Wacław Zaorski

Wacław Mikołaj Zaorski
Wacław Zanek
Jerzy Michałowski
Ryba, Łuska
	; Wacław Zaorski (ze zbiorów NAC)
	kapitan
Data i miejsce urodzenia	3 marca 1908 ; Stare Byliny
Data i miejsce śmierci	8 grudnia 1942 ; Mińsk
	Przebieg służby
Lata służby	1939–1942
Siły zbrojne	Wojsko Polskie; Polskie Siły Zbrojne; Armia Krajowa
Jednostki	13 Pułk Artylerii Lekkiej; 3 Pułk Artylerii Ciężkiej; 3 Pułk Artylerii Lekkiej; 1 Brygada Strzelców (PSZ); IV Odcinek Wachlarza
Stanowiska	oficer obserwacyjny, zastępca komendanta bazy odcinka Wachlarza, komendant bazy
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa,; kampania wrześniowa
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wacław Mikołaj Zaorski vel Wacław Zanek vel Jerzy Michałowski ps.: „Ryba”, „Łuska” (ur. 3 marca 1908 w Starych Bylinach, zm. 8 grudnia 1942 w Mińsku) – polski ichtiolog, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych i Armii Krajowej, kapitan artylerii, cichociemny.

Życiorys

Po ukończeniu Gimnazjum Męskiego Władysława Giżyckiego w Warszawie, zdaniu matury w 1928 roku i odbyciu służby wojskowej w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim kontynuował naukę na Wydziale Rolniczym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, gdzie otrzymał w 1934 roku dyplom inżyniera rolnika ze specjalnością ichtiobiologiczno-rybacką. Pracował jako administrator majątków na terenie województwa warszawskiego, a następnie jako inspektor zbytu rolnego w Łucku.

Został zmobilizowany w sierpniu 1939 roku do 13 pułku artylerii lekkiej. Brał udział w kampanii wrześniowej, m.in. w obronie Lublina. 29 września dostał się do niewoli radzieckiej, skąd uciekł 16 października i 12 listopada przekroczył granicę polsko-węgierską. W grudniu dotarł do Francji, gdzie został przydzielony do 3 pułku artylerii ciężkiej, a następnie do 3 pułku artylerii lekkiej. Po upadku Francji został ewakuowany do Wielkiej Brytanii, gdzie dostał przydział do 1 dywizjonu artylerii lekkiej 1 Brygady Strzelców na stanowisko oficera obserwacyjnego.

Zgłosił się do służby w kraju. Po przeszkoleniu w zakresie dywersji został zaprzysiężony 28 lipca 1942 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza. Zrzutu dokonano w nocy z 3 na 4 września 1942 roku w ramach akcji „Measles” dowodzonej przez por. naw. Mariusza Wodzickiego (zrzut na placówkę odbiorczą „Żaba” położoną w pobliżu wsi Stachlew). Po aklimatyzacji, w maju dostał przydział na IV Odcinek Wachlarza na stanowisko zastępcy komendanta bazy w Mińsku. Brał udział w akcjach dywersyjnych, m.in. w wysadzeniu transportu wojskowego pod Plisą 4 grudnia 1942 roku. Był komendantem bazy w Bobrujsku.

Został aresztowany 8 grudnia 1942 roku przez Gestapo. Otruł się w czasie przesłuchania. Jego symboliczny grób znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 69-4-7)^[1].

Awanse

podporucznik – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932 i 508. lokatą w korpusie oficerów rezerwy artylerii^[2]
porucznik – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1937 i 76. lokatą w korpusie oficerów rezerwy artylerii^[2]
kapitan – ze starszeństwem z dniem 3 września 1942

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari – pośmiertnie, 11 listopada 1943 roku nr 13421^[3]

Życie rodzinne

Był synem Wacława, ziemianina, i Ludwiki z domu Hińcz. Ożenił się z Wandą Chełmońską, z którą miał córkę Małgorzatę Annę (ur. w 1937 roku), zamężną Ipnarską.

Upamiętnienie

W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę Pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych – spadochroniarzy z Anglii i Włoch, poległych za niepodległość Polski. Wśród wymienionych 110 poległych cichociemnych jest Wacław Zaorski.

Przypisy

↑ Cmentarz Stare Powązki: AUGUSTYN ZAORSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-15] .
↑ ^a ^b Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 573.
↑ ŁukomskiŁ. G. ŁukomskiŁ., PolakP. B. PolakP., SuchcitzS. A. SuchcitzS., Kawalerowie Virtuti Militari 1792 - 1945, Koszalin 1997, s. 537 .

Bibliografia

Cezary Chlebowski: Wachlarz, Monografia wydzielonej organizacji dywersyjnej Armii Krajowej, wrzesień 1941 – marzec 1943. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX”, 1983. ISBN 83-211-0419-3.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1984, s. 440. ISBN 83-211-0537-8.
Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 93.
Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 3. Zwierzyniec – Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „Ostoja”, 2002, s. 122–123. ISBN 83-910535-4-7.

Linki zewnętrzne

Biogram na stronie elitadywersji.org

[1] Cmentarz Stare Powązki: AUGUSTYN ZAORSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-15] .

[CITEREFRybkaStepan2004573-2] Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 573.

[3] ŁukomskiŁ. G. ŁukomskiŁ., PolakP. B. PolakP., SuchcitzS. A. SuchcitzS., Kawalerowie Virtuti Militari 1792 - 1945, Koszalin 1997, s. 537 .

[1]

[2]

[3]