18 Fructidor Darbesi

18 Fructidor Darbesi
	Fransız Devrimi
Tarih	7 Eylül 1797
Bölge	Paris, Fransa
Sonuç	Cumhuriyetçi zaferi: Yasama meclislerinde monarşist çoğunluğun sonu,; Club de Clichy'nin bastırılması; birçok monarşistin sürgünü, sınır dışı edilmesi veya hapsedilmesi;
Taraflar
Direktuvar	Yaşlılar meclisi ve 500'ler meclisi kraliyet yanlıları
Komutanlar ve liderler
Politik:; Jean-François Reubell; Louis Marie de La Révellière-Lépeaux; Paul Barras Askeri:; Pierre Augereau; Lazare Hoche	François-Marie Barthélemy; Charles Pichegru; François Barbé-Marbois
Çatışan birlikler
30,000 asker	216 kraliyet yanlısı
Kayıplar
	65 meclis üyesi Fransız Guyanası'na sürüldü; 18 tutuklu; 3 kaçak;

18 Fructidor Darbesi, 4 Eylül 1797 tarihinde (Fructidor, Fransız devrim takviminin 12. ayıdır, 18 Fructidor ayın 18.günün] tarif eder.) Fransa'da Direktuvar döneminde Corps Législatif (iki meclisli yasama organı) ve öteki yönetim organlarını aşırı tutuculardan temizlemek üzere gerçekleştirilen darbedir.^[2]

Aylar öncesinde (Nisan 1796'da) yapılan seçimler^[1], monarşinin yeniden kurulması ve Ancien Régime geri dönme tehdidini ortaya çıkaran, kraliyetçi adaylara ülkenin yasama organında (Corps législatif) çoğunluğu verdi.^[3] Dışişleri Bakanı Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord desteğiyle, Direktuvarın beş üyesinden üçü, Paul Barras, Jean-François Rewbell ve Louis Marie de La Révellière-Lépeaux, yapılan seçimin birçok bölgedeki sonucunu iptal eden ve monarşistleri meclisten atan askerî darbeyi düzenledi.^[4] Direktuvar yönetimi Napoléon Bonaparte'tan, yasama organının toplandığı Tuileries Sarayı'nı koruyan birliklere komuta edecek bir generali Paris'e göndermesini istedi. Birliklerin komutasını üstlenen General Charles Pierre François Augereau 4 Eylül 1797'de düzenlediği baskınla 130'dan fazla kralcı ve karşı devrimciyi meclisten çıkardı. Darbeden sonra Direktuvar üyesi Barthelemy'nin yanı sıra birçok meclis üyesi, gazeteci ve yönetime bağlılık yemini etmeyen rahip Guyana'ya sürüldü. Kralcılar böylece bir kez daha ağır bir darbe yemiş oldu. Ama ordunun kazandığı gücü pekiştiren darbe, Napoléon'un orduya dayanarak kuracağı diktatörlük rejimine zemin hazırladı.^[5]

Tarihi

Fransa'nın istikrarını hedefleyen bir çerçevede, hükümet anarşi ve Jakoben tehdidini öne sürerek dikkatleri üzerinde topladı. En aşırı olduğu dönemlerden uzaklaşmaya çalışan ünlü devlet adamı Lazare Carnot'nun himayesinde eski Jirondenler ve hayatta kalan federalistler iktidar çevresinde birleşme çabası içine yönetimde tasfiyeler gerçekleştirildi.

Kraliyet yanlısı grupları bir araya toplayan Clichy kulübü ise kendi içinde iki ana fraksiyona bölünmüş durumdaydı: Bunlardan bir tanesi, tahtın kanuni sahibinin XVIII. Louis olduğuna inanan ve keskin bir yeniden yapılanmayı savunan azınlık bir grup iken, diğer ana akım ise, Devrim'in ardından oluşan toplumsal düzeni yönetmeyi kabul eden ve iktidarı Orléans Dükü Louis-Philippe'e devretmek isteyen, çoğunlukçu bir anayasa leyhtarı kesimden oluşuyordu. Bu sonuncu akım mevcut durumu seçimlere saygı göstererek ve hukuka uygun bir şekilde davranarak Direktuvar yönetimine son vermeyi planlıyordu. Güçlü bankacılar ve devrimden sonra demokratik yanılsamalarından vazgeçen “aydınlanmış” aristokratların bir kısmı dahil olmak üzere çeşitli etkili gruplardan destek alıyorlardı. Ayrıca, bu grubun etrafındaki birçok kişi açısından değerli olan ulusal malların mülkiyetinin korunmasına büyük önem veriliyordu.

1797 yılında, Fransız hükümet sisteminin bir parçası olarak yürütülen yıllık, yasama organının alt konseylerinin (Yaşlılar meclisi ve 500'ler meclisi) yenilenmesi seçimlerinde (Nisan 1796'da), görev süresi dolan 216 vekilin sadece 11'i yeniden seçilme şansı buldu. Bu süreçte seçilen kraliyet yanlıları, kendilerini mevcut düzenin koruyucuları olarak tanıttılar ve iki yasama konseyinin büyük çoğunluğunu ellerine geçirdiler. Parlamentoda toplamda 330 koltukla etkili bir güç haline geldiler ve siyasi sahnede baskın bir role geldiler. Bu avantajlarını kullanarak, François Barbé-Marbois'yı Yaşlılar meclisinin, ünlü General Charles Pichegru'yu Beş Yüzler Meclisi’nin başkanlığına getirmeyi başardılar.^[2] Ayrıca görevden ayrılan Le Tourneur'un yerine kraliyet yanlısı olduğu bilinen François Barthélemy'yi direktuvarlığa atadılar ve göçmenler ile asi rahiplere karşı zorlamalar getiren yasal düzenlemeleri kaldırma yoluna gittiler.^[1]

Direktuvar daha sonra ikiye bölündü : Barthélemy ve Carnot kraliyet yanlısı çoğunluğa taraftarken, Reubell ve La Révellière-Lépeaux sıkı bir şekilde cumhuriyetçidir. Barras ise iki grup arasında kaldı. Reubell dengeyi bozmak istedi. Aynı süreçte imdada General Napolyon Bonapart, Pichegru'nun ihanetine dair belgeleri sağlayarak yetişti, ardından cumhuriyetçi direktuvar üyeleri hemen harekete geçerek tüm yasama organlarının Cumhuriyet'e karşı komplo içinde olduğunu iddia ettiler. Dengedeki direktör Barras'ı da kendi taraflarına çekip seçimleri iptali ve kraliyetçileri tutuklamak için hızlı bir şekilde adımlar attılar.^[2] Cumhuriyetin, özellikle orduda hâlâ desteğinin olduğundan oraya başvurdular.^[6] Tuileries'deki yasama meclisini korumakla görevli olan askeri birliklere Napolyon Bonapart tarafından bir komutan atanmıştı. O dönemde Sambre-et-Meuse Ordusu'nun komutanı olarak görev yapan General Lazare Hoche, kendine bağlı askerlerle birlikte başkente gelmişti. Aynı zamanda Bonaparte da, Pierre Augereau komutasındaki birliklerini de başkente yollamıştı. 18 Fructidor, Fransız ihtilalinin beşinci yılı olan 4 Eylül 1797 tarihinde, Birliklere komuta eden Pierre-François-Charles Augereau, yaklaşık 130'dan fazla kraliyet yanlısı karşı-devrimciyi Corps Législatif'ten tasfiye etti. Bu operasyon sırasında Direktuvar yönetiminin kilit isimlerinden Barthélemy de dahil olmak üzere birçok milletvekili, gazeteci ve devrim karşıtı olarak addedilen, bağlılık yemini etmeyi reddeden rahipler de Guyana'ya sürgüne gönderildi. Direktuvar içinde kral yanlısı görüşlerini gizlemeyen Carnot ise kaçmayı başardı.^[7]

Kaynakça

^ ^a ^b ^c ^d Larousse, Éditions. "coup d'État du 18 fructidor an V 4 septembre 1797". coup d'État du 18 fructidor an V 4 septembre 1797 (Fransızca).
^ ^a ^b ^c Doyle, William (2002). The Oxford History of the French Revolution. Oxford: Oxford University Press. s. 330. ISBN 978-0-19-925298-5.
^ Manière, Fabienne. "4 septembre 1797 - Coup d'État de Fructidor". Horodote (Fransızca). 24 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2024.
^ Hall Stewart, John (1951). A Documentary Survey of the French Revolution (adapted). New York: Macmillan. 26 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2024.
^ Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition
^ "Coup of 18 Fructidor", Coup of 18 Fructidor | Jacobins, Directory, Thermidorians | Britannica (İngilizce)
^ TULARD, Jean, FRUCTIDOR AN V"COUP D'ÉTAT DU FRUCTIDOR AN V", Encyclopædia Universalis (Fransızca), Encyclopædia Universalis

[Larousse-1] Larousse, Éditions. "coup d'État du 18 fructidor an V 4 septembre 1797". coup d'État du 18 fructidor an V 4 septembre 1797 (Fransızca).

[Doyle330-2] Doyle, William (2002). The Oxford History of the French Revolution. Oxford: Oxford University Press. s. 330. ISBN 978-0-19-925298-5.

[Herodote-3] Manière, Fabienne. "4 septembre 1797 - Coup d'État de Fructidor". Horodote (Fransızca). 24 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2024.

[4] Hall Stewart, John (1951). A Documentary Survey of the French Revolution (adapted). New York: Macmillan. 26 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2024.

[5] Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition

[Britannica-6] "Coup of 18 Fructidor", Coup of 18 Fructidor | Jacobins, Directory, Thermidorians | Britannica (İngilizce)

[7] TULARD, Jean, FRUCTIDOR AN V"COUP D'ÉTAT DU FRUCTIDOR AN V", Encyclopædia Universalis (Fransızca), Encyclopædia Universalis

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]