Alim Şerif Onaran
Alim Şerif Onaran | |
|---|---|
 Alim Şerif Onaran | |
| Doğum | 1924[1] Kula, Manisa |
| Ölüm | 11 Ağustos 2000 (75-76 yaşlarında) İstanbul |
| Milliyet | Türkiye Cumhuriyeti  |
| Meslek | Sinema kuramcısı, hukukçu, akademisyen |
| Ödüller |
|
Alim Şerif Onaran (1924,[1] Kula Manisa - 11 Ağustos 2000, İstanbul), Türk sinema kuramcısı, yazar, akademisyen ve hukukçudur. Türkiye'nin ilk sinema profesörü olma unvanına da sahipti.[2] Türkiye'de sinemanın okullaşmasında öncü rol oynadı.
Biyografisi
[değiştir | kaynağı değiştir]1924 yılında Manisa'nın Kula ilçesinde dünyaya gelen Alim Şerif Onaran, ilk ve orta öğrenimini İzmir'de tamamladıktan sonra yüksek öğrenimine o zamanki adı Mülkiye olan Ankara Siyasal Bilgiler Okulu'nda devam etti. 1946 yılında mezun olduktan sonra İçişleri Bakanlığı'nda çalışmaya başladı. 1946 ile 1973 yılları arasında bakanlığın merkez ve taşra kuruluşlarında birçok görev aldı. Emniyet Teşkilatı'nda görev aldı ve uzun yıllar boyunca birçok kademelerde çalıştı. 1960-1961 yıllarında Emniyet Genel Müdürlüğü Yabancılar Hudut İltica Dairesi Başkanı olarak görev yaptı. Bu teşkilatta bulunduğu görevlerden bir tanesi de "sansür kurulu" ydu.[2]
1965'te "Sinematografik Hürriyet" adlı teziyle hukuk doktoru, 1973'te "Muhsin Ertuğrul'un Sineması" adlı teziyle sinema tarihi doçenti, 1978'de "Lütfi Ömer Akad'ın Sineması" adlı eseriyle de profesör oldu.[1] Türkiye'nin ilk sinema profesörü olma unvanını da kazandı. Her üç tezi de daha sonra kitap olarak basıldı.
1970'li yıllarda İstanbul Radyosu'nda 9 ay süreyle "Türk Sineması Konuşuyor" adlı haftalık bir kültür programı hazırladı. Bu programın metinleri 1980'lerde güncelleştirilerek kitap haline getirildi ve "Türk Sineması" adıyla 2 cilt olarak yayımlandı.[3]
Ankara Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nde, Basın Yayın Yüksekokulu'nda dersler verdi. İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sinema TV Bölümü'nü kurdu. Kurduğu bu fakültede 1976 -1981 yılları arasında "Sinema Tarihi" dersleri verdi. Bu ders notları da daha sonra kitap haline getirildi. 1983 yılında İstanbul Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sinema-TV Bölümü'ne misafir öğretim üyesi olarak davet edildi. Daha sonra kadrolu profesör olarak burada kaldı. Ayrıca İstanbul Üniversitesi ve Mimar Sinan Üniversitesi'nde de sinema kuramları, kamuoyu ve kitle kültürleri konusunda dersler verdi.
1988 yılında üniversiteden de emekli olan Alim Şerif Onaran, 11 Ağustos 2000 tarihindeki ölümüne kadar İstanbul Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sinema-TV Bölümü'nde sözleşmeli olarak öğretim üyeliği görevini sürdürmekteydi. Ölümünden önce 5 bine yakın kitabını 9 Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi'nin Narlıdere'deki binasında adını taşıyan kütüphaneye bağışladı.[4]
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Telif eserler
- "Sinematografik Hürriyet" - 1968, İçişleri Bakanlığı Tetkik Kurulu Yayınları (aynı zamanda doktora teziydi)
- "Muhsin Ertuğrul'un sineması" - 1981, Kültür Bakanlığı yayınları (aynı zamanda doçentlik teziydi)
- "Lütfi Ömer Akad'ın Sineması", 1977 E.Ü. Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları (aynı zamanda profesör olduğu teziydi)
- "Lütfi Ö. Akad" - Afa Yayınları, 1990 (ISBN 975-414-046-4)
- "Sesli Sinema Tarihi", 1977
- "Kamuoyu Elkitabı"
- "Sinemaya Giriş" - 1986, Filiz Kitabevi İst.
- "Sessiz Sinema Tarihi" - 1994, Kitle Yayınları, Ank. (ISBN 975-7917-03-6) Bu kitap Prof.Dr.Alim Şerif Onaran'ın İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sinema-TV Bölümü'nde 1976 -1981 yılları arasında okuttuğu Sinema Tarihi derslerinin bir bölümüdür.
- "Türk Sineması" (2 cilt) - 1994, Kitle Yayınları, Ank.(ISBN 975-7917-00-1) (1970'li yıllarda İstanbul Radyosu'nda 9 ay yayınlanan "Türk Sineması Konuşuyor" adlı programın güncellenmiş metinlerinden oluşturuldu)
- "20. Yüzyılın Son Beş Yılında Türk Sineması" - Aynı zamanda yeğeni olan Prof. Dr. Bülent Vardar'la birlikte yazılmış. 2005, (ISBN 978-975-295-471-7)
Çevirileri
- "İspanyol Havası"
- "Binbir Gece Masalları" (16 cilt) Afa Yayınları (ISBN 975-414-140-1)
Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Altın Artemis" - 7. Uluslararası İzmir Film Festivali'nde 'Altın Artemis' ödülüyle ödüllendirdi
- "Onur Ödülü" - TÜRSAK 2. Sinema-Tarih Buluşması'nda 'Onur Ödülü' aldı.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c Onaran, Alim Şerif (1990). Lütfi Ö. Akad. Afa Yayınları. ss. sayfa 103. Gerçek doğum tarihi için referans.
- ^ a b "Alim Şerif Onaran'ı Kaybettik". beyazperde.mynet.com. Erişim tarihi: 13 Aralık 2009.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Türk Sineması Cilt: 1". www.tulumba.com. 18 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2009.
- ^ "Prof. Dr.Jur.Alim şerif Onaran Kitaplığı". www.deu.edu.tr. 6 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2009.
- ^ "Alim Şerif Onaran". www.sinematurk.com. Erişim tarihi: 13 Aralık 2009.[ölü/kırık bağlantı]
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Prof. Dr.Jur.Alim Şerif Onaran Kitaplığı Kataloğu6 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Âlim Hoca (1998, Belgesel, Yön: Rıza Kıraç)