Bregdeti

Bregdeti ose Vija bregdetare/ vija detare, apo bregu është zona ku uji i detit apo oqeanit takohet me tokën. Nuk ka një vijë përfundimtare të saktë që të quhet bredret për shkak të natyrës dinamike të baticave. Termi "vijë bregdetare" muind të përdoret për të paërcaktuar një zonë të hapësirës ku ndodhin procese ndërveprimi mës detit dhe tokës. Termi breg përrdoret për të përshkruar një zonë gjeografike apo rajon; për shëmbull, Bregu Perëndimor i Zelandës së Re ose Brigjet Lindore dhe Perëndimore të Shteteve të Bashkuara.

Vështrim

Bregdeti shqiptar ka një shtrirje të konsiderueshme me një gjatësi prej 450 km , duke përfshire këtu edhe siperfaqet e lagunave që gjenden në të ose 400km vetem vije bregdetare. Fillon në veri me grykëderdhjen e lumit Buna dhe mbaron në jug me Kepin e Stillos. Kjo vijë bregdetare ka një karakter te ndryshem dhe është e pasur me forma te shumellojshme, qe nga plazhet ranore, kepat, gjiret e mbrojtura, lagunat, plazhet e vegjel zallore, shpellat detare etj. Një bregdet ose një breg të detit është zona ku toka plotëson detin ose oqeanin ose një vijë që formon kufirin mes tokës dhe oqeanit ose një liqeni. Një linjë e saktë që mund të quhet bregdeti nuk mund të përcaktohet për shkak të paradoksit të Bregut.Termi zona bregdetare është një rajon ku ndodh ndërveprimi i proceseve të detit dhe tokës. Të dy termat bregdetare dhe bregdetare shpesh përdoren për të përshkruar një vend gjeografik ose rajon; për shembull, Bregut Perëndimor të Zelandës së Re, ose Bregut Lindor dhe Perëndimor të Shteteve të Bashkuara. Për shembull, Edinburg është një qytet në bregun e Skocisë.Një breg pelagjik i referohet një bregdeti që del përpara oqeanit të hapur, në krahasim me një bregdet më të mbrojtur në një gji ose gji. Një breg, nga ana tjetër, mund t'i referohet pjesëve të tokës që lidhen me çdo pjesë të madhe të ujit, duke përfshirë oqeanet (bregu i detit) dhe liqenet (bregu i liqenit). Ngjashëm, termi i lidhur disi "[shtrati i lumit / banka]" i referohet tokës së bashku ose pjerrësim në një lumë (lumë) ose në një pjesë të ujit më të vogël se liqeni. "Banka" përdoret gjithashtu në disa pjesë të botës për t'iu referuar një kreshtë artificiale të tokës që ka për qëllim të mbajë ujin e lumit ose pellgun; në vende të tjera kjo mund të quhet levi.Ndërsa shumë ekspertë shkencorë mund të bien dakord për një përkufizim të përbashkët të termit "bregdet", përcaktimi i shtrirjes së bregdetit ndryshon sipas juridiksionit, me shumë autoritete shkencore dhe qeveritare në vende të ndryshme që ndryshojnë për arsye ekonomike dhe sociale. Sipas atlasit të OKB-së, 44% e njerëzve jetojnë brenda 150 kilometrave të detit.

Shiko edhe

Literatura

Nagelkerken, Ivan, red. (2009). Ecological Connectivity Among Tropical Coastal Ecosystems (në anglisht). Dordrecht: Springer Netherlands. doi:10.1007/978-90-481-2406-0. ISBN 978-90-481-2405-3.
Pickard, George L.; Emery, William J. (1990). Descriptive Physical Oceanography (bot. 5th (illustrated)). Elsevier. fq. 7–8. ISBN 0-7506-2759-X. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Davidson, Jon P. (2002). Exploring earth: an introduction to physical geology. Walter E. Reed, Paul M. Davis (bot. 2nd). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall. ISBN 0-13-018372-5. OCLC 45917172. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Blatt, Harvey; Middleton, Gerard; Murray, Raymond (1980). Origin of sedimentary rocks (bot. 2d). Englewood Cliffs, N.J.: Prentice-Hall. fq. 656–659. ISBN 0-13-642710-3. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Easterbrook, Don J. (1999). Surface processes and landforms (bot. 2nd). Upper Saddle River, N.J.: Prentice Hall. ISBN 0-13-860958-6. OCLC 39890526. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Kolb, Martina (2013). Nietzsche, Freud, Benn, and the Azure Spell of Liguria. Toronto, Ontario: University of Toronto Press. fq. 30. ISBN 978-1-4426-4329-1. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Baughan, Rosa (1880). Winter havens in the sunny South, a complete handbook to the Riviera. London: The Bazaar. Arkivuar nga origjinali më 2017-02-02. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Black, Charles B. (1887). The Riviera, Or The Coast from Marseilles to Leghorn, Including Carrara, Lucca, Pisa, Pistoja and Florence (bot. Third). Edinburgh: Adam and Charles Black. Arkivuar nga origjinali më 2017-02-02. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)