Flaviano Yengko

Flaviano Yengko
Si Yengko noong 1896
Pangalan nang isilang	Flaviano Yengko y Abad
Kapanganakan	22 Disyembre 1874(1874-12-22) Tondo, Manila, Captaincy General of the Philippines
Kamatayan	3 Marso 1897(1897-03-03) (edad 22) Imus, Cavite, Captaincy General of the Philippines
Katapatan	Katipunan (Magdalo)
Taon ng paglilingkod	1896–1897
Ranggo	Heneral
Labanan/digmaan	Rebolusyong Pilipino Labanan sa Binakayan Labanan sa Zapote Bridge Labanan sa Salitran

Si Flaviano Yengko y Abad (Disyembre 22, 1874 – Marso 3, 1897) ay isa sa mga pinakabatang heneral noong Rebolusyong Pilipino, kasunod lamang kina Gregorio del Pilar (Ang Batang Heneral) at Manuel Tinio y Bundoc (komander ng Tinio Brigade). Ang Kaluluwa ng Insureksyon sa Hilaga. Ang "Magiting" ng Katipunan. Siya ay tinaguriang "Bayani ng Salitran".

Kabataan at Edukasyon

Noong siya ay limang taong gulang nag-aral siya sa Escuela Normal. Nagtapos siya na may kwalipikasyong maestro de ascenso. Pagkatapos, nakuha niya ang kanyang Batsilyer sa Sining sa Colegio de San Juan de Letran. Nang maglaon, kumuha siya ng abogasya sa Unibersidad ng Santo Tomas, at nagtrabaho nang ilang panahon bilang klerk sa Court of First Instance sa Binondo, ngunit pagkatapos ay nagpasya siyang huminto sa kurso nang sumiklab ang Rebolusyong Pilipino noong Agosto 1896. Umalis siya sa bahay upang sumali sa Rebolusyon, nag-iwan siya ng tala para sa kanyang ina na siya ay "makikipaglaban para sa Amang Bayan".

Kwento ng pag-ibig at ang Rebolusyon

Historical marker na inilagay ng National Historical Commission sa Imus, Cavite, kung saan inilibing ang mga labi ni Yenko.

Noong una ay ayaw lumaban ni Yenko sa Rebolusyon, dahil tinatapos niya noon ang kanyang kursong abogasya, ngunit ang isang pangunahing salik na nagtulak sa kanya na gawin ito ay may kinalaman sa kanyang kwento ng pag-ibig. Siya ay may karibal para sa isang dalaga mula Cavite na nakilala sa higit sa isang labanan noong Rebolusyon. Bagaman pinapaboran ng babae si Yengko, ang kanyang ama (ng babae), marahil ay isang makabayan, ay hilig sa batang karibal ni Yengko. Upang makapagpasya ang kanyang anak na babae, madalas niyang sinasabi sa kanya, "Ano ang aasahan mo sa isang lalaking tulad niya (Yengko) na walang alam kundi magbihis na parang babae at walang kakayahang humawak ng baril at makipaglaban tulad ng isang totoong lalaki para sa ating layunin?".

Ang mga salita ng ama sa kalaunan ay nakarating sa pandinig ni Yenko, at dahil siya ay isang taong may malalim na karangalan, nagpasya siyang ipakita na ang ama ay may maling akala sa kanya. Mula noon, nagkaroon ng tunay na paligsahan sa pagitan ng dalawang magkatunggali upang maisagawa ang pinakamatapang na mga aksyon sa Rebolusyon.

Noong Nobyembre 8, 1896, nakarating si Yengko sa Imus, kung saan iniharap niya ang sarili kay Heneral Emilio Aguinaldo. Ang unang assignment na ibinigay sa kanya ay ang pagdadala ng pulbura mula Maynila patungong Cavite.

Pagkatapos ay nakipaglaban siya sa Labanan sa Binakayan, na naganap noong Nobyembre 9 hanggang 11, 1896. Itinuring itong unang malaking tagumpay ng mga rebolusyonaryong Pilipino noong Rebolusyong Pilipino. Ang katapangan at kagitingan ni Yenko sa panahon ng labanan ay nakakuha ng atensyon ni Heneral Aguinaldo, na siyang nag-promote sa kanya sa ranggong kapitan pagkatapos ng labanan. Noong Disyembre 1896, nagkaroon siya ng ranggo ng isang koronel. Gayunpaman, nakasuot siya ng maayos at eleganteng terno ng lana.

Noong Pebrero 13, 1897, binuksan ni Gobernador Heneral Camilo de Polavieja ang kanyang unang yugto upang mabawi ang teritoryong nawala sa mga rebolusyonaryo, (na tinawag na) "ang kampanya sa Cavite". Si Heneral José de Lachambre, ang kinatawan ni Polavieja, ay sumulong laban sa mga rebolusyonaryo kasama ang 16,000 kalalakihan na armado ng mga Spanish M93 (kilala rin bilang Mausers), at isang field battery. Marami sa mga sundalong pinamunuan niya ay mula sa Pampanga, na sinibak noong administrasyon ni Ramon Blanco.

Si Yengko, kasama ang iba pang mga rebolusyonaryo sa pamumuno nina Aguinaldo at Heneral Edilberto Evangelista, ay nakipaglaban sa mga Espanyol sa Labanan sa Zapote Bridge. Ang labanan ay tagumpay ng mga Pilipino, ngunit ang ganting atake na ginawa noong Pebrero 22 ay nagdulot lamang ng pag-atras ng mga Pilipino. Sa kabila nito, itinaas ni Aguinaldo si Yengko bilang brigadier general para sa kanyang pagganap sa engkwentro.

Matapos ang pagbagsak ni Perez Dasmarinas sa kontrol ng kaaway, si Yengko, kasama sina Heneral Crispulo Aguinaldo at Koronel Juan Cailles, ay nagtanggol sa Salitran sa pag-asang pigilan ang pagsulong ng mga Espanyol sa Imus, ang kabisera ng mga rebolusyonaryo sa Cavite. Sa labanan na naganap noong Marso 1, siya ay nasugatan sa tiyan at dinala ng kanyang mga tauhan sa isang ospital ng militar sa Imus.

Sa ospital, doon nakapiling niya ang kanyang minamahal. Sa kasiyahan ng isang ganting pag-ibig at kaluwalhatian ng pakikipaglaban para sa kanyang bayan, namatay siya noong Marso 3, 1897, dahil sa komplikasyon ng ihi.