Paweł Szwajko
| Data i miejsce urodzenia |
4 kwietnia 1893 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
28 sierpnia 1943 |
| Czczony przez | |
| Kanonizacja |
7–8 czerwca 2003 |
| Wspomnienie |
pierwsza sobota czerwca |
| Szczególne miejsca kultu |
Paweł Szwajko (ur. 4 kwietnia 1893 w Zabłotcach, zm. 28 sierpnia 1943 w Grabowcu) – kapłan prawosławny, jeden z męczenników chełmskich i podlaskich z tytułem kapłana męczennika.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Konrada i Ewy. W 1918 r. ukończył seminarium duchowne w Jekaterynosławiu, po czym ożenił się z Joanną Łotocką, ekonomistką pochodzącą ze wsi Gaje Lewiatyńskie. 12 września 1924 r. otrzymał święcenia kapłańskie i odbył staż kapłański w soborze św. Marii Magdaleny w Warszawie. Następnie pełnił funkcje proboszcza w Potoku Górnym, po czym został przeniesiony na Łemkowszczyznę – do Świątkowej Wielkiej i Desznicy, gdzie prowadził działalność misyjną.
W czasie akcji rewindykacyjnej cerkwi w 1938 r. na Chełmszczyźnie został przeniesiony do cerkwi w Siedliskach, by podtrzymywać ducha prawosławnych w regionie. Podczas II wojny światowej służył w cerkwiach w Obszy i Śniatyczach. W tej ostatniej miejscowości został pobity przez nieznanych sprawców.
W 1943 r. objął parafię w Grabowcu[1]. W nocy z 28 na 29 sierpnia tego samego roku został razem z żoną zamordowany przez kompanię Armii Krajowej dowodzoną przez Józefa Śmiecha ps. „Ciąg”, która w tej samej wsi zabiła również trzech ukraińskich wachmanów SS oraz ukraińskiego sołtysa[2]. Według zeznań świadków sprawcy zadali mu kilkadziesiąt ciosów tępymi i ostrymi narzędziami, po czym dobili z broni palnej, zaś na piersi wycięli krzyż prawosławny[3].
20 marca 2003 r. uchwałą Świętego Soboru Biskupów PAKP ks. Paweł Szwajko i matuszka Joanna Szwajko zostali zaliczeni do grona świętych i włączeni do Soboru Świętych Męczenników Ziemi Chełmskiej i Podlaskiej. W dniach 7–8 czerwca 2003 r. w Chełmie odbyły się uroczystości kanonizacyjne[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ G. J. Pelica, Przez ziemskie piekło do niebiańskiego raju.
- ↑ M. Zajączkowski, Ukraińskie podziemie na Lubelszczyźnie w okresie okupacji niemieckiej 1939–1944, Instytut Pamięci Narodowej, Instytut Studiów Politycznych PAN, Lublin–Warszawa 2015, s. 273–274.
- ↑ J. Makar, Chełmszczyzna w latach okupacji niemieckiej, [w:] Polska-Ukraina: Trudne pytania. Materiały XI międzynarodowego seminarium historycznego „Stosunki polsko-ukraińskie w latach II wojny światowej” Warszawa 26–28 kwietnia 2005, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej-KARTA-Wołyński Uniwersytet Państwowy im. Łesi Ukrainki, Warszawa 2006, ISBN 83-88288-49-0, s. 221, 223.
- ↑ Św. kapłan męczennik Paweł i matuszka Joanna Szwajko.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jarosław Charkiewicz, Męczennicy XX wieku. Martyrologia Prawosławia w Polsce w biografiach świętych, Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna, 2008, ISBN 978-83-60311-11-0, OCLC 750119647.
- Przegląd Prawosławny, Zmień wiarę