Demir Perde
Demir Perde, II. Dünya Savaşı'nın sonu olan 1945 yılından Soğuk Savaş'ın sonu olan 1991 yılına kadar Avrupa'yı iki ayrı bölüme bölen ideolojik çatışma alanlarını ve fiziksel sınırları tanımlar.
Yaygın olarak kullanılmaya başlanması
[değiştir | kaynağı değiştir]"Demir perde" terimi daha önce de kullanılmış olsa da 5 Mart 1946 tarihinde Winston Churchill'in, ABD'nin Missouri eyaletindeki Fulton kentindeki Westminster Koleji'nde verdiği söylevle benimsenmiş ve Soğuk Savaş'ın habercisi olarak tanımlanmıştır.[1]
İçeriği
[değiştir | kaynağı değiştir]Terim, Sovyetler Birliği'nin ve ona bağlı olan uydu devletlerinin, batı ülkeleri ve Sovyet kontrolünde olmayan ülkelerle açık temasını engelleme çabalarını sembolize eder. Demir Perde'nin doğu tarafında Sovyetler Birliği'ne bağlı veya Sovyetler Birliği'yle müttefik olan ülkeler yer almaktaydı. Demir Perde'nin iki tarafındaki devletler kendi uluslararası ekonomik ve askeri ittifaklarını geliştirmiştir:
- Doğuda Sovyetler Birliği liderliğinde Karşılıklı Ekonomik Yardımlaşma Konseyi ve Varşova Paktı,
- Batıda Amerika Birleşik Devletleri liderliğinde Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü ve/veya Avrupa Topluluğu kurulmuştur.
Demir Perde fiziksel olarak kıtanın ortasında Avrupa ülkeleri arasında savunma sınırı şeklini almıştır. Bir bütün olarak Perde'nin sembolü olan Berlin Duvarı ve Checkpoint Charlie, Doğu ve Batı arasındaki en önemli sınır kabul edilmiştir.[2]
Bazı haritalarda Yugoslavya'da demir perde'de gösterilir. Fakat Yugoslavya devlet başkanı Josip Broz Tito Sovyetlerin Yugoslavya'da hakimiyet kurmasını istememiş ve bağımsız bir Yugoslavya istemiştir. Bu yüzden Yugoslavya doğu bloğunda tam olarak yer almamıştır.
Soğuk Savaş'ın bitişi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Demir Perde'nin yıkılma süreci Polonya'daki hoşnutsuzluk ile başlamış,[3][4] ve Macaristan, Doğu Almanya, Bulgaristan, Çekoslovakya ve Romanya ile devam etmiştir. Romanya, Avrupa'da bir iç savaş sonucunda reel sosyalizmin devrildiği tek komünist devlet olmuştur.[5]
Günümüzde kullanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Ayrıca 2014 yılında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Batı'nın Rusya'ya yeni bir Demir Perde kurmak istediğini söyledi.[6][7][8]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ International Churchill Society sitesinde söylevin tam metni 7 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 10 Mayıs 2021 tarihinde erişilmiştir
- ^ "Archive: Freedom! The Berlin Wall". Time. 20 Kasım 1989. 25 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2010.
- ^ Sorin Antohi and Vladimir Tismăneanu, "Independence Reborn and the Demons of the Velvet Revolution" in Between Past and Future: The Revolutions of 1989 and Their Aftermath, Central European University Press. ISBN 963-9116-71-8. p.85 22 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ Boyes, Roger (4 Haziran 2009). "World Agenda: 20 years later, Poland can lead eastern Europe once again". The Times. 15 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2009.
- ^ Piotr Sztompka, preface to Society in Action: the Theory of Social Becoming, University of Chicago Press. ISBN 0-226-78815-6. p. x 22 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2016.
- Beschloss, Michael R (2003), The Conquerors: Roosevelt, Truman and the Destruction of Hitler's Germany, 1941 – 1945, Simon and Schuster, ISBN 0-7432-6085-6
- Böcker, Anita (1998), Regulation of Migration: International Experiences, Het Spinhuis, ISBN 90-5589-095-2
- Churchill, Winston (1953), The Second World War, Houghton Mifflin Harcourt, ISBN 0-395-41056-8
- Cook, Bernard A. (2001), Europe Since 1945: An Encyclopedia, Taylor & Francis, ISBN 0-8153-4057-5
- Crampton, R. J. (1997), Eastern Europe in the twentieth century and after, Routledge, ISBN 0-415-16422-2
- Ericson, Edward E. (1999), Feeding the German Eagle: Soviet Economic Aid to Nazi Germany, 1933 – 1941, Greenwood Publishing Group, ISBN 0-275-96337-3
- Grenville, John Ashley Soames (2005), A History of the World from the 20th to the 21st Century, Routledge, ISBN 0-415-28954-8
- Grenville, John Ashley Soames; Wasserstein, Bernard (2001), The Major International Treaties of the Twentieth Century: A History and Guide with Texts, Taylor & Francis, ISBN 0-415-23798-X
- Henig, Ruth Beatrice (2005), The Origins of the Second World War, 1933 – 41, Routledge, ISBN 0-415-33262-1
- Krasnov, Vladislav (1985), Soviet Defectors: The KGB Wanted List, Hoover Press, ISBN 0-8179-8231-0
- Lewkowicz, N., (2008) The German Question and the Origins of the Cold War (IPOC:Milan) ISBN 88-95145-27-5
- Miller, Roger Gene (2000), To Save a City: The Berlin Airlift, 1948 – 1949, Texas A&M University Press, ISBN 0-89096-967-1
- Roberts, Geoffrey (2006), Stalin's Wars: From World War to Cold War, 1939 – 1953, Yale University Press, ISBN 0-300-11204-1
- Roberts, Geoffrey (2002), Stalin, the Pact with Nazi Germany, and the Origins of Postwar Soviet Diplomatic Historiography, 4 (4)
- Shirer, William L. (1990), The Rise and Fall of the Third Reich: A History of Nazi Germany, Simon and Schuster, ISBN 0-671-72868-7
- Soviet Information Bureau (1948), Falsifiers of History (Historical Survey), Moskova: Foreign Languages Publishing House, 272848
- Department of State (1948), Nazi-Soviet Relations, 1939 – 1941: Documents from the Archives of The German Foreign Office, Department of State, 4 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 2 Mayıs 2014
- Wettig, Gerhard (2008), Stalin and the Cold War in Europe, Rowman & Littlefield, ISBN 0-7425-5542-9
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Freedom Without Walls: German Missions in the United States Looking Back at the Fall of the Berlin Wall – official homepage in English
- Information about the Iron Curtain with a detailed map and how to make it by bike5 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- "Peep under the Iron Curtain", a cartoon first published on 6 March 1946 in Daily Mail
- Field research along the northern sections of the former German-German border, with detailed maps, diagrams, and photos.
- The Lost Border: Photographs of the Iron Curtain29 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- S-175 "Gardina(The Curtain)" Main type of electronic security barrier on the Soviet borders or (in Russian).
- Remnants of the Iron Curtain along the Greek-Bulgarian border, the Iron Curtain's Southernmost part
- Iron Curtain7 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Iron Curtain Information2 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Historic film footage of Winston Churchill's "Iron Curtain" speech (from "Sinews of Peace" address) at Westminster College, 19462 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
