İçeriğe atla

Nilgün Marmara

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Nilgün Marmara Önal
DoğumNilgün Marmara
13 Şubat 1958
İstanbul, Türkiye
Ölüm13 Ekim 1987 (29 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Defin yeriKaracaahmet Mezarlığı, İstanbul
MilliyetTürk
Vatandaşlık Türkiye
TürŞiir
Etkilendikleri

Nilgün Marmara (13 Şubat 1958, İstanbul - 13 Ekim 1987, İstanbul), Türk şair.

Hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Nilgün Marmara, Balkan göçmeni olan bir ailenin iki kızından biri olarak, 13 Şubat 1958'de İstanbul, Moda'da doğdu. Bir Marksist olan babası Fikri Marmara, muhasebe müdürüydü. Babası, Bulgaristan'ın Plevne şehrinden, annesiyse Vidin'den İstanbul'a göç etmişlerdir.[1]

Liseyi Kadıköy Maarif Koleji'nde okudu. Üniversite hayatına İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde başladı ancak siyasî sebeplerle burada devam edemeyip tekrar sınava girdi ve Boğaziçi Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı bölümünü kazandı. Okulu, Sylvia Plath'in Şairliğinin İntiharı Bağlamında Analizi başlıklı tezi ile 1985'te bitirdi. Mezun olduktan sonra Marmaris'te bir tatil köyünde çalışmaya başladı. Farklı şirketlerde sekreterlik, Mısır Konsolosluğu'nda memurluklarda bulunsa da, iş hayatı çok uzun süreli olmadı.[1]

1982'de, arkadaş ortamında tanıştığı endüstri mühendisi Kağan Önal ile evlendi. Eşinin işi dolayısıyla 16 ay Libya'da yaşadılar.

13 Ekim 1987'de 29 yaşındayken kaldığı evin balkonundan atlayarak intihar etti.

İntiharının ardından Ece Ayhan, Meçhul Öğrenci Anıtı başlıklı şiirinde "Aldırma128! İntiharın parasız yatılı küçük zabit okullarında." mısralarıyla kendisine seslendi.

Ferda Erdinç, “üstü ağır oturaklı bir kadın, altı ayak parmakları birbirine bakan bir çocuktu”,[2] Cemal Süreya 841. gün başlıklı eserinde, "Nilgün ölmüş. Beşinci kattaki evinin penceresinden kendini aşağı atarak canına kıymış, Ece Ayhan söyledi. Çok değişik bir insandı Zelda. Akşamları belli saatten sonra kişilik, hatta beden değiştiriyor gibi gelirdi bana. Yüzü alarır, bakışlarına çok güzel ama ürkütücü bir parıltı eklenirdi. Çok da gençti. Sanırım otuzuna değmemişti daha. Bu dünyayı başka bir hayatın bekleme salonu ya da vakit geçirme yeri olarak görüyordu. Dönüp baktığımda bir acı da buluyorum Nilgün’ün yüzünde. O zamanlar görememişim. Bugün ortaya çıkıyor." dedi.[3][4] Cezmi Ersöz ise, ölümünün ardından Kırk Yılda Bir Gibisin başlıklı kitabı yazıp, kendisine ithaf etti. Ayrıca Seyhan Erözçelik, Nilgün Marmara'nın intiharının ardından Nilgün'ün Göztaşı başlıklı şiiri yazdı.[5]

Ölümünün ardından tartışmalar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Nilgün Marmara'ın intihar etmediği, öldürüldüğü[6] ve Nilgün Marmara'nın ölümünde eşi Kağan Önal'ın ihmali olduğu iddia edildi.

Kağan Önal, kendisine yöneltilen suçlamalara ilişkin "Oysa Nilgün’ün tedavi olması gerekiyordu ama o doktordan kaçıyordu. Doktor, geldiğinde evde olması gerekirken evde değildi. Doktor beklemişti. Gelince de konuştular... Doktor bana 'İşiniz çok zor! Tedavi olması lazım ama çok zeki ve kültürlü. Yani en zor vakalardan...' demişti. Çünkü iyileşmesi için entelektüel faaliyetlerde bulunmaması gerekiyordu. İlacı dayayacaklar ve uyuşacaktı. Orta kültür ve zekalı durumlarda bu hastalık genelde 20’li yaşlarda ortaya çıkarmış, Lityum tedavisi ile başarılı olunurmuş. Ancak Nilgün bu tipte değildi. Tedavi olması, buna ikna olması, tedaviden memnun kalması hepsi ayrı bir dertti. Dolayısıyla tedavi olmadı. Öldüğü gün bana tedaviye tekrar başlayacağına dair söz vermişti."[7] şeklinde açıklamada bulundu.

Nilgün Marmara'nın ölümünün ardından basılan Kırmızı Kahverengi Defter başlıklı kitabı büyük bir tartışma yarattı. Kitap, Nilgün Marmara'nın günlüklerini yayımladığını söylüyor olsa da, Libya'da geçirdiği zamana dair tek alıntıyı "Kağan eteğine pis bir herif oldu, her gün barlarda sürtüyor."[8] şeklinde yapmıştı ve kitabın en büyük sorunu "baskının kesilip biçilme tarzı nedeniyle, Nilgün Marmara, ıstıraplar içinde, sadece ölümü ve arada da şiiri düşünen, asık suratlı, sinik ve sonuç olarak intiharından ibaret birisiymiş, yaşamamış, yani aslında intiharına kadar bayağı var olmamış biri gibi"[9] sunmasıydı.

2016 yılında Everest Yayınları'nca aşağıdaki arka kapak yazısıyla günlüğün tıpkıbasımı da içerir şekliyle yayımlandı:

"Nilgün Marmara'nın arkasında bıraktığı günlüklerinin Kırmızı Kahverengi Defter başlığıyla izinsiz bir şekilde yayımlanmasından itibaren başlayan yanlış anlamalar, yersiz kuşkular, haksızlıklar, aşırı yorumlar silsilesine bir son vermek amacıyla eksiksiz olarak yayımlanan Defterler, Nilgün Marmara ile ilgili soru işaretlerini ortadan kaldırıyor. Defterler ile Nilgün Marmara adı etrafında dönen spekülasyonlar, yalan haberler, yanlış iftiralar sona eriyor. Defterler gündelik yaşama, çevresine, ilişkilerine bakışını yansıtarak şimdiye kadar bilinenden, varsayılandan farklı bir Nilgün Marmara portresini de gözler önüne seriyor.”[10]

2017 yılında günlüklerini tuttuğu iki defterinden başka notları da yine Everest Yayınları tarafından Kağıtlar başlığıyla yayımlandı.

Eserleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Şiir

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • 1988: Daktiloya Çekilmiş Şiirler
  • 1990: Metinler

Günlük

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • 1993: Kırmızı Kahverengi Defter (Gülseli İnal tarafından hazırlandı)
  • 2016: Defterler
  • 2017: Kağıtlar

İnceleme

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • 1985: Sylvia Plath'ın Şairliğinin İntiharı Bağlamında Analizi (Dost Körpe tarafından 20 yıl sonra Türkçeye tercüme edildi.)
Vikisöz'de Nilgün Marmara ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b ÇUBUKÇU, F., GÜVEN, M. (2015). PASTORAL ÇOCUKLAR: SYLVIA PLATH VE NİLGÜN MARMARA. HUMANITAS - Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (4), 75-86. DOI: 10.20304/husbd.91548 [1] 3 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2018. 
  3. ^ "Bu dünyayı başka bir dünyanın bekleme odası gibi gören şair: Nilgün Marmara". 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2018. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2016. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2018. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2016. 
  8. ^ İnal, G.(1994). Kırmızı Kahverengi Defter. İstanbul: Telos Yayınları. s. 21. ISBN 9789755450407
  9. ^ Marmara, N. (2016) Hzr: Bilge Barhana. Defterler.İstanbul: Everest Yayınları s:005 ISBN 9786051850382
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2018. 

Dış Bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Nilgün_Marmara&oldid=34261600" sayfasından alınmıştır