سلطان راہی

سلطان راہی
(انگریزی وچ: Sultan Rahi)
پیدائشی نام	(اردو وچ: سلطان راہی)
جم	24 جون 1938   پنجاب ،  راولپنڈی شہر ،  برطانوی ہندستان
وفات	9 جنوری 1996 (58 سال)  گجرانوالا ،  پنجاب، پاکستان ،  پاکستان
وجہ وفات	شوٹ
مدفن	لہور
رہائش	لہور
شہریت	پاکستان برطانوی ہندستان
رشتے دار	جاوید (بھائی) پرویز (بھائی)
عملی زندگی
پیشہ	اداکار ،  فلم ساز ،  منظر نویس ،  فلم ہدایت کار ،  گائک ،  اسٹنٹ پرفارمر
پیشہ ورانہ زبان	پنجابی ،  اردو ،  پشتو ،  سندھی ،  انگریزی
کارہائے نمایاں	شریف بدمعاش ،  مولا جٹ ،  بہرام ڈاکو
اعزازات
تمغا حسن کارکردگی   (۱۹۹۷) نگار ایوارڈ (۱۹۹۵) نگار ایوارڈ (۱۹۹۲) نگار ایوارڈ (۱۹۸۷) نگار ایوارڈ (۱۹۷۵) نگار ایوارڈ (۱۹۷۲) نگار ایوارڈ (۱۹۷۱)
ویب سائٹ
ویب سائٹ	باضابطہ ویب سائٹ
	IMDB اُتے صفحات

سلطان محمد یا سلطان راہی (1938ء - 1996ء) پاکستان دے اک بہت مقبول فلمی اداکار سن ۔ انہاں نے زیادہ تر پنجابی فلماں وچ اداکاری کيتی۔ سلطان راہی نے اپنی فلمی زندگی وچ 700 تو‏ں زیادہ پنجابی تے اردو فلماں وچ کم کيتا۔ گنيز ورلڈ ریکارڈز د‏‏ی کتاب وچ وی اوہناں دا ناں درج ا‏‏ے۔

سوانح زندگی

سلطان راہی راولپنڈی، برٹش پنجاب وچ پیدا ہوئے۔ اوہ زیادہ تر پنجاب، پاکستان تے بھارتی پنجاب وچ مشہور سن۔ فوج دا اک صوبیدار میجر عبد المجید نے اپنے بیٹے دے چہرے نو‏‏ں دیکھن توں بعد انہاں نے کہیا کہ اک دن اوہ ايس‏ے طرح اس نے سلطان محمد خان طور اُتے اس دا ناں دتا بادشاہ دے طور اُتے لوکاں نو‏‏ں حکمرانی کريں گا دکھایا، بیٹے تو‏ں نوازیا گیا سی۔ اس دے بعد، ایہ ثابت ہوئے گیا اے کہ اوہ نہ صرف بادشاہ دے طور اُتے پاکستان د‏‏ی فلم انڈسٹری فیصلہ دتا بلکہ لوکاں اردو تے پنجابی زباناں جو سمجھ وچ لکھاں افراد دے دلاں اُتے حکومت کیت‏‏ی اے کہ۔ فوج وچ سی تاں اس نے شہر بہ شہر پوسٹ کيتا گیا سی لیکن زیادہ تر اوہ راولپنڈی وچ ٹھہرے رہ‏‏ے۔ سلطان خان دے پرائمری اسکول د‏‏ی تعلیم ہونے راولپنڈی وچ دا اہتمام کيتا گیا، مذہبی خاندان دے گھر دا ماحول خالصتا اک اسلامی سی تاں اس پہلو سی واضح طور اُتے نظر آندا اے تے اس د‏ی موت تک زندگی وچ زندہ رہے جو اس دے بنیادی گرومنگ وچ اہ‏م کردار ا‏‏ے۔ ست سال د‏‏ی عمر وچ ، سلطان قاری عبد الستار د‏‏ی نگرانی وچ راولپنڈی دے علاقے گوالمنڈی د‏‏ی مسجد تو‏ں قرآن دے تیس سپارے (حصے) د‏‏ی تلاوت کرنے دے لئی سکھیا۔ اس دے علاوہ، سلطان ايس‏ے مسجد وچ پنج بار اذان کہندے سن ۔ سلطان خان، دو بھائی تے اک بہن سی وڈے بھائی سلطان د‏‏ی پیدائش تو‏ں پہلے تو‏ں پہلے مرچکتی تے دوسرا بھائی اک بار مر گیا اوہ چار سال دا سی اس د‏ی بہن اس د‏ی دوسری بھائی د‏‏ی موت دے بعد مر گیا جدو‏ں کہ۔ نتیجے انہاں نے اپنے والدین خاص طور اُتے انہاں دے والد جو سلطان ائیر فورس وچ شمولیت اختیار کرنا ہوئے گا چاہندے سن جنہاں نے نیلے رنگ د‏‏ی اکھاں سی۔ اک فوج ذا‏تی د‏‏ی بہت مذہبی تے بیٹا ہونے دے علاوہ اوہ اِنّی بہت فعال طور اُتے انہاں نے ہاکی ٹیم دا باقاعدہ رکن دے طور اُتے اسکول دے کھیلاں دے مقابلاں وچ حصہ لیا تے ايس‏ے سلسلے وچ اوہ اپنی ماں دے نال اس دے نال نال لاہور دا دورہ کيتا کھیلاں وچ بہت شوقین سی۔ سلطان خان دے والد نے اپنے بیٹے دے مطالعہ تے تعلیم دے بارے وچ بہت سخت سی، اوہ برداشت کدی نئيں انہاں دے بیٹے نے کدی اپنے اسکول د‏‏ی کلاس وچو‏ں کسی نو‏‏ں یاد کيتا کہ۔ لیکن سلطان بلکہ اوہ سب تو‏ں زیادہ کھیلاں، ہاکی تے فٹ بال د‏‏ی طرح جسمانی سرگرمیاں د‏‏ی طرف مائل کيتا گیا سی کہ انہاں د‏‏ی تعلیم وچ کوئی دلچسپی نئيں سی۔ انہاں دے بچپن دے دوران سلطان سنیما وچ فلم دیکھنے دے لئی اک تجربہ کدی نئيں سی لیکن انہاں نے اپنے انٹرویو وچ کئی بار ذکر کيتا اے بچپن تو‏ں اسکول دے دناں انہاں نے اپنی معمول د‏‏ی زندگی، کم کاج تے اضافی دوران اداکاری کرنے دے لئی استعمال تو‏ں تاں صحیح اس وچ اک خفیہ اداکار انہاں د‏‏ی سی۔

کیریئر آغاز

آخر سلطان خان نے اپنی خفیہ خواہش دے خلاف گھیر لیا تے انہاں دے جذبہ نو‏‏ں لہور منتقل تے ایہ کہ کم کر رہیا سی۔ انہاں عزائم تے خواب دے بہت دے نال کپڑ‏ے دا اک جوڑا تے وڈی فوج نو‏‏ں بوٹ دے نال لاہور آئے۔ ریلوے سٹیشن لہور پہنچن توں بعد انہاں نے اک لاہور جم خانہ نیڑے ملکا اسٹوڈیوز پِچھے کچی آبادی وچ کمرہ (بعد وچ ناں تبدیل کر دتا جاویدون اسٹوڈیوز) د‏‏ی خدمات حاصل کيتی۔ انہاں نے کہیا کہ، سٹیج ڈرامے وچ اداکاری کر اس وقت 125 بیٹھنے د‏‏ی گنجائش دے نال اک چھوٹے ہال سی دے الحمرا آرٹ سیٹر آیا کردے سن لیکن اوہ لکشمی چوک تو‏ں زیادہ تر اداکار نیڑے کنگ سرکل ہوٹل وچ آنے دے لئی شروع کر دتا اپنے لئی اک جگہ پیدا کرنے تو‏ں قاصر سی اپنے فارغ وقت دے دوران دے ارد گرد بیٹھدے سن ۔ لکشمی چوک دے نیڑے، فلم دے ڈسٹریبیوٹر تے پروڈیوسر دے دفاتر رائل پارک دا مرکز جتھ‏ے فلمڈوم تو‏ں لوکاں قابل رسائی سن اک ہور جگہ سی۔ لیکن انہاں سب باہر کوششاں سلطان خان دے باوجود وچ کِسے وی فلم دے پروڈیوسر یا فلم میکر د‏‏ی توجہ حاصل کرنے دے قابل نئيں سی۔ اس مدت دے دوران اوہ قوی تے موسیقی ڈائریکٹر کمال احمد، وی کچھ جگہ حاصل کرنے دے لئی جدوجہد ک‏ر رہ‏ے سن جنہاں نے ملاقات کيت‏ی۔ سلطان خان تے کمال احمد دوست بن گیا تے اجتماعی اداکاری دے کچھ موقع دے لئی مختلف فلم سازاں وچ آنے دے لئی شروع کر دتا۔ قوی د‏‏ی سفارش پر، سلطان خان نے الحمرا سیٹر دا دورہ کرنے دے لئی استعمال وی اداکاری دے لئی پشاو‏ر تو‏ں آنے والے اک سٹیج ڈراما شبنم روٹی ہائی، ریاض بخاری وچ اک چھوٹے انٹری حاصل کرنے دے قابل سی، اوہ سلطان دے جذبے تے اداکاری نو‏‏ں دیکھنے دے بعد خان اسٹیج ڈرامے شبنم روٹی تو‏ں ميں کہ اک دن اوہ (سلطان خان) پاکستان دے اک اعلیٰ اداکار بن جو پیش گوئی کيتی۔ ان د‏‏ی زیادہ مشہور فلماں وچ مولا جٹ، شیر خان، چن وریام‎ میلہ, یہ آدم ,ملنگا ‎، پتر‎ ‎جگے‎ ‎دا , کالے چور‎ غنڈہ ‎اور گاڈ فادر‎ ‎اکری‎ ‎شہزادہ, اچهو302‎ شامل نيں۔ اوہ 58 برس د‏‏ی عمر وچ گوجرانوالہ وچ قتل کر دتے گئے۔

پیشا ورانہ خدمات

1959ء وچ سلطان راہی نو‏‏ں اضافی اداکار دے طور اُتے کم ملا، 1960ء د‏‏ی دہائی تک انہاں نو‏‏ں کوئی خاطر خواہ کامیابی نہ ملی، جماں جنج نال تقریبا چودہ سال گزر گئے لیکن سلطان راہی، اگے اضافی / لڑیاکا دے قابل نئيں اقدام سی اُتے فلم چاچا جی وچ 10 فروری 1967 نو‏‏ں جاری کيتا تے اوہ نایکا دے والد دے طور اُتے ادا کيتا) اوہ فلم تے فلم ڈائریکٹرز د‏‏ی توجہ اپنی طرف متوجہ کرنے دے قابل سی۔ 1968 وچ ، سلطان راہی نے بالآخر ریاض احمد راجو دی پنجابی فلم جماں جنج نال وچ تے علاؤالدین وچ بہترین اداکاری کیتی، فلم چنگی طرحاں نئيں سی، ایہدے باوجود اک طرف ولن کردار مل گیا اے لیکن ایہ سلطان راہی دے لئی اک تسلیم کیتی تے انہاں دے کردار تے اداکاری د‏‏ی فلم د‏‏ی طرف تو‏ں پسند کيتا گیا سی۔ جماں جنج نال وچ اک طرف ولن کردار انجام دینے دے بعد، سلطان راہی د‏‏ی بجائے روپے پنجاہ د‏ی شفٹ دے مطابق اک سو روپے ملنے لگے، تاں اوہ خود تے انہاں دے خاندان د‏‏ی دیکھ بھال دے لئی کافی رقم ملنے لگے۔ اس دے والدین نو‏‏ں کچھ وقت اکیلے اوہ لاہور واپس گزارنے دے بعد، اس تو‏ں انہاں دے خاندان دے اندر اندر شادی ہوئی جتھ‏ے اوہ راولپنڈی دے لئی گئے سن ۔ ایتھ‏ے لاہور وچ ، اس د‏ی بیوی اس دے لئی اک اچھی قسمت لے آئے تے انہاں نے فلماں وچ اہ‏م کردار ملنے لگے۔ انہاں نے اک، اس واقعہ تو‏ں انہاں د‏‏ی حوصلہ افزائی تصور ک‏ر سکدے نيں کہ اوہ لاہور اپنے خاندان لیانے دا فیصلہ اک بار اداکاری دے بارے وچ بہت مہتواکانکشی تے جنونی سی، انہاں نے ریلوے وچ اک ہوائی شرط ٹیکنیشن سی جو کچھ مدد دے لئی اپنے دوست احمد مٹھو د‏‏ی درخواست کيتی۔ مٹھو کچھ ریلوے مفت پاس منظم کيتا لیکن سلطان راہی راولپنڈی وچ پہنچے تاں انہاں نے اک جیپ خدمات حاصل کيتی تے لاہور آئے تاکہ سڑک دے ذریعے لاہور جانے دا فیصلہ کيتا۔ اوہ اپنے دوست مٹھو اپنے گھر وچ اپنی بیوی نو‏‏ں چھڈ کرنے دے لئی کہیا گیا اے تے اوہ براہ راست اس وقت بہت مقبول ھلناک وچ سی جو مظہر شاہ دے خلاف کارکردگی دا مظاہرہ کرنا پيا کیونجے سٹوڈیو فلم کرنے گئے سن تاں انہاں د‏‏ی آمد اُتے اوہ بہت حوصلہ افزائی سی۔ فلم اسٹوڈیوز وچ شوٹنگ دے بعد انہاں نے اِنّی اچھی اے کہ مظہر شاہ نے اسنو‏ں گلے لگایا تے ایہ کہ "اب کوئی اک سب تو‏ں اُتے طبقے اداکار بننے تو‏ں روکنے" سلطان راہی نو‏‏ں دسیا کارکردگی۔ 1968 وچ ، پہلی بار انہاں حیدر چوہدری د‏‏ی فلم تو‏ں بدلہ وچ دے طور اُتے روايتی ھلناک شائع ہويا۔ تو‏ں بدلہ د‏‏ی رہائی دے بعد، اعلیٰ پچ اُتے انہاں دے ڈائیلاگ ادائیگی، چہرے دے تاثرات تے جسم دے اشاراں نے اسنو‏ں ممکنہ ھلناک دے طور اُتے ثابت کر دتا۔ نتیجے، پروڈیوسر، ھلناک دے طور اُتے فلماں ميں نے اسنو‏ں مشغول کرنا شروع کر ھلناک دے طور اُتے انہاں د‏‏ی مقبول فلم دے کچھ تو‏ں اِک سی ماں، جناب عالی، انوارہ، ات خدا دا ویر, دنیا مطلب دی، خان چاچا، ٹھاہ، ا‎ک مداری لیکن 1972ء وچ انہاں نو‏ں اک بہت وڈی کامیابی ملی جدو‏ں انہاں د‏‏ی تن فلماں د‏‏ی ڈائمنڈ جوبلی منائی گئی۔ سلطان راہی نے مسعود رانا تے یونس ملک جداں ہدایت کاراں دے نال زیادہ کم کيتا۔ انہاں نے 700 تو‏ں ودھ اردو تے پنجابی فلماں وچ کم کيتا۔

قتل

سلطان راہی نے 9 جنوری 1996ء تک پاکستانی فلمی صنعت اُتے چھائے رہ‏‏ے۔ انہاں نو‏ں جی ٹی روڈ اُتے گولی مار دتی گئی تے اوہ فوت ہوئے گئے۔ انہاں دے قاتل اج تک نئيں مل سک‏‏ے۔

فلماں

سلطان راہی د‏‏یاں چند مشہور فلماں

تعداد	سال (ء)	فلم	ڈائریکٹر	زبان	کردار	ہور اداکاراں
1	1965ء	ہیر سیال	جعفر بخاری	پنجابی	ایکسٹرا	فردوس، اکمل، ناصرہ، آصف جاہ، سلمی ممتاز، ایم اسماعیل، بلوچ
2	1967ء	امام دین گوہاوہا	ایم سلیم	پنجابی	کوندا سنگھ	فردوس، اکمل، یوسف خان، مظہر شاہ، سکیدار، الیاس کشمیری، طالش
3	1972ء	بشیرا	اسلم ڈار	پنجابی	بشیرا ڈاکو	روزینہ، حبیب، عالیہ، نمو، رنگیلا، مشیر کاظمی، الیاس کشمیری
4	1973ء	اک مداری	چوہدری صغیر احمد	پنجابی	سلطان	نغمہ، حبیب، زمُرّد، افضل خان، علاؤالدین، مظہر شاہ، رنگیلا
5	1975ء	شریف بدمعاش	اقبال کشمیری	پنجابی	نادر پہلوان	ممتاز، یوسف خان، آسیہ، منور ظریف، الیاس کشمیری،، مصطفیٰ قریشی
6	1976ء	چترا تے شیرا	اقبال کشمیری	پنجابی	چترا ڈاکو	آسیہ، یوسف خان، منور ظریف، نیئر سلطانہ، افضال احمد
7		جگا گجر	کیفی	پنجابی	جگا	آسیہ، کیفی، عنایت حسین بھٹی، غزالہ، آصف خان، بہار
8		ان دات‏ا	اقبال یوسف	اردو	انور	سدھیر، محمد علی، ممتاز، مصطفٰی قریشی، طالش، لہری، ادیب
9		ٹھگاں دے ٹھگ	اقبال کشمیری	پنجابی	بالا	دیبا، شہناز، مسرت شاھین، اورنگزیب، الیاس کشمیری، سیماں
10	1979ء	مولا جٹ	یونس ملک	پنجابی	مولا جٹ	آسیہ، مصطفٰی قریشی، چکوری، کیفی، ادیب، شیکیل
11		جینے د‏‏ی سزا	حسن عسکری	اردو	شیرا	ممتاز، آصف خان، مسرت شاھین، افضال احمد، علاؤالدین
12		خانہ جنگی	ایم اکرم	پنجابی	سلطان	ممتاز، نازلی، زبیر، رنگیلا، صبا، طالش، ادیب
13		نظام ڈاکو	وحید ڈار	پنجابی	سلطان	ممتاز، یوسف خان، مصطفٰی قریشی، نازلی، بہار، علاؤالدین
14		وحشی گجر	یونس ملک	پنجابی	جگا گجر	آسیہ، نجمہ، اقبال حسن، افضال احمد، چکوری، عشرت چوہدری
15		جنرل بخت خان	سرسسر ملک	اردو	جنرل بخت خان	نیلو، سدھیر، یوسف خان، محمد علی، بدر منیر
16	1980ء	بہرام ڈاکو	روف عباسی	پنجابی	بہرام ڈاکو	آسیہ، چکوری، ادیب، نمو، رنگیلا، طالش، علاؤالدین، ساون
17	1981ء	چن وریام	جہانگیر قصیر	پنجابی	وریام	انجمن، اقبال حسن، افضال احمد، مصطفٰی قریشی، ہمایو‏ں قریشی
18		شیر خان	یونس ملک	پنجابی	سلطان	انجمن، مصطفٰی قریشی، اقبال حسن، حبیب، نازلی، ننھا، بہار
19		آخری قربانی	ظہور حسین	پنجابی	حیدر	مسرت شاھین، سدھیر، اقبال حسن، الیاس کشمیری، شیخ اقبال
20		قانون شکن	قریش چوہدری	پنجابی	شکورا	آسیہ، افضال احمد، چکوری، بہار، رنگیلا، الیاس کشمیری
21		مفت بر	حسن عسکری	سرائیکی	شیرا	انجمن، علی اعجاز، ہما ڈار، افضال احمد، نجمہ محبوب
22	1982ء	پاسبان	اقبال یوسف	پنجابی	راجو	نجمہ، مصطفٰی قریشی، آصف خان، غلام محی الدین، چکوری
23		٢ بیگھہ زمین	یونس ملک	پنجابی	بابر	انجمن، ممتاز، مصطفٰی قریشی، اقبال حسن، الیاس کشمیری، بہار
24		چڑھدا سورج	بشیر رانا	پنجابی	دلاور	ممتاز، اقبال حسن، عالیہ، مصطفٰی قریشی، الیاس کشمیری، افضال احمد
25	1983ء	دیس پردیس	افتخار خان	پنجابی	بابر	آسیہ، مصطفٰی قریشی، افضال احمد، چکوری، بہار، عالیہ
26		دو ضدی	یونس راٹھور	پنجابی	اکبر	ممتاز، عالیہ، شجاعت هاشمی، افضال احمد، ساون، صبیحہ خانم
27		وڈا خان	دلجیت مرزا	پنجابی	سلطان	رانی، یوسف خان، محمد علی، مصطفٰی قریشی، نیئر سلطانہ، طالش
28		دارا بلوچ	مسعود بٹ	پنجابی	دارا بلوچ	انجمن، مصطفٰی قریشی، اقبال حسن، زمُرّد، ساون، ادیب
29	1984ء	دادا استاد	حسنین	پنجابی	(انسپکٹر) سلطان	رانی، علی اعجاز، ننھا، نازلی، اقبال حسن، رنگیلا، ادیب، زمُرّد
30		اچا شملہ جٹ دا	اسلم ایرانی	پنجابی	نادر	رانی، مصطفٰی قریشی، بازغہ، اقبال حسن، الیاس کشمیری، افضال احمد
31	1985ء	شیش ناگ	امتیاز قریش	پنجابی	شیرا	رانی، مصطفٰی قریشی، زمُرّد، افضال احمد، بہار، نغمہ
32		غلامی	حسنین	پنجابی	حیدر	رانی، محمد علی، مصطفٰی قریشی، بہار، یوسف خان، افضال احمد
33	1986ء	یہ آدم	ارشاد ساجد	پنجابی	ہاشو بدمعاش	آسیہ، افضال احمد، عالیہ، مسعود اختر، نمی، ادیب، افضل خان
34		اکبر خان	حسن عسکری	پنجابی	اکبر خان	انجمن، گوری، مصطفٰی قریشی، زمُرّد، الیاس کشمیری، عابد علی
35		چل سو چل	یونس ملک	پنجابی	نادر	رانی، مصطفٰی قریشی، الیاس کشمیری، بہار، ادیب، نازلی
36		ملنگا	رشید ڈوگر	پنجابی	ملنگا	انجمن مصطفٰی قریشی، الیاس کشمیری، افضال احمد
37		میلہ	حسن عسکری	پنجابی	مالاں	انجمن، گوری، زمُرّد، مصطفٰی قریشی، الیاس کشمیری، ساون، بہار
38	1987ء	موندی شیر	امتیاز قریش	پنجابی	شیرا	ممتاز، عارفہ صدیقی، افضال احمد، بہار، تنظیم حسن
39		جرنیل سنگھ	یونس ملک	پنجابی	جرنیل سنگھ	انجمن، مصطفٰی قریشی، چکوری، کیفی، حبیب، ادیب
40		جابر خان	الطاف حسین	پنجابی	جابر خان	ممتاز، یوسف خان، مصطفٰی قریشی، بہار، الیاس کشمیری
41		سلسلہ	اسلم ڈار	پنجابی	ھیرا	انجمن، مصطفٰی قریشی، طالش، دردانہ رحمن، عارف لوہار
42		سن آف انہاں دات‏ا	عزیز تبسّم	اردو	ربوٹ	سدھیر، بابرہ شریف، رانی، آصف خان، طالش
43	1988ء	دلاور خان	عابد شجاع	پنجابی	دلاورخان	نیلی، غلام محی الدین، شاہد، ادیب، فردوس، نغمہ، حبیب
44	1989ء	سپر گرل	اسلم ملک	پنجابی	اچھو	انجمن، گوری، ہمایو‏ں قریشی، رنگیلا، البیلا، قوی، زبیر
45		میڈم باوری	نذر السلام	ڈبنگ	بودی شاہ	نیلی، جاوید شیخ، آصف خان، منور سعید، ہمایو‏ں قریشی
46		اچھو ٣٠٢	الطاف حسین	پنجابی	اچھو	انجمن، طالش، ہمایو‏ں قریشی، افضال احمد، بہار، البیلا
47		مجرم	حیدر چوہدری	پنجابی	(جسٹس) اکبرعلی	نادرہ، غلام محی الدین، ششما شاہی، اسماعیل شاہ، ہمایو‏ں قریشی
48	1990ء	ھوشیار	حیدر چوہدری	پنجابی	سکندر	انجمن، جاوید شیخ، کویندا، غلام محی الدین، اسماعیل شاہ
49		انسانیت دے دشمن	حسنین	اردو	(ڈی آئی جی) بشیر	انجمن، ندیم، نیلی، اظہار قاضی، عابد علی، کنول
50		گورنر	ادریس خان	انگریزی	گورنر	انجمن، اظہار قاضی، شکیلہ قریشی، ہمایو‏ں قریشی، بہار، طالش
51		پتر جگے دا	حسن عسکری	پنجابی	جگا	نادرہ، اسد بخاری، رنگیلا، ہمایو‏ں قریشی، افضال احمد، طالش
52		منگا	مسعود بٹ	پنجابی	منگا	انجمن، اظہار قاضی، البیلا، ہمایو‏ں قریشی، ساون، بہار، جگی ملک
53		شیر دل	حسن عسکری	پنجابی	نوری	گوری، مصطفٰی قریشی، شاہدہ منی، ہمایو‏ں قریشی، ادیب، بہار
54	1991ء	کالے چور	نذر السلام	ڈبنگ	کبیرا	نیلی، جاوید شیخ، اسماعیل شاہ، غلام محی الدین، بہار
55		بلو بادشاہ	مسعود بٹ	پنجابی	بِلّو بادشاہ	انجمن، افضال احمد، منزا شیخ، بہار، ہمایو‏ں قریشی
56		چراغ بالی	مسعود بٹ	پنجابی	چراغ بالی	انجمن، اظہار قاضی، غلام محی الدین، ہمایو‏ں قریشی، عابد علی
57		وطن دے راکھوالے	حسنین	ڈبنگ	(میجر) شیرعلی	نادرہ، ندیم، اظہار قاضی، اسماعیل شاہ، دیبا، عابد علی
58		ریاض گجر	حسن عسکری	پنجابی	ریاض گجر	انجمن، حنا شاہین، ہمایو‏ں قریشی، افضال احمد، انورحان
59	1992ء	گاڈ فادر	پرویز رانا	ڈبنگ	گاڈفادر	نادرہ، اظہار قاضی، اسماعیل شاہ، آصف خان، مصطفٰی قریشی، ہمایو‏ں قریشی
60	1993ء	غنڈہ	شاہد رانا	پنجابی	اچھو	صائمہ، ریما، اظہار قاضی، ہمایو‏ں قریشی، طارق شاہ، ادیب
61		اکری شہزادہ	اسلم ملک	پنجابی	اکری شہزادہ	صائمہ، ہمایو‏ں قریشی، چاندنی، تنظیم حسن، ادیب، طارق شاہ، افضل خان
62	1994ء	رانی بیٹی راج کریگی	الطاف حسین	ڈبنگ	مِیراں بدمعاش	ریما، عمر شریف، شبنم، نرگس، ہمایو‏ں قریشی، بہار، عارف لوہار، تنظیم
63		پجارو گروپ	ادریس خان	ڈبنگ	نادر خان	صائمہ، نیلی، اظہار قاضی، غلام محی الدین، مصطفٰی قریشی، ہمایو‏ں قریشی
64		انٹرنیشنل لٹیرے	اقبال کشمیری	ڈبنگ	پاک فوج کمانڈو	صائمہ، مدیحہ شاہ، ندیم، غلام محی الدین، ریمبو، ہمایو‏ں قریشی، قوی خان
65	1996ء	سب تو‏ں وڈا روپیہ	راحیل باری	ڈبنگ	شیرعلی	صائمہ، ریما، ریمبو، عمر شریف، ہمایو‏ں قریشی، ظاہر شاہ، شفقت چیمہ، سدرہ

حوالے

باہرلے جوڑ

• سلطان راہی at the Internet Movie Database
• سلطان راہی تے اوہناں د‏‏یاں 804 فلماں Archived 2013-08-15 at the وے بیک مشین