Edmondo De Amicis
Edmondo de Amicis | |
|---|---|
 1883 yılında Edmondo de Amicis | |
| Doğum | 21 Ekim 1846 Oneglia, Sardinya Krallığı |
| Ölüm | 11 Mart 1908 (61 yaşında) Bordighera |
| Meslek | Romancı, gazeteci, şair ve kısa hikâye yazarı |
Edmondo De Amicis (d. 21 Ekim 1846 — ö. 11 Mart 1908) İtalyan romancı, öykü yazarı ve şair.
Önce seyahatnameleri, daha sonra çocuk ve okul hayatını konu edinen eserleri ile tanınmıştır. 1886 tarihinde yayımladığı Çocuk Kalbi adlı çocuk romanı, dünya çocuk edebiyatının başyapıtlarından kabul edilir.
1874 yılında ziyaret ettiği İstanbul'u anlatan Constantinopoli, İstanbul üzerine yazılmış seyahatnameler arasında önemli bir yere sahiptir.[1]
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1846'da Oneglia'da (günümüzde İmperia şehrine bağlı bir yerleşim) dünyaya geldi. Küçük burjuvazi kesiminden bir aileye mensuptu. Torino'da bir kolejde öğrenim gördükten sonra askeri okula girdi;[2] topçu subayı oldu.[1]
1866 yılında Üçüncü İtalyan Bağımsızlık Savaşı'na ve Custoza seferi'ne katıldı. Aynı yıl İtalyan yazarı Alessandro Manzoni ile tanışması hayatını derinden etkiledi.[2] Askerlik kariyeri devam ederken, ordu yayını olan L'Italia Militare dergisinde "Askerlik Hayatı" (La vita Militare, 1868) adı altında derlenen ilk öykülerini yayımladı. Yirmi bir yaşında iken derginin yayın müdürü oldu.[1] Askerlik ile ilgili fıkra ve makalelerini 1868'de kitap haline getirip yayımladı. Ardından 1870/71 Yılları Anıları adını verdiği anı kitabını yayımladı ve ordudan ayrılıp kendini tamamen yazı yazmaya verdi. 1872'de küçük öykülerini "Novelle" (Öyküler) adlı kitabında topladı.
Ordudan ayrıldıktan La Nazione gazetesi tarafından muhabir olarak İspanya'ya gönderilen yazar; gazete yazılarını "İspanya" (La Spagna) adına bir kitap haline getirmiştir. 1870'lerin sonuna kadar Hollanda, İngiltere, Fas, İstanbul, Paris gibi yerlere seyahat etti ve izlenimlerini "Olanda" (1874), "Ricordi di Londra" (1874), "Marocco" (1876), "Constantinopoli" (1878-1879) ve "Ricordi di Parigi" (1879) adlı kitaplarında yayımladı. İstanbul gezisini anlattığı iki ciltlik Costantinopoli adlı eseri, Türkçeye "1874'te İstanbul" (Reşad Ekrem Koçu çevirisi; kısaltılmış metin, 1938) ve "İstanbul" (Beynun Akyavaş çevirisi; tam metin, 1981) başlıklarıyla çevrilmiştir.
1884 yılında Güney Amerika'ya giden bir gemi ile yaptığı seyahatten sonra İtalyan halkının göçmenliği üzerine bir eser olan "Okyanus Üstünde"(Sull'Oceano) ortaya çıktı.
1880'lerde seyahatlerine son verip kendini çocuk ve okul hayatını konu edinen eserlere veren yazarın uzun süre üzerinde çalıştığı "Çocuk Kalbi" (Cuore) isimli kitap 15 Ekim 1886 tarihinde yayımlandı. Kendi oğlunun günlüğünden esinlenerek yazdığı eser, kısa bir sürede çok büyük bir başarıya ulaştı, pek çok dile çevrildi; çok satılan ve okunan bir çocuk kitabı oldu. Kitabın başarısından sonra Torino kentine yerleşen ve eğitim konularına odaklanan yazar; "Bir Öğretmenin Romanı" (Il romanzo di un maestro, 1890) adlı eseri ve "Okul ile Ev Arasında" (Fra scuola e casa) kitabı ile '"Aşk ve Jimnastik" (Amore e ginnastica, 1892) ve "İşçilerin Öğretmeni" (La maestrina degli operai, 1895) kısa romanlarını yayımladı. De Amicis, bu dönemde sosyalist ideolojisini benimsedi ve yeni kurulan İtalyan Sosyalist Partisi’ne katıldı. "Bir Mayıs" adlı romanını yazmaya başladı ancak tamamlayamadı.
Yazar, Kasım 1898'de büyük oğlu Furio'nun intiharı ile sarsıldı.[3] "Herkesin Arabası" (La carrozza di tutti, 1899), "Kibar Dil" (L'idioma gentile, 1906) ve "Sicilya'da bir Yolculuk Anıları" (Ricordi d'un viaggio in Sicilia, 1908) De Amicis'in son eserleri oldu. Son olarak 1908'de "Anılar" (Memorie) adlı otobiyografik kitabı yayımladı. Eserin merkezine oğlu Furio'nun intiharını koydu.[3]
Kışlarını, İtalya'nın Bordighera beldesinde bir zamanlar İskoç yazar George MacDonald'ın evi Hôtel de la Reine adlı otelde geçiren De Amicis, 11 Mart 1908 tarihinde Bordighera'da öldü.
1923'te 80. doğum gününde Torino kentine bir heykeli dikilmiştir.[3]
Başlıca eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Askerlik Hayatı (La vita Militare, 1868)
- 1870/71 Yılları Anıları, 1871
- Öyküler (Novelle), 1872
- Hollanda (Olanda) (1874)
- Londra Hatıraları (Ricordi di Londra) (1874),
- Fas (Marocco), 1876
- İstanbul (Constantinopoli), 1878-1879
- Paris Hatıraları (Ricordi di Parigi), 1879
- Okyanus Üstünde (Sull'Oceano), 1884
- Çocuk Kalbi (Cuore), 1886
- Bir Öğretmenin Romanı (Il romanzo di un maestro), 1890
- Okul ile Ev Arasında (Fra scuola e casa)
- Aşk ve Jimnastik (Amore e ginnastica), 1892
- İşçilerin Öğretmeni (La maestrina degli operai), 1895
- Herkesin Arabası" (La carrozza di tutti), 1899
- Kibar Dil (L'idioma gentile), 1906
- Sicilya'da bir Yolculuk Anıları (Ricordi d'un viaggio in Sicilia), 1908
- Anılar (Memorie), 1908
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Marco (Çocuk Kalbi Mayıs ayın hikâyesi olan Dagli Appennini alle Ande) Japonca Açılış 31 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. İngilizce Altyazılı 12 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. İspanyolca Açılış 12 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Constantinople[ölü/kırık bağlantı] (Librairie Hachette et Cie, 1883), TBMM Milli Saraylar Kütüphanesi Halife Abdülmecid Efendi Koleksiyonu
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c Şakiroğlu, Mehmet H. "DE AMICIS, Edmondo" (PDF). Türk Diyanet Vaksı İslam Ansiklopedisi, Cilt 9, Yıl 1994. 10 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Eylül 2016.
- ^ a b Bedin, Cristiano. "Edmondo de Amicis ve Ahmet İhsan Tokgöz'ün seyahatnamelerinde Londra imgesi". Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2012. 24 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2016.
- ^ a b c Park, Roberta J; Vertinsky, Patricia. "Women, Sport, Society". 24 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2016.
