Pamięć wody
Ten artykuł opisuje teorie, metody lub czynności niezgodne ze współczesną wiedzą medyczną.
Pamięć wody – pseudonaukowa, niepotwierdzona w recenzowanych czasopismach naukowych hipoteza dotycząca rzekomego gromadzenia i przechowywania informacji przez wodę. Hipoteza głosi, że cząsteczki, stykając się z cząsteczkami innych substancji, przybierają charakterystyczne ułożenie lub drganie, stan ten jest zachowywany i przenoszony na następne cząstki wody pomimo wielokrotnego i ogromnego rozcieńczania, jak i oddzielenia substancji zmieniających układ cząsteczek wody. Jest jedną z sugerowanych podstaw homeopatii, próbując wyjaśnić, jak działają leki o rozcieńczeniu tak dużym, że średnia liczba cząsteczek leku w dawce jest mniejsza od 1.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Prawdopodobnie pierwszą osobą, która a priori uznała istnienie pamięci wody, był Samuel Hahnemann (1755–1843), który uchodzi dziś za ojca homeopatii. Uważał, że lekarstwa w dużym rozcieńczeniu również działają, o ile są odpowiednio przypisane do chorób. Innym zwolennikiem teorii pamięci wody był Wiktor Schauberger (1885–1958), który publikował prace o naturalnej energii wody, przejawiającej się jego zdaniem w charakterystycznym ruchu spiralnym tworzących ją cząstek.
Johann Grander, mieszkaniec Seefeld in Tirol w Tyrolu, Austria założył w latach 70. XX w. przedsiębiorstwo Grander Technology, które zajmuje się produkcją urządzeń o nazwie „rewitalizator wody”, która według zapewnień producenta przekształca zwykłą wodę w jej specjalną odmianę „wodę ożywioną”. Właśnie w tej wodzie ma być osiągnięta maksymalna koncentracja „pozytywnych biologicznie drgań”, które mają mieć pozytywne oddziaływanie na zdrowie człowieka[1].
Przedsiębiorstwo Grandera nie podaje szczegółów technicznych produkcji wody ożywionej oraz podstaw naukowych jej produkcji, a także szczegółowych opisów swoich badań, które doprowadziły go do „odkrycia” tego zjawiska. Jego „wyjaśnienia” zawierają określenia w rodzaju „wewnętrzna struktura wody”, „samouporządkowanie się wody”, „cykl kwantowy” itp.
Najbardziej znanym zwolennikiem tej teorii stał się francuski immunolog Jacques Benveniste, który próbował stworzyć naukowe wyjaśnienie homeopatii. Opisywał on w swoich publikacjach wiele różnych eksperymentów, w których dowodził istnienia zjawiska pamięci wody[2]. Na dorocznej konferencji American Academy of Allergy, Asthma and Immunology w 1997 twierdził on, że przy użyciu odpowiednich urządzeń można nawet wykorzystywać to zjawisko do przechowywania i transmitowania dużych ilości informacji[3]. Za swoje badania nad pamięcią wody Benveniste otrzymał satyryczną nagrodę IgNobla w 1991.
Krytyka naukowa
[edytuj | edytuj kod]Próby powtórzenia eksperymentów Jacques’a Benveniste początkowo doprowadziły do mieszanych rezultatów. Zespół z Queen’s University Belfast, pracujący pod kierunkiem Madeleine Ennis, stwierdził, że zdołał w pewnym stopniu powtórzyć niektóre wyniki Jacques’a Benveniste, jednak kolejne kilka prób osiągnięcia tych zaskakujących rezultatów przez kilka ośrodków naukowych w różnych częściach świata nie powiodło się[4].
W 2000 znany sceptyk James Randi przeznaczył 1 milion USD nagrody w ramach programu BBC Horizon dla osób, które zdołają wykonać przekonujący eksperyment dowodzący istnienia zjawiska pamięci wody. Eksperymenty te nadzorował wiceprezes Royal Society, John Enderby. Żadna z osób uczestniczących w programie nie zdołała przeprowadzić z powodzeniem zamierzonych eksperymentów. Madeleine Ennis twierdziła jednak, że próba powtórzenia jej eksperymentów nie została właściwie wykonana[5][6].
Mimo negatywnych wyników prób weryfikacji eksperymentów z pamięcią wody opublikowanych w recenzowanych czasopismach naukowych, nadal często można znaleźć rozmaite, nieopublikowane nigdzie indziej doniesienia o kolejnych badaniach nad tym zjawiskiem[7]. Są to m.in. prace publikowane przez Japończyka Masaru Emoto[8][9] czy Rosjanina S. Zenina, którego praca habilitacyjna dotyczyła tego zjawiska[10].
Ponadto zgodnie z badaniami fizykochemicznymi, lokalna struktura wody utrzymuje się przez mniej więcej 1 pikosekundę (0,000000000001 s). Tyle więc możliwie mogłaby trwać pamięć wody o właściwościach substancji w niej rozpuszczonych, czyli o wiele za krótko, by można uznać ją za znaczącą klinicznie[11][12].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Woda – wielka tajemnica – film traktujący o strukturze wody
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ The Grander Effect, opis działania „rewitalizatora wody” na stronie Grander Technology.
- ↑ E. Davenas i inni, Human basophil degranulation triggered by very dilute antiserum against IgE, „Nature”, 333 (6176), 1988, s. 816–818, DOI: 10.1038/333816a0, PMID: 2455231 [dostęp 2024-10-02] (ang.).
- ↑ J. Benveniste i inni, Transatlantic Transfer of Digitized Antigen Signal by Telephone Link, „Journal of Allergy and Clinical Immunology”, 99 (1 part 2), 1997, S175 [dostęp 2024-10-02] (ang.).
- ↑ Wayne B. Jonas i inni, Can specific biological signals be digitized?, „The FASEB Journal”, 20 (1), 2006, s. 23–28, DOI: 10.1096/fj.05-3815hyp [dostęp 2024-10-02] (ang.).
- ↑ Lionel Milgrom, Thanks for the memory, The Guardian, March 15, 2001.
- ↑ Homeopathy: The Test – transkrypcja programu BBC podsumowująca eksperymenty przeprowadzone w ramach projektu BCC Horizon i Jamesa Randi.
- ↑ W. Ludwig „Medycyna Biologiczna” Nr 4/2002 i Nr 2/2003.
- ↑ Masaru Emoto o samym sobie. masaru-emoto.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-07-03)]..
- ↑ M. Emoto „Woda obraz energii życia” W-wa 2004, oraz „Tajemnice wody” W-wa 2006.
- ↑ Sergiy Filin, Niezwykłe właściwości zwykłej wody, „Technika Chłodnicza i Klimatyzacyjna”, 8/2005, s. 276–285 [dostęp 2024-10-02], tamże szczegóły pracy habilitacyjnej S. Zenina dot. pamięci wody, obronionej w Rosyjskiej Akademii Nauk.
- ↑ „Wiedza i Życie”, 03/2017, s. 50.
- ↑ Tomasz Płowucha, W poszukiwaniu struktury wody, 2020, ISBN 978-83-8219-105-9.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- „Icy claim that water has memory Milgrom, L. New Scientist 11 Jun 2003
- „13 things that do not make sense” Brooks, Michael. New Scientist 19 March 2005 (#4)
- „Zaklinacze wody” Gargasz, Jacek.
- Francis Beauvais, Benveniste’s Experiments Explained by a Non-Conventional Experimenter Effect, „Medicines”, 5 (2), 2018, art. nr 28, DOI: 10.3390/medicines5020028, PMID: 29596353, PMCID: PMC6023293 [dostęp 2024-10-02] (ang.).