20., 22., 26. bataliony piechoty, 325 batalion artylerii, 205 batalion artylerii przeciwlotniczej, 116 batalion logistyczny) oraz sojuszniczych stacjonujących rotacyjnie w Rumunii (m.in. polska kompania piechoty zmotoryzowanej) oraz dyslokowanych czasowo na czas ćwiczeń[16].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Wzmocniona Wysunięta Obecność. Serwis rządowy gov.pl. [dostęp 2020-03-09]. (pol.).
  2. ↑ Specjalny szczyt NATO w Brukseli. PISM. [dostęp 2023-04-27]. (pol.).
  3. ↑ Wzmocniona Wysunięta Obecność NATO. Wielonarodowa Dywizja Północny-Wschód. [dostęp 2020-03-09]. (pol.).
  4. ↑ a b NATO’s military presence in the east of the Alliance. NATO. [dostęp 2024-10-13]. (ang.).
  5. ↑ NATO's enhanced Forward Presence. NATO. [dostęp 2020-03-09]. (ang.).
  6. ↑ NATO's enhanced Forward Presence. NATO. [dostęp 2020-03-09]. (ang.).
  7. ↑ NATO's enhanced Forward Presence. NATO. [dostęp 2020-03-09]. (ang.).
  8. ↑ NATO's enhanced Forward Presence. NATO SHAPE. [dostęp 2020-10-25]. (ang.).
  9. ↑ NATO's enhanced Forward Presence. NATO SHAPE. [dostęp 2021-01-31]. (ang.).
  10. ↑ NATO's enhanced Forward Presence. NATO SHAPE. [dostęp 2023-04-27]. (ang.).
  11. ↑ NATO Force Integration Unit. NATO SHAPE. [dostęp 2020-03-09]. (ang.).
  12. ↑ Operation REASSURANCE: The Role of the Canadian National Support Element within NATO’s enhanced Forward Presence (eFP) Latvia. The Guard. [dostęp 2020-01-14]. (ang.).
  13. ↑ eFP Battle Group Latvia. NATO SHAPE. [dostęp 2020-03-09]. (ang.).
  14. ↑ About MND-SE. HQ MND-SE. [dostęp 2020-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-22)]. (ang.).
  15. ↑ The 4th rotation of the Polish Military Contingent arrived in Romania. Warsaw Institute. [dostęp 2020-03-09]. (ang.).
  16. ↑ Multinational exercise Scorpions Fury 18 to culminate in Romania. Army-Technology. [dostęp 2020-03-09]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=NATO_Forward_Presence&oldid=75195266”