İçeriğe atla

Çolpan İlhan

Kontrol Edilmiş
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Çolpan İlhan
Çolpan İlhan (1957)
Doğum8 Ağustos 1936(1936-08-08)
İzmir, Türkiye
Ölüm25 Temmuz 2014 (77 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Ölüm sebebiKalp krizi
Defin yeriZincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul
MilliyetTürk
Vatandaşlık Türkiye
MeslekOyuncu, tiyatrocu
Etkin yıllar1957-2009
Evlilik
Sadri Alışık
(e. 1959; ö. 1995)
Çocuk(lar)Kerem Alışık
Akraba(lar)Attilâ İlhan (ağabeyi)
ÖdüllerTüm Liste

Çolpan İlhan (8 Ağustos 1936, İzmir - 25 Temmuz 2014, İstanbul), Türk tiyatro ve sinema sanatçısıdır.[1]

Türk sinemasında iki yüze yakın filmde rol aldı; 1970 yılına kadar birçok önemli filmde başrol oynadı. Filmlerde genellikle "istenmeyen kadın" rollerini canlandırdı. 1997 yılında "Sadri Alışık Tiyatrosu"'nu kurdu.

Hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

1936 yılında doğdu. Babası kaymakamlık, İzmir Vali Yardımcılığı ve Balıkesir Valiliği görevlerinde bulunmuş Muharrem Bedrettin Bey (Bedri İlhan olarak tanınır), annesi Emine Perihan Hanım (Memnune Perihan Hanım olarak bilinir)'dır.[2] Üç çocuklu ailenin en küçüğü ve tek kızı idi. Büyük ağabeyi tanınmış şair Attila İlhan, küçük ağabeyi avukat Cengiz İlhan'dır.

Lise eğitimine babasının o dönemde valisi olduğu Balıkesir'deki Balıkesir Lisesi'nde başladı.[3] Daha sonra İstanbul'da yatılı olarak devam ettiği Kandilli Kız Lisesi'nden mezun oldu. Lise yıllarında halkevlerinde tiyatro oyunlarında rol aldı.[4] Öğrenimine Devlet Güzel Sanatlar Akademisi resim bölümünde ve İstanbul Belediye Konservatuvarı'nda tiyatro bölümü devam etti. Öğrencilik yıllarında akademideki arkadaşları ile birlikte "Akademi Tiyatrosu" adıyla bir tiyatro grubu kurdu ve oyunlar hazırladı. Profesyonel sinema ve tiyatro oyunculuğuna bu yıllarda başladı. Akademide ikinci sınıf öğrencisi iken gelen bir teklif üzerine 1957 yılında Alexandre Dumas'nın eserinden uyarlanan Kamelyalı Kadın'da başrol oynadı. Bu filmdeki performansı, "Türk sinemasındaki 'şeytan kadın' – 'melek kadın' ayrımını yıkan ilk performans" olarak tanımlanmıştır.[5] Akademi'nin üçüncü sınıfında iken Küçük Sahne'de Münir Özkul ve Uğur Başaran ile "Sevgili Gölge" adlı oyunla ilk profesyonel oyununu oynadı.

Üç sezon Küçük Sahne'de tiyatrolarda rol aldıktan sonra bu tiyatronun dağılması ile Oda Tiyatrosu'nda Müfit Ofluoğlu ile Sabahattin Kudret Aksal'ın "Tersine Dönen Şemsiye"sini sahneledi. Daha sonra Kent Oyuncuları ile Güner Sümer'in "Yarın Cumartesi"nde oynadı. Kenterler ile "Baharın Sesi", "Nalınlar" ve "Aptal Kız"'da sahne aldı.

Aynı dönemde Lütfi Ömer Akad'ın yönettiği Ak Altın (1957), Halit Refiğ'in Yaşamak Hakkımdır (1958) filmleriyle sinema oyunculuğuna devam etti. Aka Gündüz'ün aynı adlı romanından Atıf Yılmaz'ın sinemaya uyarladığı Bir Şoförün Gizli Defteri (1958) filmiyle ülke çapında ün kazandı.[6] Bu filmde iyi bir ailede yetişmiş, kendi ekonomik özgürlüğüne sahip, acımasız bir kadın olan Çiler karakterini canlandırdı.[5] Birbiri ardına "Asi Evlat", "Hayatım Sana Feda", "Şeytan Mayası" ve "Zümrüt" filmlerini çekti.

Kalpaklılar, Zümrüt filmlerinde birlikte oynadığı ve senaryosunu ağabeyi Atilla İlhan'ın yazdığı Yalnızlar Rıhtımı (1959) filmlerinde başrolleri paylaştığı Sadri Alışık ile 20 Ağustos 1959'da evlendi. Bu evlilikten oğulları Kerem dünyaya geldi. Çolpan İlhan, oğlu Kerem'in doğması ile oyunculuğa bir sene ara verdi.

Avare Mustafa (1961) filmi ile sinemaya döndü ve 300'e yakın filmde rol aldı. Genellikle aşıkların arasına giren kadın rolünü canlandırdı.[7] 1964 yılında çektiği "Ahtapotun Kolları" filmiyle İzmir Film Festivali'nde En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu ödülünü kazandı. 1970'lerin sonlarına kadar sürekli filmlerde başrollerde oynayan İlhan, Halit Refiğ'in yönettiği 6 bölümlük Aşk-ı Memnu dizisinde Matmazel rolünü canlandırdıktan sonra oyunculuğa ara verdi. Hobi olarak başladığı modacılığı profesyonel olarak sürdüren sanatçı, İstanbul'da bir modaevi açtı.

Çolpan İlhan'ın eşi Sadri Alışık ile birlikte bulunduğu Zincirlikuyu Mezarlığı'ndaki kabri, İstanbul

1995 yılında eşi Sadri Alışık'ın ölümünden sonra onun adını yaşatmak için 1997 yılında Sadri Alışık Tiyatrosu'nu kurdu. Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Oyuncu Ödülleri'ni başlattı. 2006 yılında Küçük Sahne'yi Sadri Alışık Kültür Merkezi'ni kurdu.

İlhan, 25 Temmuz 2014'te geçirdiği kalp krizi sonucu İstanbul'da öldü.[8] Cenazesi Zincirlikuyu Mezarlığında eşi Sadri Alışık'ın yanına defnedilmiştir.[9]

Adı, 2016 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından açılan bir moda okuluna verilmiştir.[10]

Filmografisi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ödüller

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Sinematürk' te Çolpan İlhan". 16 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2022. 
  2. ^ "Şeceresi". tilahan.org sitesi. 8 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2009. 
  4. ^ "Çolpan İlhan Hayatı". Sadri Alışık Kültür Merkezi web sitesi. 1 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  5. ^ a b Kaplan, Burak. "Unutulmaz Çolpan İlhan Filmleri". Sanatatak.com sitesi, 26 Temmuz 2014. 30 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  6. ^ "Çolpan İlhan". Türk Sinema Araştırmaları sitesi. 23 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  7. ^ Akın, Kiraz. "Büyük Yengelik Parantezinde Yeşilçam'da Kadın Oyuncu Olmak". Kabardic.com sitesi, 20 Mayıs 2020. 25 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  8. ^ "Çolpan İlhan hayatını kaybetti". Milliyet. 25 Temmuz 2014. 12 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2014. 
  9. ^ "Çolpan İlhan son yolculuğuna uğurlandı". NTV.com.tr. 27 Temmuz 2014. 27 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2014. 
  10. ^ "Çolpan İlhan adına moda okulu açılıyor!". Gecce.com sitesi. 27 Ocak 2016. 21 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2022. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Çolpan_İlhan&oldid=33598575" sayfasından alınmıştır