George Balanchine
Georges Balanchine | |
---|---|
Doğum | Georgi Melitanoviç Balaçivadze 22 Ocak 1904 Sankt-Peterburg, Rus İmparatorluğu |
Ölüm | 30 Nisan 1983 (79 yaşında) New York, ABD |
Meslek | Balet, koreograf |
Georges Balanchine (22 Ocak 1904; Sankt-Peterburg, Rus İmparatorluğu - 30 Nisan 1983), Gürcü asıllı Amerikalı koreograftır.
Dünyanın en önde gelen çağdaş koreograflarından birisidir.[1] Amerikan Bale Okulu'nu ve Amerikan Bale Topluluğunu kuran sanatçı Amerikan Balesi'nin kurucusu kabul edilir.
Besteci Meliton Balanchivadze'nin oğlu, besteci Andria Balanchivadze'nin ağabeyidir.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Gerçek ismi Georgi Melitanoviç Balaçivadze olan sanatçı, 1904'te St. Petersburg'da dünyaya geldi. Babası, Tiflis Opera ve Balesi'nin kurucusu olan besteci Meliton Balanchivadze'dir. Ailesinin Gürcü olan baba tarafı sanatçı ve askerlerden oluşur; Rus olan annesi Maria Nikolayevna Vasilyeva hakkında fazla bilgi yoktur. 9 yaşında iken Kraliyet Bale Okulu'na (bugünkü Vaganova Rus Bale Akademisi) kabul edildi. 1921'de okuldan mezun olduktan sonra Devlet Akademik Opera ve Bale Tiyatrosu'nda çalışmaya başladı; bir yandan da Sankt-Peterburg N.A. Rimsky-Korsakov Devlet Konservatuvarı'na girerek piyano, müzik teorisi, kompozisyon eğitimi aldı. Geçimini sağlamak için kabarelerde ve sessiz-sinemalarda piyano çalan sanatçı[1] konservatuvar eğitimini 1924'te tamamladı.
İlk koreografisi henüz 1920'de Anton Rubinstein'in müziği üzerine yarattı La Nuit adlı pas de deux (ikili) idi. 1923'te bir bale grubu kurdu ve deneysel çalışmalar yaptı. Çalışmaları yetkililer tarafından onaylanmadı ve kovulmakla tehdit edildi. 16 yaşındaki balerin Tamara Geve ile evenen sanatçı, nihayet 1924'te eşi Tamara ve iki arkadaşı ile birlikte Batı Avrupa turnesine çıkmak için izin alabildi. Hiçbiri SSCB'ye geri dönmedi. Paris'e giderek Sergei Diaghilev'in Rus Balesi topluluğuna katıldılar. Balanchine, Diaghilev'in 1929'da ölümüne kadar 9 bale eseri yarattı. Dighilev'in ölümünden sonra topluluk dağıldı. Çeşitli şov grupları için koreografiler yapan Balanchine, 1931'de kurulmakta olan Monte Karlo Rus Balesi topluluğuna koreograf olarak katıldı.
1933'te librettist ve dansçı Boris Kochno ile birlikte Les Ballets 1933 adlı topluluğu kuran sanatçı altı yeni dansın koreografisini yaptı. Amerika'da bir bale topluluğu kurmayı düşünen sanat hamisi Lincoln Kirstein ile tanıştıktan sonra ABD'ye gidip bir okul kurmayı kabul etti. Burada ismi sonradan New York City Ballet olarak değiştirilen Amerikan Bale Okulu'nu ve Amerikan Bale Topluluğunu kurdu.
Ancak ölümünden sonra teşhis edilebilecek olan Creutzfeldt-Jakob hastalığı nedeniyle 1982'de emekliye ayrıldı. Hastalık, belirtilerini 1978'de dansta dengesini kaybetmesi ile göstermiş; hastalık ilerledikçe dengesini, görme ve duyma yetisini kaybetmeye başlamıştı. 30 Nisan 1983'te New York'ta öldü.
Özel Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Sanatçı ilk evliliğini 1923'te Tamara Geva ile yapmış, ondan boşandıktan sonra balerin Alexandra Danilova ile birlikte yaşamış (1926-1933); bu ilişkisi de sonlandıktan sonra üç evlilik daha yapmıştır:Vera Zorina (1938–1946), Maria Tallchief (1946–1952) ve Tanaquil LeClercq (1952–1969). Eşlerinin hepsi de dansçılarıdır. Hiç çocuğu olmamıştır.
Vakıf
[değiştir | kaynağı değiştir]Sanatçının ölümünden 5 ay sonra 1983'te New York'ta adına bir vakıf kurulmuştur. Vakıf, dans ve dansla ilgili sanatların gerek ABD'de gerekse tüm dünyada geliştirilmesi için çalışmalar yapar.
Baleleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Concerto Barocco (1941)
- Night Shadow (1946)
- Symphony in C (1947)
- Western Symphony (1954)
- Allegro Brillante (1956)
- A Midsummer Night's Dream (1962)
- Liebeslieder Walzer (1960)
- Tarantella (1964)
- Balo de la Regina (1972)
- Duo Concertane (1977)
- Robert Schumann's Davidsbündlertänze (1980)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Biography, Balanchine.org, Erişim tarihi: 02.04.2015". 16 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2015.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- George Balanchine Vakfı web sitesi 18 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 1904 doğumlular
- Sankt Peterburg doğumlular
- 1983 yılında ölenler
- Rus koreograflar
- Rus İmparatorluğu'ndan Fransa'ya göç edenler
- Rus İmparatorluğu'ndan Amerika Birleşik Devletleri'ne göç edenler
- Amerikalı koreograflar
- Amerikalı balerin ve baletler
- Gürcü asıllı Amerikalılar
- Rus asıllı Amerikalılar
- Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Sovyet göçmenler
- Başkanlık Özgürlük Madalyası sahipleri
- Handel Madalyası sahipleri
- American Theater Hall of Fame üyeleri
- Soğuk Savaş'ta kişiler
- Bale koreografları
- Bale öğretmenleri
- New York City Ballet
- New York eyaletinde enfeksiyon hastalıklarından ölenler