Tadeusz Chełchowski
podporucznik artylerii rezerwy | |
Data i miejsce urodzenia |
25 marca 1902 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
wiosna 1940 |
Przebieg służby | |
Lata służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Główne wojny i bitwy |
wojna polsko-bolszewicka |
Odznaczenia | |
Tadeusz Marian Chełchowski (ur. 25 marca 1902 w Rzekuniu, pow. ostrołęcki, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – polski nauczyciel, podporucznik artylerii rezerwy Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w rodzinie Stanisława i Kamili z Bronowiczów[1]. Uczestnik wojny 1920. Absolwent Seminarium Nauczycielskiego im. Króla Zygmunta Augusta w Białymstoku[2]. W 1924 ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty w Ostrowi-Komorowie. W 1934 był w stopniu podporucznika (starszeństwo z dniem 1 stycznia 1929 i 55 lokatą w korpusie oficerów rezerwy artylerii) z przydziałem do 30 pułku artylerii lekkiej. Podlegał pod PKU Brześć n. Bugiem[3].
W okresie międzywojennym pracował jako nauczyciel.
W czasie kampanii wrześniowej 1939, po agresji ZSRR na Polskę, w nieznanych okolicznościach wzięty do niewoli przez Sowietów i osadzony w obozie jenieckim w Kozielsku[2]. 28 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD, lista wywózkowa LW 052/3[4][1] poz. 23, akta osobowe nr 4664[5], z 27 kwietnia 1940. Został zamordowany 30 kwietnia 1940 przez funkcjonariuszy NKWD w lesie katyńskim i tam pogrzebany w bezimiennej mogile zbiorowej, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[6][7]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne[8]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943 pod numerem 2500[9][10][11] (w spisie określony jako Chołowski Tadeusz), zapis w dzienniku ekshumacji pod datą 18 maja 1943. Przy jego zwłokach zostały odnalezione: legitymacja oficerska i legitymacja Krzyża Walecznych[10][12]. Figuruje na liście AM[13] 233-2500 i liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 2500[4].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Mieszkał w Brześciu n. Bugiem, tam uczył w szkole powszechnej i był komendantem miejscowego Strzelca[2]. Miał żonę Marię, synów Józefa i Janusza[2].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]- 5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień kapitana[14][15][16]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[17][18][19].
- Dąb Pamięci w ogrodzie szkolnym jak również wykonano tablicę pamiątkową upamiętniającą Absolwentów Seminarium Nauczycielskiego im. Króla Zygmunta Augusta w Białymstoku[20] przy ul. Warszawskiej 8. Certyfikat Dębu nr 002167/002543/WE/2010[21].
- esejem w książce Sprzączki i guziki z orzełkiem ze rdzy... Obraz ofiar Zbrodni Katyńskiej w pracach plastycznych młodego pokolenia, Warszawa 2012, s. 216.
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Walecznych [2]
- Srebrny Krzyż Zasługi (19 marca 1931)[22]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Katyniu
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b BETA Księgi Cmentarne [online], ksiegicmentarne.muzeumkatynskie.pl [dostęp 2024-12-29] .
- ↑ a b c d e Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 70.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw, 1934, s. 145, 642 .
- ↑ a b УБИТЫ В КАТЫНИ, 2015, s. 776 .
- ↑ Jędrzej Tucholski , Mord w Katyniu, 1991, s. 710 .
- ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2024-06-27] (pol.).
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. LIII.
- ↑ Historia Zbrodni Katynskiej [online] [dostęp 2024-12-10] (pol.).
- ↑ Auswärtiges Amt , „Amtliches Material zum Massenmord von Katyn“, 1943, s. 233 [dostęp 2024-12-29] (niem.).
- ↑ a b Włodzimierz (1905-1945) Długoszewski , Goniec Krakowski. R. 5, nr 140 (1943), Wydaw. "Goniec Krakowski"., 1939–1945, s. 1 [dostęp 2024-12-29] .
- ↑ Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2024-12-29].
- ↑ Lista imienna zaginionych w ZSRR polskich jeńców wojennych z obozów Kozielsk - Ostaszków - Starobielsk, „Orzeł Biały. Polska walcząca o wolność.” (43 (329)), pbc.uw.edu.pl, 23 października 1948, s. 4 [dostęp 2024-12-29] (pol.).
- ↑ Amtliches Material zum Massenmord von Katyn.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 76 [dostęp 2024-12-29] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Katyń...Ocalić Od Zapomnienia [online], www.xilo.bialystok.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
- ↑ Tomasz Lewandowski , Adam Nielski , Katyń - strona główna [online], www.katyn-pamietam.pl [dostęp 2017-08-20] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-25] (ang.).
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 104 „za zasługi na polu przysposobienia wojskowego”.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Nauczyciele II Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Katyniu
- Pochowani na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu
- Podporucznicy artylerii II Rzeczypospolitej
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1902
- Zmarli w 1940