Francisco Macías Nguema
| Francisco Macías Nguema | |
|---|---|
| |
| 1. Ekvator Ginesi Devlet Başkanı | |
| Görev süresi 12 Ekim 1968 - 3 Ağustos 1979 (10 yıl, 295 gün) | |
| Yerine gelen | Teodoro Obiang Nguema Mbasogo |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1 Ocak 1924 Ndegayong |
| Ölüm | 29 Eylül 1979 Malabo |
Francisco Macías Nguema (d. 1 Ocak 1924 - ö. 29 Eylül 1979), Ekvator Gineli siyasetçi. Nguema, Afrika ülkesi Ekvator Ginesi'nin bağımsızlığını kazandığı 1968 yılından darbe ile görevinden uzaklaştırılıp öldürüldüğü 1979 yılına kadar devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.
O dönem İspanyol Ginesi adı ile İspanya kolonisi olan ülkesinin Mbini olarak adlandırılan anakara kısmında bulunan Ndegayong'da dünyaya gelmiştir. Gabon'da alınan kişi başı vergi uygulaması nedeniyle göç eden bir ailenin çocuğu olarak Ekvator Ginesi'ne gelen Nguema, okul eğitimini tamamladıktan sonra İspanyol yerel yönetimi için çalışmıştır. Fang etnik grubu üyesi olan Nguema, Mongomo'da küçük bir kahve plantasyona sahip olmuştur. ilerleyen süreçte Mongomo'nun belediye başkanlığını yürüten Nguema, aynı zamanda bölgesel mahkemede yerel halk için tercümanlık görevinde bulunmuştur.
1964 yılında ülkesinin özerklik kazanması neticesinde bölgesel mecliste Mbini vekili olan Nguema, kamu hizmetlerinden sorumlu başbakan yardımcısı olmuştur.
Ülkesinin 1968 yılında Ekvator Ginesi ismi ile bağımsızlığını kazanması neticesinde Nguema bağımsızlık öncesi yapılan seçimler doğrultusunda ülkenin ilk devlet başkanı olarak göreve başlamıştır. Bu seçimlerde elde ettiği başarıyı kendisine verilen oyların çoğunluğunun anakara bölgesinden gelmesi sağlamış, rakibi ve aynı zamanda bağımsızlık öncesine kadar bölgenin başbakanı olan Bonifacio Ondó Edu ise çoğunlukla ada bölgesinden gelen oyları toplamış ancak bu da yeterli olamamıştır.
Nguema 12 Ekim 1968'de Madrid'de Ekvator Ginesi'nin bağımsızlığına istinaden gerçekleştirilen seremoniye katılsa da, eski koloni sahibi İspanya ile ilişkilerin kısa sürede gerilmesine sebep olmuştur. Ülkede bulunan birçok İspanya vatandaşını sınırdışı eden Nguema, sosyalist bir politika izlemeye başlamıştır. 1970 yılında var olan tüm partilerin Partido Unico Nacional de los Trabajadores çatısı altında zorla birleştirilmesi ile tek parti düzenini oluşturan Nguema, 14 Temmuz 1972 tarihinde kendisini ömür boyu devlet başkanı olarak ilan etmiştir. 1973 yılında ülkenin Halk cumhuriyeti olması adına yeni bir anayasa çalışması başlatılmış, 29 Temmuz 1973 yılında da referandum ile kabul edilmiştir. Nguema her ne kadar kendisini bir önceki yıl ömür boyu başkan olarak ilan etse de, Ekim 1973 yılında gerçekleştirdiği seçimlerde neredeyse oyların %100'ünü alarak makamda kalmaya devam etmiştir. 1976 yılında ismini Afrikalılaştırma çalışmaları kapsamında Masie Nguema Biyogo Ñegue Ndong olarak değiştirmiştir.
Dış siyasette Sovyetler Birliği ile yakın ilişkiler içerisinde bulunan Nguema, aynı zamanda ülke içerisinde 500'e yakın Kübalı askeri yetkiliyi misafir etmiştir.
İktidarı döneminde ülkesinin polis devletine çeviren Nguema, iflas eden ülkesini kurtarabilmek adına tüm halkı on beş yıl zorunlu hizmete tabi tutmuştur. Diktatörlüğünü halka karşı kullanmakta çekinmeyen Nguema, bu süreçte içlerinde eşi de dahil olmak üzere ülke nüfusunun üçte birinin komşu ülkelere kaçmasına sebep olmuştur. Aynı dönem içerisinde birçok muhalif hücrelere atılmış, 10.000 ile 50.000 arasında değişen farklı kaynak rakamlarına göre de ölen insan olmuştur.[1] İktidarının son dönemlerinde tüm kiliseleri kapatarak dini ayinlere son veren Nguema, ülkesinin ateist bir ülke olduğunu açıklamıştır.[2]
Nguema, Jean-Bédel Bokassa ve Idi Amin ile birlikte Afrika tarihinin en zalim üç diktatöründen biri olarak anılmış, entelektüellere karşı gösterdiği mücadele ile ilgili olarak da Pol Pot ile kıyaslanmıştır.[3]
3 Ağustos 1979 tarihinde ordunun başında bulunan orgeneral yeğeni Teodoro Obiang Nguema Mbasogo tarafından kendisine karşı gerçekleştirilen darbe neticesinde görevinden uzaklaştırılan Nguema, ilk önce kaçabilmeyi başarsa da, daha sonra yakalanarak soykırım, insan hakları ihlali, kamu malını zimmetine geçirme gibi konulardan 101 kez idama mahkûm edilmiş, konunun temyiz duruşması dahi yapılamadan birkaç yandaşı ile birlikte 29 Eylül 1979'da Black Beach Prison da kurşuna dizilerek öldürülmüştür.[4] İdamı yerel askerler büyü ve sihirli güçlerden korktukları için gerçekleştirmek istemediği için Fas'tan gelen askerler tarafından gerçekleştirilmiştir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Nguema iktidarında birçok kişi hayatını kaybetmiştir". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2015.
- ^ "Nguema kiliseleri yasaklamıştır". 9 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2022.
- ^ "Nguema entelektüelleri Afrika'nın önünde engel görüyor". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2015.
- ^ "Nguema idam ediliyor". 23 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2015.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- El Corresponsal da yer alan kısa biyografisi
- Ekvator Ginesi tarihi 16 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Macías Nguema'nın resimlerinin bulunduğu paralar
 | ||
