Złota Gwiazda

Złota Gwiazda
Bohatera Federacji Rosyjskiej
	; Awers
Ustanowiono	20 marca 1992
Kruszec	złoto
Wydano	1201
Powyżej	brak
Poniżej	Złota Gwiazda Bohatera Pracy Federacji Rosyjskiej
	Multimedia w Wikimedia Commons

Złota Gwiazda
Bohatera Związku Radzieckiego
Медаль «Золотая Звезда»
	; Awers wersji 1939–1943
	; Awers wersji 1943–1991
	; Rewers
Ustanowiono	1 sierpnia 1939
Kruszec	złoto
Wydano	12 776 (jedną mniej niż sam tytuł)
Powyżej	brak
Poniżej	Złoty Medal „Sierp i Młot”
	Multimedia w Wikimedia Commons

Medal „Złota Gwiazda” (ros. Медаль «Золотая Звезда») – medal ustanowiony dekretem prezydium Rady Najwyższej ZSRR z dnia 1 sierpnia 1939 roku, reaktywowany 20 marca 1992 roku jako odznaczenie państwowe Federacji Rosyjskiej.

W ZSRR

Medal ten otrzymywały wyłącznie osoby nagrodzone najwyższym w ZSRR tytułem honorowym – Bohatera Związku Radzieckiego. Mógł być nadawany wielokrotnie.

Opis odznaki medalu zatwierdzono w dniu 16 października 1939 roku (19 czerwca 1943 do opisu wprowadzono niewielkie poprawki). Wykonana była w formie pięcioramiennej gwiazdy o średnicy 30 mm. Ramiona gwiazdy były polerowane. rewers medalu był gładki z wypukłym napisem: Герой СССР (pol. „Bohater ZSRR”) i numerem medalu. Gwiazda zawieszana była na pozłacanej metalowej baretce o wys. 15 mm i szer. 19,5 mm, którą obciągnięto wstążką czerwonego koloru. Waga gwiazdy (bez baretki) wynosiła 21,5 gramów i wykonana była ze złota próby 950.

W Federacji Rosyjskiej

Po rozwiązaniu ZSRR, w nowo powstałej Federacji Rosyjskiej, 20 marca 1992 roku ustanowiono medal „Złota Gwiazda” dla osób uhonorowanych wyróżnieniem specjalnym – tytułem Bohatera Federacji Rosyjskiej. Od poprzedniej wersji Medalu różni się on wstążką o pionowych pasach w kolorach flagi Rosji: białym, niebieskim, czerwonym oraz napisem na odwrotnej stronie: Герой России („Bohater Rosji”).

W innych krajach

Medal w formie nawiązującej do radzieckiej istnieje także na Białorusi (Medal Bohatera Białorusi, ros. Медаль Героя Беларуси, biał. Медаль Героя Беларусі), Ukrainie (Order Złota Gwiazda Bohatera Ukrainy, ukr. Орден Золота Зірка Героя України), w Azerbejdżanie (Złota Gwiazda Narodowego Bohatera Azerbejdżanu, azer. Azərbaycan milli qəhrəmanı), w Kazachstanie (Złota Gwiazda Narodowego Bohatera Kazachstanu, kaz. Халық қаһарманы), w Tadżykistanie (Złota Gwiazda Bohatera Tadżykistanu, tadż. Қаҳрамони Тоҷикистон), w Uzbekistanie (Złota Gwiazda Bohatera Uzbekistanu, uzb. Oʻzbekiston qahramoni), w Turkmenistanie (Złota Gwiazda Bohatera Turkmenistanu, turkm. Türkmenistanyň Gahrymany), w Kirgistanie (Złota Gwiazda Bohatera Republiki Kirgiskiej, kirg. Кыргыз Республикасынын Баатыры) oraz w latach 2014–2022 w nieuznawanej Donieckiej i Ługańskiej Republice Ludowej (Medal Złota Gwiazda Bohatera Donieckiej Republiki Ludowej, ros. Медаль Золотая Звезда Героя Донецкой Народной Республики i Medal Złota Gwiazda Bohatera Ługańskiej Republiki Ludowej, ros. Медаль Золотая Звезда Героя Луганской Народной Республики).

W okresie komunistycznym Złota Gwiazda istniała także w większości krajów bloku wschodniego: w Czechosłowacji (Złota Gwiazda Bohatera Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej, cz. Hrdina Československé socialistické republiky), NRD (Złota Gwiazda Bohatera NRD, niem. Goldener Stern „Held der DDR”), Bułgarii (Bohater Ludowej Republiki Bułgarii, bułg. Герой на Народна република Българи), Rumunii (Złota Gwiazda Bohatera Socjalistycznej Republiki Rumunii, rum. Erou al Republicii Socialiste România), Albanii (Bohater Albanii, alb. Hero i Popullit) i Jugosławii (Order Bohatera Narodowego, serb.-chorw. Орден народног хероја, Orden narodnog heroja – wersja jugosłowiańska najbardziej różniła się wyglądem, jak i nazwą). Występuje do dziś także w państwach komunistycznych spoza obszaru poradzieckiego – na Kubie (Medal Złotej Gwiazdy Bohatera Republiki Kuby (hiszp. Héroe de la República de Cuba), w Wietnamie (Order Złotej Gwiazdy, wiet. Huân chương Sao vàng) i Korei Północnej (Złota Gwiazda Bohatera KRLD, kor. 공화국영웅).

Złota Gwiazda Bohatera Białorusi
Złota Gwiazda Bohatera Ukrainy
Złota Gwiazda Narodowego Bohatera Azerbejdżanu
Złota Gwiazda Bohatera Kazachstanu
Złota Gwiazda Bohatera Tadżykistanu
Złota Gwiazda Bohatera Uzbekistanu
Złota Gwiazda Bohatera Turkmenistanu
Złota Gwiazda Bohatera Republiki Kirgiskiej
Złota Gwiazda Bohatera Donieckiej Republiki Ludowej (2014–2022)
Złota Gwiazda Bohatera Ługańskiej Republiki Ludowej (2014–2022)

Złota Gwiazda Bohatera Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej
Złota Gwiazda Bohatera NRD
Złota Gwiazda Bohatera Ludowej Republiki Bułgarii
Złota Gwiazda Bohatera Socjalistycznej Republiki Rumunii
Złota Gwiazda Bohatera Albanii
Order Bohatera Narodowego (Jugosławia)
Złota Gwiazda Bohatera Kuby
Order Złotej Gwiazdy (Wietnam)
Złota Gwiazda Bohatera KRLD

Bibliografia

Михаил Музалевский, Сергей Шишков: Ордена и медали СССР 1918 – 1991. Ворон, 1996. (ros.). i (ang.)
Звание Героя Российской Федерации. award.gov.ru. [dostęp 2016-09-08]. (ros.).
Знак особого отличия – медаль „Золотая Звезда”. award.adm.gov.ru. [dostęp 2016-09-08]. (ros.).

Tytuły honorowe	Bohater Związku Radzieckiego (Złota Gwiazda) Bohater Pracy Socjalistycznej (Medal Sierp i Młot) Matka-bohater
Ordery	Order „Zwycięstwo” Lenina Rewolucji Październikowej Czerwonego Sztandaru Suworowa Kutuzowa Bohdana Chmielnickiego Aleksandra Newskiego Uszakowa Nachimowa Wojny Ojczyźnianej Czerwonej Gwiazdy Sławy Czerwonego Sztandaru Pracy „Znak Honoru” Przyjaźni Narodów „Za służbę Ojczyźnie w Siłach Zbrojnych ZSRR” Sławy Pracy „Za osobiste męstwo” Macierzyńska sława”
Medale	„Za pracowniczą dzielność” „Za pracowniczą wybitność” „Weteran pracy” „Za Odwagę” Za zasługi bojowe” Uszakowa Nachimowa „Partyzantowi Wojny Ojczyźnianej” „Za wyróżnienie w ochronie granic państwowych ZSRR” „Za wyróżnienie w służbie wojskowej” „Weteran Sił Zbrojnych ZSRR” „Za umacnianie braterstwa broni” „Za obronę Leningradu” „Za obronę Moskwy” „Za obronę Odessy” „Za obronę Sewastopola” „Za obronę Stalingradu” „Za obronę Kijowa” „Za obronę Kaukazu” „Za obronę Radzieckiego Obszaru Podbiegunowego” „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” „Za zwycięstwo nad Japonią” „Za zdobycie Budapesztu” „Za zdobycie Królewca” „Za zdobycie Wiednia” „Za zdobycie Berlina” „Za wyzwolenie Belgradu” „Za wyzwolenie Warszawy” „Za wyzwolenie Pragi” „Za ofiarną pracę w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” „Za odbudowę przedsiębiorstw metalurgii żelaznej południa” Za odbudowę kopalni węgla Donbasu” „Za rozwój dziewiczych ziem” Za budowę Bajkalsko-Amurskiej Magistrali” „Za przekształcenie Nieczarnoziemów RFSRR” „Za rozwój zasobów mineralnych i rozwój kompleksu nafto-gazowego Zachodniej Syberii” „Za wybitną służbę w ochronie porządku publicznego” „Za odwagę w pożarze” „Za ratowanie tonących” 100-lecia urodzin Lenina „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” „Trzydziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” „Czterdziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” „XX lat Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej” „30 lat Armii Radzieckiej i Floty” „40 lat Sił Zbrojnych ZSRR” „50 lat Sił Zbrojnych ZSRR” „60 lat Sił Zbrojnych ZSRR” 70 lat Sił Zbrojnych ZSRR” „50 lat radzieckiej milicji” 800-lecia Moskwy 250-lecia Leningradu 1500-lecia Kijowa Macierzyństwa „Za nienaganną służbę”
Inne	Odznaka za rany