Antipater
Antipater (397. pne. — 319. pne. ) je bio general Aleksandra Makedonskog i jedan od dijadoha ("naslednika"). Postao je 320. pne. regent Aleksandrovog carstva.
Prvi put se spominje 342. pne. kada Filip II kreće u trogodišnju tešku kampanju protiv tračkih i skitskih plemena. Filip postavlja Antipatera kao regenta Makedonije dok je on odsutan. Predvodi makedonske trupe 342. pne. da bi sprečio Atinu da preuzmu kontrolu Eubeje. Posle makedonske pobede kod Heroneje 338. pne. Antipater je pregovarač sa Atinjanima.
Bio je prijatelj Aleksandrove majke Olimpije. Čak su širili tračeve da je on Aleksandrov otac. Pomogao je Aleksandru da postane naslednik posle smrti Filipa II 336. pne. .
Aleksandar ga tokom svojih osvajanja postavlja za čuvara evropskog dela Makedonije
[uredi | uredi kod]Antipater i Parmenion su savetovali Aleksandra da ne ide u osvajanja po Aziji, dok ne dobije naslednika. Aleksandar ga imenuje glavnim generalom Evrope 334. pne. , tako da on ostaje da čuva makedonske granice dok je Aleksandar Makedonski u velikim osvajanjima. On je slao pojačanja Aleksandru.
Persijska flota je pokušala da napada po Egeju, preteći da prenese rat u Evropu, dok je Aleksandar ratovao protiv Persije. Srećom posle bitke kod Isa 333. pne. persijska flota se raspala.
Veću opasnost su predstavljali bliski neprijatelji. Tračka plemena se bune 332. pne. , a posle toga se buni Agis III, kralj Sparte. Spartanci nisu bili članovi korintskog saveza i nisu učestvovali u Aleksandrovom pohodu. Videli su svoju dugo čekanu priliku da preuzmu kontrolu, sad kad je Aleksandar sa vojskom daleko. Persijanci su dali velika financijska sredstva Sparti, pa je Agis formirao armiju od 20.000 vojnika. Pokušava stvoriti protumakedonski savez. Atina ostaje neutralna, a Ahaja, Arkadija i Elis postaju spartanski saveznici. Glavni grad Arkadije Megalopolis ostaje protiv Sparte, pa ga Spartanci opsedaju.
Antipater odustaje od smirivanja tračke pobune i pokoravanje Sparte smatra prioritetom. Aleksandar mu šalje veliku količinu novca. Uz pomoć mnogih plaćenika i Tesalije skuplja duplo veću vojsku od Sparte. Antipater predvodi pohod protiv Sparte 330. pne. , pa blizu Megapolisa nanosi težak poraz Sparti. Agis i najbolji deo spartanske vojske su stradali, a Makedonci su imali malo žrtava.
Sparta traži mir, ali Antipater ih upućuje na Korintski savez da sa njim sklope sporazum. Spartanci su odabrali da direktno pregovaraju sa Aleksandrom. Sparti je nametnuto da plaća 120 talenata i da uđe u Korintski savez.
Antipatera su mrzili jer je podržavao tirane i oligarhe u Grčkoj. Radio je i sa korintskim savezom. Pokvario je i odnose sa Aleksandrovom majkom. Aleksandar ga poziva u Aziju da predvodi sveže snage 324. pne. , a Kratera imenuje regentom Makedonije, ali nije uspio prenjeti vlast na Kratera, a Aleksandar Makedonski je umro.
Novi regent Perdika ostavlja Antipateru da kontroliše Grčku. Izbijaju pobune u Atini, Etoliji i Tesaliji. Nastaje Lamijski rat, u kome južna Grčka pokušava izboriti nezavisnost. Pobedili su Antipatera u bici, zatim su ga opsedali nekoliko meseci u Lamiji. Izvukao se iz Lamije , pa uz pomoć Kratera pobeđuje u bici kod Kranona 322. pne. i time slama pobunu.
Antipater uvodi oligarhiju u Atinu i zahteva predaju Demostena. Demosten je izvršio samoubojstvo, da bi izbegao zarobljavanje. Antipater i Krater su bili zauzeti ratom protiv Etolije. Taj sukob prekidaju kada saznaju od Antigona da Perdika želi biti neprikosnoveni vladar celog carstva. Sklapaju mir sa Etolijom, pa kreću u rat protiv Perdike. Antipater je krenuo u Aziju 321. pne., a u Siriji saznaje da su Perdiku ubili njegovi vojnici.
Antipater postaje regent celog carstva, a Grčku on lično kontroliše kao čuvar Aleksandovog sina Aleksandra IV i maloumnog brata Filipa III. Šalje Antigona u rat protiv Eumena i protiv Perdikinih pristalica. Postaje bolestan i umire. Preskočio je svog vlastitog sina Kasandra i Poliperhona je imenovao regentom. Zato posle njegove smrti između ove dvojice izbijaju sukobi u koje se odmah mešaju drugi.