Перейти до вмісту

Лемкы

Матеріал з Вікіпедія
Лемківска застава
Лемківска церква в польскых Бескідах
Мапа Лемковины

Лемкы (пол. Łemkowie, словен. Lemkovia, укр. Лемки) — суть выходославяньскый етнос, жыючій в юговыходнім Польску, в Закарпатьскій областї Україны, в Галичинї, в Пряшівскім краю на Словеньску (векшына). Тото історічне і натуралне пребывалиско Лемків ся называть Лемковина.

Слово „Лемкы“ выникло в 19. сторочу і спочатку бо Лемкы хоснують слово лем намісто лиш, але самы Лемкы себе означовали за „руськый народ“, Русинів, „Руснакы“. На преломі 19. а 20. сторочу прияли назву Лемкы Лемкове в Польску за свою. Перед першов світовов войнов ся за Лемків тримали Русины Низкых Бескід - од Попрадьской долины аж к долинї рікы Ослава в Польску; выходного Словеньска - аж к Вігорлату і Спіськой Маґуры - вшытко на теріторії тогдышнёго Ракусько-Угорьска (Австро-Угорьска).

Подробно см.: Акція Вісла

В рамках Акції Вісла было Лемковины выселеных коло 150.000 Лемків і Українцїв [1] [2]. Зістали лем невеликы ґрупы, напр. в Команьчі і Крампні. Лемківске населіня было насилно зо свого обыстя, де жыло ціле стороча, де мало свої земли, де ґаздовало, выселене до тогдышнёго СССР на Україну і тоты, што мали веце щастя скінчіли на западных теріторіах Польска. Лем мала часть з них дістала по роках можливость вернути ся на рідну землю.

Часть Лемків ся голосить к україньскій народности, часть к русиньскій/лемківскій і векшына є асімілованых і голосять ся к словеньскій, польскій і україньскій. На основі лемківскых діалектів польскых была кодіфікована польска верзія русиньского языка, на основі лемківскых діалектів на Словеньску была кодіфікована словеньска варіанта русиньского языка.

  1. Акция «Вісла» - Лем.фм
  2. Д. Брандес, Х. Зундгауссен, Ш. Трёбст: Енціклопедія выгнанств ISBN 978-5-8243-1778-7


Екстерны одказы

[едітовати | едітовати жрідло]
  • Stowarzyszenie Łemków − сторінкы здружіня Лемків в Польску (по польскы)
  • Lemko.org − вшытко о Лемках (по анґліцькы, польскы, лемківскы)
  • lemky.com − інтернетова чеперушка напрямена на лемківскы реалії (по україньскы, анґліцькы)
  • ЛЕМ ФМ - лемківске інтернетове радіо (по лемківскы)
  • Lemkiwska Watra na Czużyni