Gesta Danorum
| Gesta Danorum sh. Podvizi Danaca | |
|---|---|
| ] | |
 Prva stranica manuskripta | |
| Tip | kronologija |
| Datum nastanka | 12. vijek |
| Mesto nastanka | Danska |
| Jezik | Latinski |
| Autori | Saxo Grammaticus |
| Patron | Absalon |
| Pismo | latinica |
| Dodaci | — |
| Pristupni broj | Det Kongelige Bibliotek |
Gesta Danorum (srpskohrvatski: Podvizi Danaca) je manuskript koji je napisao Saxo Grammaticus krajem 12. vijeka.[1]
Gesta je napisana u 16 svezaka, počinje sa legendarnim kraljem Danom i završava osvajanjem Pomeranije koju je izveo kralj Knut IV 1185.[1]
Prvih devet svezaka Geste priča o 60 legendarnih danskih kraljeva. U tom dijelu svoje knjige Saxo se oslanjao na antičke i islandske sage. Pretpostavlja se da je njegova Legenda o Amlethu bila inspiracija za Hamleta Williama Shakespearea, a priča o strijelcu Toku (Palnatoku), prototip za švicarskog Wilhelma Tella.[2] Saxo je ugradio i mitove o nacionalnim bogovima za koje je tradicija tvrdila da su bili danski vladari, kao i mitove o stranim herojima.[1]
Posebno se ističu tri junačka epa koje je Saxo preveo na latinske heksametre. Ta tri najstarija poznata danska epa su; Bjarkemaalet - himna namijenjena podizanju borbernog morala; Ingjaldskvadet - ep koji naglašava koruptivnu opasnost luksuza za stari vikinški duh; i Hagbard i Signe-ep o tragičnoj ljubavi i porodičnim svađama.[1]
Posljednjih sedam svezaka sadrži Saxonov prikaz historijskih događaja od 1047. do 1186. Među mnogobrojnim podatcima, koji su preuzeti iz različitih izvora te nisu kronološki poredani, nalaze se i oni o baltičko-polapskim Slavenima.[2]
U tom dijelu knige Saxo je uvjerljiv kad kazuje o događajima bliskim njegovom vremenu, ali proizvoljan kad piše o starim. Njegov cilj bio je patriotski, predstaviti Dansko kraljevstvo kao vrlo staro, i monarhiju kao faktor jedinstva.[1]
Saxova knjiga bila je izvor inspiracije brojnim danskim romantičarskim pjesnicima 19. vijeka.[1]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 „Saxo Grammaticus, danish historian” (engleski). Encyclopaedia Britannica. Pristupljeno 26.12. 2021.
- ↑ 2,0 2,1 „Saxo Grammaticus” (hrvatski). Enciklopedija LZMK. Pristupljeno 26.12. 2021.
