Premier League
 | |
| Ülke |  İngiltere Galler |
|---|---|
| Konfederasyon | UEFA |
| Kuruluş | 20 Şubat 1992) |
| Takım sayısı | 20 |
| Seviye | 1 |
| Alt lig | EFL Championship |
| Uluslararası kupa(lar) | UEFA Şampiyonlar Ligi UEFA Avrupa Ligi UEFA Konferans Ligi |
| Son şampiyon | Manchester City (2023-24) |
| En çok şampiyon olan | Manchester United (13 kez) |
| En çok oynayan | Gareth Barry (653) |
| En çok gol atan | Alan Shearer (260) |
| Yayıncı |
|
| Resmî site | premierleague.com |
Premier League (genellikle İngiltere dışında English Premier League (EPL) olarak adlandırılır), İngiliz futbolunda lig sisteminin en üst seviyesindeki ligdir. Her yılın ağustos ayında başlayan ve toplam 20 takımın katılımıyla gerçekleşen ligin sona ermesinin ardından, bağlı bulunan English Football League'den üç takım terfi ederken Premier League'den üç takım küme düşer.
Premier League, üye kulüplerin hissedar olarak hareket ettiği bir şirkettir. Ağustostan mayısa kadar devam eden bir sezonda, her takımın birbiri ile iç ve dış sahada birer tane olmak üzere iki kere karşılaştığı 38 lig haftasından oluşur.[1] Maçlar genellikle cumartesi ve pazar öğleden sonraları oynanmakla beraber haftanın her günü müsabaka olabildiği ve genellikle bir takvim haftası içerisinde birden fazla lig haftası geçildiği için bu tarihlere hafta yerine 20 takımın birbiri ile karşılaştığı on adet müsabakadan oluşan müsabaka günü (matchday) tabiri kullanılır. Premier League, kurulduğu günden bu yana 49 İngiliz ve iki Galler kulübüne (Swansea City ve Cardiff City) ev sahipliği yaptı ve böylece sınır ötesi bir lig haline geldi.
Organizasyon, Football League First Division'da yer alan kulüplerin, 1888 yılında kurulan Football League'den ayrılma kararını takiben 20 Şubat 1992'de FA Premier League ismiyle kuruldu. Lige katılan takımlar kazançlı bir televizyon hakları anlaşmasından yararlandılar.[2] Anlaşma, 2013-2014 yılları arasında yurt içinde £1 milyar değerinde idi ve BSkyB ile BT Group, sırasıyla 116 ve 38 maçı yayınlama hakkına sahipti.[3] Lig, yerli ve uluslararası televizyon haklarından da yılda €2,2 milyar değerinde gelir sağlıyordu.[4]
2014-15 yılında takımlar £1,6 milyar gelir elde ederken,[5] 2016-17 yılında bu sayı hızla artarak £2,4 milyara ulaştı ve takımlar arasında paylaştırıldı.[6] Premier League, dünyanın en çok izlenen spor ligidir ve 212 bölgede 643 milyon eve, 4,7 milyar potansiyel TV izleyicisine yayın yapmaktadır.[7][8] 2014-15 sezonunda, 36.000 seyirci ortalamasına sahip Premier League,[9] 43.500 ortalamalı Bundesliga'nın arkasından herhangi bir profesyonel futbol liginde ikinci en yüksek seyirci ortalamasına sahip oldu.[10] Çoğu stadyum tam kapasitesine yakın bir doluluk oranına sahiptir.[11] Premier League, 2018 yılından itibaren son beş sezon boyunca Avrupa kupalarındaki performanslara bağlı olarak oluşturulan, liglerin UEFA katsayılarında birinci sırada yer almaktadır.
Premier League'in kurulduğu 1992 yılından bu yana toplam elli bir kulüp mücadele etti. Bunlardan yedisi ligi kazanma başarısı gösterdi: Manchester United 13 kez, Manchester City 8 kez, Chelsea 5 kez, Arsenal 3 kez, Blackburn Rovers, Leicester City ve Liverpool ise 1'er kez. Arsenal 2003-04 sezonunun sonunda, tek bir maç kaybetmeden ligi zirvede tamamladı. Böylece bir Premier League sezonunu maç kaybetmeden şampiyon tamamlayan ilk ve tek kulüp oldu. Bu sayede yenilmezler anlamına gelen "The Invincibles" lakabını aldı. Manchester City ise 2017-18 sezonunda ligde toplam 100 puana ulaşarak lig tarihinde bir sezon içerisinde en çok puan toplayan takım unvanını kazandı. Ayrıca Manchester City, ligde 2020-21 ve 2023-24 sezonları arasında 4 kez üst üste şampiyonluk yaşayarak, üst üste en çok şampiyonluk yaşayan takım olma unvanını da elinde tutmaktadır.
Ligin tamamlanan son sezonu olan 2023-24 sezonunda ise şampiyonluğa ulaşan takım, Manchester City olmuştur.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Kökeni
[değiştir | kaynağı değiştir]İngiliz futbolu 1970 ve 1980'lerin başlarındaki önemli Avrupa başarılarına rağmen, 1980'lerin sonunda düşüşe geçti. Yetersiz stadyum ve tesislere sahip İngiliz futbolundaki holiganlık arttı ve 1985'teki Heysel Faciası'nı takiben gelecek beş yıl boyunca İngiliz kulüpleri Avrupa kupalarından men edildi.[12] 1888 yılından bu yana İngiliz futbolunun en üst seviyesi olan Football League First Division, İtalya'nın Serie A ve İspanya'nın La Liga gibi en üst ulusal düzeydeki liglerin gerisinde kaldı ve birçok üst düzey İngiliz oyuncu yurt dışına transfer oldu.[13]
1990'ların başında İngiliz futbolundaki düşüş eğilimi tersine dönmeye başladı: 1990 FIFA Dünya Kupası'nda İngiltere yarı finale ulaştı; Avrupa futbolunun yönetim organı olan UEFA, 1990 yılında Avrupa kupalarında oynamaya hak kazanan İngiliz kulüpleri üzerindeki beş yıllık yasağı kaldırdı ve daha sonra Manchester United 1991'de UEFA Kupa Galipleri Kupası'nı kaldırdı. Hillsborough faciasının ardından, tüm stadyumların koltuklu olacak şekilde düzenlenmesi gibi yüksek maliyetteki çeşitli güvenlik standartlarını içeren Taylor Raporu, o yılın Ocak ayında yayınlandı.[14]
1980'lerde, büyük İngiliz kulüpleri ticari yönetime geçerek kulüp yönetimine ticari ilkeler getirmeye başlamıştı. Manchester United'dan Martin Edwards, Tottenham Hotspur'dan Irving Scholar ve Arsenal'den David Dein bu dönüşümün liderleri arasındaydı. Bu en üst düzey kulüplere daha fazla güç verdi. Ayrılma tehdidi ile Division One'daki kulüpler oy verme gücünü artırmayı başardılar. 1986'da tüm televizyon ve sponsorluk gelirlerinin %50'sini aldılar.[15] Televizyondan elde edilen gelirler daha önemli hale geldi: Football League için 1986'da £6,3 milyon bedelli iki yıllık bir anlaşma yapıldı. Ancak 1988'de ITV ile yapılan bir anlaşma ile dört yılda bu rakam £44 milyona yükseldi. Bu paranın %75'ini önde gelen kulüpler aldı.[16][17] 1988 yılındaki müzakereler, on kulübün kendi başlarına “süper lig” kurma tehdidi altında gerçekleştirildi, ancak sonunda anlaşmanın aslan payını alan üst düzey kulüpler kalmaya ikna edildiler.[16][18][19] Stadyumlar geliştikçe, katılım ve gelirler de artmaya başladı. Ülkenin en iyi takımları da tekrar spor dalına para aktarabilmek için Football League'den ayrılmayı düşündüler.[19]
Kuruluş (1990'lar)
[değiştir | kaynağı değiştir]| Sezon | Şampiyon | İkinci |
|---|---|---|
| 1992-93 | Manchester United | Aston Villa |
| 1993-94 | Manchester United | Blackburn Rovers |
| 1994-95 | Blackburn Rovers | Manchester United |
| 1995-96 | Manchester United | Newcastle United |
| 1996-97 | Manchester United | Newcastle United |
| 1997-98 | Arsenal | Manchester United |
| 1998-99 | Manchester United | Arsenal |
| 1999-00 | Manchester United | Arsenal |
| Double şampiyonluk Treble şampiyonluk | ||
1990'da London Weekend Television (LWT) genel müdürü Greg Dyke, bir akşam yemeğinde İngiltere'deki "big five" adı verilen beş büyük futbol kulübünün (Manchester United, Liverpool, Tottenham, Everton ve Arsenal) temsilcileriyle bir araya geldi.[20] Toplantının amacı, English Football League'den ayrılmanın yolunu açmaktı. Dyke, ülkede sadece daha büyük kulüplerin ulusal televizyonda yer alması ve televizyon haklarından elde edilen gelirden daha büyük bir payla ilgilenip ilgilenmeyeceğini belirlemenin LWT için daha kazançlı olacağına inanıyordu.[21] Beş kulüp bu öneriye hemfikir oldu ve bu doğrultuda hareket etmeye karar verdi. Ancak, Futbol Federasyonu'nun (The Football Association kısaca FA) desteğini almadan ligin güvenilir olmayacağı düşünüldü ve bu yüzden Arsenal'den David Dein, FA'nın fikri kabul edip etmediğini öğrenmek amacıyla görüşmelerde bulundu. Ancak FA bu öneriyi Football League'in pozisyonunu zayıflatmanın bir yolu olarak gördü.[22]
1991 sezonunun kapanışında, genel olarak oyuna daha fazla para kazandıracak yeni bir ligin kurulması için bir öneri sunuldu. 17 Temmuz 1991'de üst düzey kulüpler tarafından imzalanan Kurucu Üyeler Anlaşması, FA Premier League'i kurmak için gereken temel ilkeleri belirledi.[23] Yeni kurulan bu üst lig, Futbol Federasyonu ve Football League'den ticari olarak bağımsız olacak ve FA Premier League'in kendi yayın ve sponsorluk anlaşmalarını müzakere etmesine izin verecekti. O zaman sunulan argüman, elde edilecek ekstra gelirin İngiliz kulüplerinin Avrupa'daki takımlarla rekabet etmesine olanak sağlayacağıydı.[13] Dyke, Premier League'in kurulmasında önemli bir rol oynamasına rağmen, Dyke ve ITV, BSkyB'nin beş yıl için £304 milyonluk bir teklifle kazandığı yayın haklarını kaybetti. BBC ise Premier League'de oynanan maçların gollerini Match of the Day isimli programda yayınlama hakkını elde etti.[20][21]
1992'de, First Division kulüpleri, Football League'den toplu bir şekilde ayrıldılar ve 27 Mayıs 1992'de FA Premier League bir limited şirket olarak kuruldu.[13] Yeni kurulan ligin ilk sezon katılımcıları şu takımlardı:[24]
- Arsenal
- Aston Villa
- Blackburn Rovers
- Chelsea
- Coventry City
- Crystal Palace
- Everton
- Ipswich Town
- Leeds United
- Liverpool
- Manchester City
- Manchester United
- Middlesbrough
- Norwich City
- Nottingham Forest
- Oldham Athletic
- Queens Park Rangers
- Sheffield United
- Sheffield Wednesday
- Southampton
- Tottenham Hotspur
- Wimbledon
Böylece, o zamana kadar dört ligin bulunduğu 104 yaşındaki Football League parçalanmış oldu. Premier League tek bir bölüm olarak devam ederken, Football League ise üç bölümle devam edecekti. Turnuva formatında bir değişiklik olmazken, üst bölümde takım sayısı aynıydı. Premier League ve yeni First Division arasındaki terfi ve küme düşme prosedürü, eski First ve Second Division arasındaki üç takımın yükseldiği ve üç takımın da küme düştüğü aynı formatta kaldı.[19]
Ligin ilk sezonu 1992-93'te oynandı. O sezon ligde 22 takım mücadele etti (1995-96 sezonunda 20'ye düşürüldü). Sheffield United'ın Manchester United'a karşı 2-1 galip geldiği maçta Brian Deane Premier League tarihinin ilk golünü attı.[25] Luton Town, Notts County ve West Ham United eski First Division'ın 1991-92 sezonunda küme düştükleri için Premier League'in açılış sezonunda yer almadılar.[26]
| Sezon | ARS | CHE | LIV | MUN |
|---|---|---|---|---|
| 2000-01 | 2 | 6 | 3 | 1 |
| 2001-02 | 1 | 6 | 2 | 3 |
| 2002-03 | 2 | 4 | 5 | 1 |
| 2003-04 | 1 | 2 | 4 | 3 |
| 2004-05 | 2 | 1 | 5 | 3 |
| 2005-06 | 4 | 1 | 3 | 2 |
| 2006-07 | 4 | 2 | 3 | 1 |
| 2007-08 | 3 | 2 | 4 | 1 |
| 2008-09 | 4 | 3 | 2 | 1 |
| 2009-10 | 3 | 1 | 7 | 2 |
| İlk dört | 10 | 8 | 7 | 10 |
| 10 üzerinden | ||||
| Lig şampiyonu Şampiyonlar Ligi grup aşaması Şampiyonlar Ligi üçüncü eleme / play-off turu Şampiyonlar Ligi birinci eleme turu UEFA Kupası / Avrupa Ligi | ||||
"Top Four" hakimiyeti (2000'ler)
[değiştir | kaynağı değiştir]2000'li yılların ortalarında Premier League'de, "Top Four" olarak adlandırılan Arsenal, Chelsea, Liverpool ve Manchester United takımlarının hakimiyeti mevcuttu.[27][28] Bu on yıl boyunca, UEFA Şampiyonlar Ligi'ne katılım hakkını getiren ligin ilk dört sırasının hakimi oldular ve 2003-04 ile 2008-09 yılları arasındaki 6 sezonun 5'inde ilk dört sırayı alırken, 2000'li yıllarda her sezon "Big Four" Avrupa kupaları için eleme aşamasına katılım sağladı. Arsenal, 2003-04 sezonunu yenilgisiz olarak şampiyon tamamladı. Arsenal'ın elde ettiği bu başarı Premier League tarihinde ilk ve tektir.[29]
2000'li yıllarda, "Top Four" dışındaki sadece dört takım Şampiyonlar Ligi'ne katılmaya hak kazandı: Leeds United (1999-00), Newcastle United (2001-02 and 2002-03), Everton (2004-05) ve Tottenham Hotspur (2009-10) - üçüncü ön eleme turuna katılan bu takımlar Şampiyonlar Ligi'nin grup aşamasına kadar ilerlemeyi başardılar. (2002-03 sezonda Newcastle takımı hariç).
Mayıs 2008'de Kevin Keegan, "Top Four" egemenliğinin bölünmeyi tehdit ettiğini belirterek, "Bu lig dünyanın en sıkıcı ama en büyük liglerinden biri olma tehlikesiyle karşı karşıya" dedi.[30] Premier League genel müdürü Richard Scudamore ise buna karşılık olarak; "Premier League'de üstte, ortada veya en altta olmanıza bağlı olarak, ilgi çekici hale getiren birçok farklı mücadele var" dedi.[31]
2005 ve 2012 yılları arasındaki sekiz Şampiyonlar Ligi finalinden yedisinde Premier League temsilcisi vardı ve yalnızca "Top Four" kulüpleri bu aşamaya ulaştı. Liverpool (2005), Manchester United (2008) ve Chelsea (2012) şampiyonluğa ulaşma başarısı gösterirken, Arsenal (2006), Liverpool (2007), Chelsea (2008) ve Manchester United (2009 ve 2011) finalde rakiplerine boyun eğdi.[32] Leeds United, "Top Four" dışında 2000-01 sezonunda Şampiyonlar Ligi'nde yarı finale kadar ulaşan tek takım oldu.
"Big Six"'in ortaya çıkışı (2010'lar)
[değiştir | kaynağı değiştir]2009'u takip eden yıllarda, Tottenham Hotspur ve Manchester City takımları düzenli olarak ilk dörde girdi ve en iyi dörtlü anlamına gelen "Top Four" tabirini büyük altılı anlamına gelen "Big Six"' e çevirdi.[33] 2009-10 sezonunda, Tottenham ligde dördüncü oldu ve beş yıl önce aynı başarıyı yakalayan Everton'dan bu yana ilk dörde giren ilk takım oldu.[34] Elit bir "süper kulüpler" grubu ile Premier League'in çoğunluğu arasındaki fark eleştirilse de, bu grubun diğer Premier League kulüplerinden daha fazla harcama olanakları nedeniyle fark devam etti.[35] Manchester City ve Tottenham Hotspur'un tablonun en üst ucundaki varlığından bu yana, hiçbir takım üst üste iki sezon Premier League şampiyonluğu kazanamadı.[36] Buna ek olarak Premier League, hiçbir kulübün 2010'lu yıllarda şampiyonluğunu bir sonraki sezonda devam ettiremediği UEFA ülkelerindeki tek üst düzey ulusal ligdir.[37] Manchester City 2011-12 sezonunda şampiyonluğu kazanırken, 1994-95 sezonunda Blackburn Rovers'ın şampiyonluğundan bu yana, "Big Four" dışında şampiyon olma başarısı gösteren ilk kulüp oldu. Aynı sezonda "Big Four" takımlarından Chelsea ve Liverpool ise o sezondan bu yana ilk kez ligi ilk dört sıranın dışında tamamladılar.[33]
| Sezon | ARS | CHE | LIV | MCI | MUN | TOT |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2010-11 | 4 | 2 | 6 | 3 | 1 | 5 |
| 2011-12 | 3 | 6 | 8 | 1 | 2 | 4 |
| 2012-13 | 4 | 3 | 7 | 2 | 1 | 5 |
| 2013-14 | 4 | 3 | 2 | 1 | 7 | 6 |
| 2014-15 | 3 | 1 | 6 | 2 | 4 | 5 |
| 2015-16 | 2 | 10 | 8 | 4 | 5 | 3 |
| 2016-17 | 5 | 1 | 4 | 3 | 6 | 2 |
| 2017-18 | 6 | 5 | 4 | 1 | 2 | 3 |
| 2018-19 | 5 | 3 | 2 | 1 | 6 | 4 |
| 2019-20 | 8 | 4 | 1 | 2 | 3 | 6 |
| İlk dört | 6 | 7 | 5 | 10 | 6 | 5 |
| İlk altı | 9 | 9 | 7 | 10 | 9 | 10 |
| 10 üzerinden | ||||||
| Lig şampiyonu Şampiyonlar Ligi grup aşaması Şampiyonlar Ligi play-off turu Avrupa Ligi | ||||||
Ligde Şampiyonlar Ligi'ne katılım için yalnızca dört takımlık bir kontenjan vardı. Ligi ilk dört sırada tamamlamayı hedefleyen altı takımın olması rekabetin artmasına yol açtı. 2011-12 sezonundan sonraki beş sezonda, Manchester United ve Liverpool takımlarının her ikisi de kendilerini üç kez ilk dördün dışında buldular. Chelsea ise 2015-16 sezonunda 10. sırada yer aldı. Arsenal ise 2016-17 sezonunu 5. olarak tamamladı ve 20 sezondur devam eden ilk dört içerisinde yer alma serisi sona erdi.[38]
2015-16 sezonunda ilk dörde, 2005 yılında Everton'dan bu yana ilk kez "Big Six" dışındaki bir takım girmeyi başardı. Leicester City, ligin sürpriz şampiyonu olarak Big Six'in tamamını geride bıraktı.[39]
"Big Six", saha dışında mali güç ve etkiyi elinde tutuyordu. Bu kulüpler, küresel alanda daha fazla boy göstermeleri ve oynadıkları göze hoş gelen futbol nedeniyle daha büyük bir gelir payına sahip olmaları gerektiğini savunmaktaydılar.[40] İtirazcılar ise, ligdeki eşitlikçi gelir yapısının, gelecekteki başarı için hayati olan rekabetçi bir lig anlayışını sürdürmeye yardımcı olduğunu savundular.[41]
2016-17 Deloitte Futbol Para Ligi raporu, "Big Six" ile ligin geri kalan takımları arasındaki finansal eşitsizliği gözler önüne serdi. "Big Six" takımlarının tüm gelirleri €350 milyondan fazla idi. Manchester United ligdeki en büyük ciroya €676.3 milyon ile ulaştı. Leicester City, gelir bakımından "Big Six" takımlarına en yakın kulüp oldu ve bu sezon için €271.1 milyonluk bir rakam kazanarak Şampiyonlar Ligi'ne katılım sağladı. Avrupa kupalarında oynayamayan sekizinci en büyük gelir üreticisi West Ham, €213.3 milyonluk gelir elde etti. Beşinci en büyük gelir ise €424,2 milyon ile Liverpool'du.[42] O zamana kadar kulüplerin gelirlerinin önemli bir kısmı televizyon yayını anlaşmalarından gelirken, büyük kulüplerin her biri 2016-17 sezonunda bu tür anlaşmalardan yaklaşık £150 milyon sterlin ile yaklaşık £200 milyon arasında gelir elde etti.[43] Deloitte'un 2019 raporunda, "Big Six" takımlarının tümü dünyanın en zengin ilk on kulübü arasında yer aldı.[44]
2020'ler
[değiştir | kaynağı değiştir]| Sezon | ARS | CHE | LIV | MCI | MUN | TOT |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2020-21 | 8 | 4 | 3 | 1 | 2 | 7 |
| 2021-22 | 5 | 3 | 2 | 1 | 6 | 4 |
| 2022-23 | 2 | 12 | 5 | 1 | 3 | 8 |
| 2023-24 | 2 | 6 | 3 | 1 | 8 | 5 |
| İlk dört | 2 | 2 | 3 | 4 | 2 | 1 |
| İlk altı | 3 | 3 | 4 | 4 | 3 | 2 |
| 3 üzerinden | ||||||
| Lig şampiyonu Şampiyonlar Ligi grup aşaması Avrupa Ligi Avrupa Konferans Ligi | ||||||
2019-20 sezonundan itibaren ligde video yardımcı hakem sistemi kullanılmaya başlandı.[45]
Ekim 2020'de Premier League kulüplerinden Manchester United ve Liverpool tarafından Büyük Resim Projesi duyuruldu. Bu projeye göre English Football League ile en iyi Premier League kulüplerinin yeniden birleştirilmesi planlandı.[46] Premier League yönetimi ve İngiltere hükûmetinin Kültür, Medya ve Spor Bakanlığı öneriyi eleştirdi.[47]
26 Nisan 2021'de Leicester City ile Crystal Palace arasında oynanan maçta oyun, Leicesterlı futbolcular Wesley Fofana ve Cheikhou Kouyaté'nin Ramazan orucunu bozması için durduruldu. Premier League tarihinde ilk kez, Müslüman oyuncuların Ramazan kurallarına uygun olarak maçın ortasında, güneş battıktan sonra yemek yeyip içmeleri için bir oyunun duraklatıldığı düşünülüyor.[48]
2022-23 sezonu, ilk kez kış ayında düzenlenecek Dünya Kupası organizasyonu nedeniyle Kasım ve Aralık 2022 arasında altı haftalık bir aranın verildiği ilk sezondu.[49] Fikstür Hediyeleşme gününde tekrar başladı.[50] Premier League'de takım kaptanları, başlama vuruşu öncesi geleneksel diz çökme eylemini yalnızca bazı “önemli anlarda” yapacaklarını belirttiler. Bununla birlikte, "ırksal önyargıyı ortadan kaldırmaya ve herkes için saygı ve eşit fırsatlara sahip kapsayıcı bir toplum yaratmaya kararlı bir şekilde bağlı olduklarına" dair güvence verdiler.[51]
2022-23 sezonunda, Newcastle United ve Brighton & Hove Albion sırasıyla dördüncü ve altıncı olarak "büyük altılının" arasında kendine yer buldu; Tottenham ve Chelsea ise sırasıyla sekizinci ve on ikinci oldu.[52][53] 2015-16 şampiyonu Leicester City ise küme düştü ve 1992'den bu yana küme düşen ikinci lig şampiyonu kulüp oldu.[54]
| Kulüp | İlk 6'da bitiriş |
|---|---|
| Manchester City | 4 |
| Liverpool | 4 |
| Manchester United | 3 |
| Arsenal | 3 |
| Chelsea | 3 |
| Tottenham Hotspur | 2 |
| Brighton & Hove Albion | 1 |
| Leicester City | 1 |
| Newcastle United | 1 |
| West Ham United | 1 |
Gelişim
[değiştir | kaynağı değiştir]1995 yılında ligdeki takım sayısı 22'den 20'ye düşerken, o sezon dört takım ligden düştü ve sadece iki takım terfi etti.[55][56] En üst futbol ligi, Premier League'in kuruluşundan önceki yıl 1991-92 sezonunun başlangıcında 22 takıma çıkartılmıştı.[56]
FIFA, 8 Haziran 2006'da İtalya'nın Serie A ve İspanya'nın La Liga'sı da dahil olmak üzere tüm büyük Avrupa liglerinin 2007-08 sezonunun başlangıcında 18 takıma indirilmesini istedi. Premier League ise, böyle bir azalma isteğine karşı direneceklerini duyurdu.[57] Sonuçta, 2007-08 sezonu 20 takımla yeniden başladı.[58]
2007 yılında ise ligin adı, FA Premier League yerine yalnızca Premier League olarak değiştirildi.[59]
Kurumsal yapı
[değiştir | kaynağı değiştir]The Football Association Premier League Ltd (FAPL)[60][61][62] bir şirket olarak işletilmektedir ve 20 üye kulübe aittir. Her kulüp, kural değişiklikleri ve sözleşmeler gibi konularda birer oy hakkına sahip bir hissedardır. Kulüpler, ligin günlük operasyonlarını denetlemek için bir başkan, genel müdür ve yönetim kurulu seçerler.[63] Futbol Birliği (The Football Association), Premier League'in günlük operasyonlarına doğrudan dahil değildir, ancak başkan ve genel müdür seçiminde ve lig tarafından yeni kuralların kabul edilmesinde özel bir hissedar olarak veto yetkisine sahiptir.[64]
Mevcut başkan, Aralık 2019'da atanan Richard Masters'tır.[65] Başkanlık görevini 2023 yılı başında Alison Brittain devralacaktır.[66]
Premier League, UEFA'nın Avrupa Kulüpler Birliği'ne, UEFA katsayılarına göre seçilen kulüp ve kulüp sayısınca temsilciler gönderir. 2012-13 sezonunda Avrupa Kulüpler Birliği'nde 10 temsilcisi vardır: Arsenal, Aston Villa, Chelsea, Everton, Fulham, Liverpool, Manchester City, Manchester United, Newcastle United ve Tottenham Hotspur.[67] Avrupa Kulüpler Birliği, Şampiyonlar Ligi ve Avrupa Ligi gibi UEFA müsabakalarının operasyonlarında yer alan üç üyeyi UEFA'nın Kulüp Müsabakaları Komitesi'ne seçmekten sorumludur.[68]
Yarışma formatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Yarışma
[değiştir | kaynağı değiştir]Premier League'de 20 takım yer alır. Bir sezon süresince (Ağustos'tan Mayıs'a kadar) her kulüp ligdeki rakipleriyle, bir kez kendi stadyumunda ve bir kez rakiplerinin sahasında olmak üzere (Lig usulü turnuva sistemi) toplamda iki defa karşılaşır. Sezon boyunca da toplamda 38 maça çıkar. Takımlar bir galibiyet için üç puan ve beraberlik için bir puan alır. Mağlubiyetlerde ise puan verilmez. Takımlar lig tablosunda kazandıkları puanların toplamına göre en çoktan en aza doğru sıralanır. Eşitlik olması durumunda önce gol farkı (averaj) ve sonra attığı gole bakılır. Eşitliğin yine devam etmesi halinde aynı pozisyonda sıralanırlar. Şampiyonluk için, ligde kalmak için veya diğer yarışmalara katılım hakkı kazanmak için bir eşitlik varsa, tarafsız mekandaki bir play-off maçı sonucu belirler.[69]
Düşme ve yükselme
[değiştir | kaynağı değiştir]Premier League ve EFL Championship arasında bir düşme ve yükselme sistemi mevcuttur. Premier League'in puan tablosundaki son üç takım Championship'e düşerken, Championship'teki ilk iki sıradaki takım Premier League'e yükselme hakkı kazanır.[70] Championship'te sezonu üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı sırada tamamlayan takımlar arasında oynanan play-off maçlarının ardından bir takım daha Premier League'e terfi etme hakkı kazanır.[71] Premier League, kurulduğu 1992 yılında 22 takımdan oluşuyordu. Ancak 1995 yılında bu sayı 20'ye düşürüldü.[56]
FIFA 8 Haziran 2006'da, Serie A ve La Liga da dahil olmak üzere tüm büyük Avrupa liglerinin 2007-08 sezonunun başlangıcına kadar 18 takıma düşürülmesini talep etti. Ancak dönemin Premier League sözcüsü Dan Johnson, ligin yapısını değiştirecek kişilerin 20 üye kulübün başkanı olduğunu ve onlarında hiçbir şekilde böyle bir karar almayacağını belirtti.[72] Nihayetinde 2007-08 sezonu 20 takımla yeniden başladı.[73]
Video yardımcı hakem
[değiştir | kaynağı değiştir]Sahada karar verirken hakeme yardımcı olmak için teknolojiyi ve görevlileri kullanan Video yardımcı hakem (VAR), 2019-20 sezonunun başında Premier League'de uygulanmaya başlandı.[74]
Kulüpler
[değiştir | kaynağı değiştir]Kurulduğu 1992 yılından, 2024-25 sezonuna kadar Premier League'de toplam 51 kulüp mücadele etti.[75]
Şampiyonlar
[değiştir | kaynağı değiştir]| Kulüp | Şampiyonluklar | İkincilikler | Kazandığı yıl |
|---|---|---|---|
| Manchester United | 13 | 7 | 1993, 1994, 1996, 1997, 1999, 2000, 2001, 2003, 2007, 2008, 2009, 2011, 2013 |
| Manchester City | 8 | 3 | 2012, 2014, 2018, 2019, 2021, 2022, 2023, 2024 |
| Chelsea | 5 | 4 | 2005, 2006, 2010, 2015, 2017 |
| Arsenal | 3 | 8 | 1998, 2002, 2004 |
| Blackburn Rovers | 1 | 1 | 1995 |
| Leicester City | - | 2016 | |
| Liverpool | 5 | 2020 |
2022-23 sezonu
[değiştir | kaynağı değiştir]Aşağıdaki 20 kulüp 2022-23 sezonunda Premier League'de yarışmaktadır.
| Kulüp | 2021-22'deki pozisyonu |
En üst ligdeki ilk sezonu |
Premier League'deki ilk sezonu |
En üst ligdeki sezonlar |
Premier League'deki sezonlar |
En üst ligdeki aralıksız ilk sezon |
Premier League'deki aralıksız sezonlar |
En üst ligdeki şampiyonluklar |
En üst ligdeki son şampiyonluk |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Arsenal[a][b] | 5. | 1904-05 | 1992-93 | 106 | 31 | 1919-20[c] | 31 | 13 | 2003-04 |
| Aston Villa[a][d] | 14. | 1888-89 | 1992-93 | 109 | 28 | 2019-20 | 4 | 7 | 1980-81 |
| Bournemouth | 2. (CS) | 2015-16 | 2015-16 | 6 | 6 | 2022-23 | 1 | 0 | - |
| Brentford[b] | 13. | 1935-36 | 2021-22 | 7 | 2 | 2021-22 | 2 | 0 | - |
| Brighton & Hove Albion[b] | 9. | 1979-80 | 2017-18 | 10 | 6 | 2017-18 | 6 | 0 | - |
| Chelsea[a][b] | 3. | 1907-08 | 1992-93 | 88 | 31 | 1989-90 | 31 | 6 | 2016-17 |
| Crystal Palace[a] | 12. | 1969-70 | 1992-93 | 23 | 14 | 2013-14 | 10 | 0 | - |
| Everton[a][b][d] | 16. | 1888-89 | 1992-93 | 120 | 31 | 1954-55 | 31 | 9 | 1986-87 |
| Fulham | 1. (CS) | 1949-50 | 2001-02 | 28 | 16 | 2022-23 | 1 | 0 | - |
| Leeds United[a] | 17. | 1924-25 | 1992-93 | 53 | 15 | 2020-21 | 3 | 3 | 1991-92 |
| Leicester City | 8. | 1908-09 | 1994-95 | 54 | 17 | 2014-15 | 9 | 1 | 2015-16 |
| Liverpool[a][b] | 2. | 1894-95 | 1992-93 | 108 | 31 | 1962-63 | 31 | 19 | 2019-20 |
| Manchester City[a] | 1. | 1899-1900 | 1992-93 | 94 | 26 | 2002-03 | 21 | 8 | 2021-22 |
| Manchester United[a][b] | 6. | 1892-93 | 1992-93 | 98 | 31 | 1975-76 | 31 | 20 | 2012-13 |
| Newcastle United | 11. | 1898-99 | 1993-94 | 91 | 28 | 2017-18 | 6 | 4 | 1926-27 |
| Nottingham Forest[a] | 4. (CS) | 1892-93 | 1992-93 | 57 | 6 | 2022-23 | 1 | 1 | 1977-78 |
| Southampton[a] | 15. | 1966-67 | 1992-93 | 46 | 24 | 2012-13 | 11 | 0 | - |
| Tottenham Hotspur[a][b] | 4. | 1909-10 | 1992-93 | 88 | 31 | 1978-79 | 31 | 2 | 1960-61 |
| West Ham United | 7. | 1923-24 | 1993-94 | 65 | 27 | 2012-13 | 11 | 0 | - |
| Wolverhampton Wanderers[d] | 10. | 1888-89 | 2003-04 | 68 | 9 | 2018-19 | 5 | 3 | 1958-59 |
- Burnley, Watford ve Norwich City küme düşerek, 2022-23 sezonunda EFL Championship'te yer alırken, Fulham, Bournemouth ve Nottingham Forest sırasıyla, şampiyon, ikinci ve play-off finali galibi olarak 2021-22 sezonunda terfi ettiler.
- Premier League'e ilk kez terfi ettikten sonra halen mücadele eden yalnızca Brentford (2) ve Brighton & Hove Albion (6) kulüpleridir.
  Londra |
2023-24 sezonunda Premier League'de mücadele eden Büyük Londra çevresindeki kulüplerin konumları |
İngiliz olmayan kulüpler
[değiştir | kaynağı değiştir]Galler
[değiştir | kaynağı değiştir]2011 yılında, Swansea City'nin yükselmesiyle birlikte ilk kez bir Galli takım Premier League'e katıldı.[77][78] İngiltere dışında oynanan ilk Premier League maçı, 20 Ağustos 2011'de Swansea City'nin sahası Liberty Stadyumu'nda Wigan Athletic'e karşı oynanan maçtı.[79] Premier League'deki Galli kulüp sayısı, 2013-14'te Cardiff City'nin terfi etmesiyle ikiye yükseldi,[80] ancak çıktıkları ilk sezonda tekrar düştüler.[81] Cardiff, 2017-18'de tekrar terfi etti ancak aynı sezonda Swansea City Premier League'den düşünce Galli kulüp sayısı aynı kaldı.[82]
Galler Futbol Federasyonu (FAW) üyesi oldukları için, Swansea gibi kulüplerin Avrupa yarışmalarında İngiltere'yi mi yoksa Galler'i mi temsil edeceği, UEFA'da uzun süre devam eden tartışmalara neden oldu. Swansea, 2012-13 sezonunda Lig Kupası'nı kazanarak, 2013-14 sezonunda İngiltere'den Avrupa Ligi'ne katılma hakkı kazanan üç takımdan biri oldu.[83] Galli kulüplerin bu tür organizasyonlarda İngiltere'yi temsil etmeleri, Mart 2012'de UEFA'nın konuyu açıklığa kavuşturana ve katılmalarına izin verene kadar şüphe içindeydi.[84]
İskoçya ve İrlanda
[değiştir | kaynağı değiştir]Bazı İskoç veya İrlanda kulüpleri tarafından Premier League'e katılım konusu bazen tartışıldı, ancak sonuçsuz kaldı. Fikir, Wimbledon'un İrlanda'nın Dublin şehrine taşınması için Premier League onayını aldığı 1998 yılında gerçekliğe en yakın olanıydı, ancak hareket İrlanda Futbol Federasyonu tarafından engellendi.[85][86][87][88] Ek olarak, medya zaman zaman İskoçya'nın en büyük iki takımı Celtic ve Rangers'ın Premier League'de yer alması ya da katılacağı fikrini tartıştı, ancak bu tartışmalar hiçbir sonuç vermedi.[89]
Uluslararası yarışmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Avrupa kupalarına katılım
[değiştir | kaynağı değiştir]Mevcut kriterler
[değiştir | kaynağı değiştir]Premier League'deki ilk dört takım, sonraki sezonun UEFA Şampiyonlar Ligi grup aşamasına katılmaya hak kazanır. UEFA Şampiyonlar Ligi ve UEFA Avrupa Ligi'nin şampiyonları da, sonraki sezonun UEFA Şampiyonlar Ligi grup aşamasına katılma hakkını elde eder. Premier League'deki altı takım Avrupa kupalarına katılma hakkı elde eder ancak herhangi bir tek ulusun en fazla beş takımla sınırlandırılması sebebiyle, Premier League'de dördüncü sırada yer alan takım UEFA Avrupa Ligi'nde oynar.
Premier League'de beşinci sırada yer alan takım sonraki sezonun UEFA Avrupa Ligi grup aşamasına katılma hakkı kazanır. FA Cup kazananı, bir sonraki sezonda UEFA Avrupa Ligi grup aşamasına katılmaya hak kazanır. Ancak kazanan takım sezonu Premier League'in ilk beşinde tamamlamışsa, Premier League'i altıncı bitiren takım onun yerine yarışmaya katılma hakkı kazanır. EFL Cup kazananı, sonraki sezonun UEFA Avrupa Ligi ikinci eleme turuna katılmaya hak kazanır. Ancak kazanan Premier League'i bir UEFA yarışmasına katılım sağlayacak bir pozisyonda bitirmişse, onun yerine Premier League'de altıncı sırada yer alan takım bu hakkı kazanır veya FA Cup sonucunda altıncı sırada yer alan takım UEFA yarışmasına hak kazanmışsa yedinci sıradaki takım katılım hakkını elde eder.[90]
UEFA yarışmalarında İngiliz kulüplerine tahsis edilen takım kontenjanı, bir ülkenin UEFA katsayılarındaki sahip olduğu pozisyona bağlıdır. Bu sıralama önceki beş yıldaki UEFA müsabakalarında takımların performansına göre hesaplanmaktadır. Şu anda İngiltere sıralamada ilk sıradadır.
Ağustos 2023 itibarıyla katsayılar aşağıdaki gibidir:[91][92]
| Sıralama | Üye Federasyon Ülke (L: Lig, K: Kupa, LK: Lig Kupası) |
Katsayı | Takım | 2024-25 Katılım | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2023 | 2022 | Fark | 2018-19 | 2019-20 | 2020-21 | 2021-22 | 2022-23 | Toplam | ŞL | AL | KL | Toplam | ||
| 1 | 1 |  |
 İngiltere (L,K;LK) |
22,642 | 18,571 | 24,357 | 21,000 | 23,000 | 109,570 | 7 | 4 | 2 | 1 | 7 |
| 2 | 2 | |
 İspanya (L,K) |
19,571 | 18,928 | 19,500 | 18,428 | 16,571 | 92,998 | 7 | 4 | 2 | 1 | 7 |
| 3 | 4 |  1 |
 Almanya (L,K) |
15,214 | 18,714 | 15,214 | 16,214 | 17,125 | 82,481 | 8 | 4 | 2 | 1 | 7 |
| 4 | 3 |  1 |
 İtalya (L,K) |
12,642 | 14,928 | 16,285 | 15,714 | 22,357 | 81,926 | 7 | 4 | 2 | 1 | 7 |
| 5 | 5 | |
 Fransa (L,K) |
10,583 | 11,666 | 7,916 | 18,416 | 12,583 | 61,164 | 6 | 4 | 2 | 1 | 7 |
| 6 | 7 | 1 |
 Hollanda (L,K) |
8,600 | 9,400 | 9,200 | 19,200 | 13,500 | 59,900 | 5 | 3 | 2 | 1 | 6 |
| 7 | 6 | 1 |
 Portekiz (L,K) |
10,900 | 10,300 | 9,600 | 12,916 | 12,500 | 56,216 | 6 | 2 | 2 | 1 | 5 |
| 8 | 13 | 5 |
 Belçika (L,K) |
7,800 | 7,600 | 6,000 | 6,600 | 14,200 | 42,200 | 5 | 2 | 2 | 1 | 5 |
| 9 | 9 | |
 İskoçya (L,K) |
6,750 | 9,750 | 8,500 | 7,900 | 3,500 | 36,400 | 5 | 2 | 2 | 1 | 5 |
| 10 | 8 | 2 |
 Avusturya (L,K) |
6,200 | 5,800 | 6,700 | 10,400 | 4,900 | 34,000 | 5 | 2 | 2 | 1 | 5 |
Önceki sezonlar
[değiştir | kaynağı değiştir]2005 yılında Liverpool'un bir yıl önce Şampiyonlar Ligi'ni kazanmasının ardından, her zamanki olağan Avrupa kupalarına katılım sisteminde bir istisna yaşandı. Liverpool bu sezon Premier League'de Şampiyonlar Ligi'ne katılım hakkını elde edecek bir pozisyonda yer alamadı. UEFA, Liverpool'un Şampiyonlar Ligi'ne girmesi için İngiltere'ye beş katılımcı göndermesini sağlayacak özel bir ayrıcalık yaptı.[93] UEFA, daha sonra son şampiyonların, yerel liglerinde elde ettikleri pozisyona bakılmaksızın ertesi yıl yarışmaya katılmaya hak kazandıklarına karar verdi. Ancak bu karar, Şampiyonlar Ligi'ne dört takım gönderen liglerdeki bir takımın Şampiyonlar Ligi'ni kazanıp ligi ilk dört dışında bitirmesi durumunda, kazanan takımın lig dördüncüsünün yerine Şampiyonlar Ligi'ne gideceği anlamına geliyordu. Bu sayede hiçbir federasyon Şampiyonlar Ligi'nde dörtten fazla katılımcıya sahip olamıyordu.[94] Bu 2012'de Şampiyonlar Ligi'ni kazanan ancak ligi altıncı sırada bitiren Chelsea'nin, dördüncü sırada sezonu tamamlayan Tottenham Hotspur yerine Şampiyonlar Ligi'ne katılmaya hak kazanmasıyla gerçekleşti. Tottenham ise Avrupa Ligi'ne katıldı.[95]
Uluslararası turnuva performansları
[değiştir | kaynağı değiştir]1992-93 ile 2017-18 sezonları arasında, Premier League kulüpleri UEFA Şampiyonlar Ligi'ni dört kez kazandı (ve altı kez ikinci oldu), İspanya La Liga takımları on bir kez, İtalya Serie A takımları beş kez ve Almanya Bundesliga takımları da üç kez bu organizasyonu kazandılar.[32]
FIFA Kulüpler Dünya Kupası (başlangıçta FIFA Kulüpler Dünya Şampiyonası olarak adlandırılmaktaydı) bir kez bir Premier League kulübü tarafından (2008 yılında Manchester United) kazanılırken,[96] iki defa da ikincilik (2005 yılında Liverpool, 2012'de Chelsea) elde edildi.[97][98] Premier League kulüplerinin dışında organizasyon altı kez La Liga,[99] dört kez Brezilya Série A[97][98][100][101] ve iki kez de İtalya Serie A takımları tarafından kazanıldı.[102][103]
Sponsorluk
[değiştir | kaynağı değiştir]Sponsorsuz geçen açılış sezonunun ardından, Premier League 1993'ten 2001'e kadar Carling tarafından desteklendi ve bu süre zarfında FA Carling Premiership olarak anıldı. 2001 yılında Barclaycard ile yapılan yeni bir sponsorluk anlaşmasıyla ligin adı FA Barclaycard Premiership olarak değiştirildi ve 2004-05 sezonunda FA Barclays Premiership adını aldı.
2007-08 sezonunda ligin adı Barclays Premier League olarak değiştirildi.[104][105]
| Periyod | Sponsor | Ad |
|---|---|---|
| 1992-1993 | Sharp | FA Premier League |
| 1993-2001 | Carling | FA Carling Premiership[13] |
| 2001-2004 | Barclaycard | FA Barclaycard Premiership[13] |
| 2004-2007 | Barclays | FA Barclays Premiership |
| 2007-2016 | Barclays Premier League[13][106] | |
| 2016-2020 | Chevrolet | Premier League |
| 2021- | Team viewer | Premier League |
Barclays'ın Premier League ile olan anlaşması 2015-16 sezonunun sonunda sona erdi. FA, 4 Haziran 2015'te büyük Amerikan spor ligleri ile rekabette "temiz" bir marka oluşturmak istediklerini öne sürerek Premier League için daha fazla isim sponsorluk anlaşması yapmayacağını açıkladı.[107]
Ligin kendi sponsorluğunun yanı sıra, Premier League'in bir takım resmî ortakları ve tedarikçileri vardır.[108] Ligin resmî maç topu tedarikçisi, 2000-01 sezonundan bu yana Nike'dir. Daha önceki sponsor ise Mitre'ydi.[109] Topps, Merlin markası ile 1994 yılından bu yana Premier League için çıkartmalar (çıkartma albümleri için) ve ticari kartlar da dahil olmak üzere koleksiyon üretme lisansına sahiptir.[110] 2007-08 sezonunda piyasaya sürülen Topps'un ürettiği resmî Premier League kart oyunu Match Attax, İngiltere'de en çok satan çocuk koleksiyonu ve aynı zamanda dünyanın en çok satan spor kart oyunu oldu.[110][111] Ekim 2018'de Panini'ye 2019-20 sezonundan itibaren koleksiyon üretme lisansı verildi.[112] 2017 yılından bu yana, şekerleme üreticisi Cadbury Premier League'in resmî aperitif ortağıdır ve 2017-18 sezonundan 2019-20 sezonuna kadar Premier League Altın Ayakkabı ve Premier League Altın Eldiven ödüllerinin sponsorluğunu üstlendi.[113][114] 2020-21 sezonunda bu ödüllere The Coca-Cola Company (Coca-Cola Zero Sugar ürün grubu altında) sponsor oldu. 2021-22 sezonundan itibaren ise mevcut sponsor Castrol'dür.[115]
Finans
[değiştir | kaynağı değiştir]Premier League, 2009-10 sezonunda €2.48 milyar toplam kulüp geliri ile dünyanın herhangi bir futbol liginde en yüksek gelire sahip lig unvanını elde etti.[116][117] 2013-14 döneminde, artan televizyon gelirleri ve maliyet kontrolleri nedeniyle Premier League, £78 milyonu aşan net kar elde ederek, diğer tüm futbol liglerini geride bıraktı.[118] 2010 yılında Premier League, uluslararası ticarete olağanüstü katkısı, İngiliz futboluna ve Birleşik Krallık'ın yayıncılık endüstrisine getirdiği değer nedeniyle Uluslararası Ticaret kategorisinde Kraliçe'nin İşletme Ödülü'ne layık görüldü.[119]
Premier League'de, dünyanın en zengin futbol kulüplerinden bazıları mücadele eder. Deloitte'in 2009-10 sezonunda yayınladığı "Futbol Para Ligi" listesinde yedi Premier League takımı ilk 20 takım arasında yer aldı[120] ve 20 kulüp artan yayın gelirlerinin sonucunda 2013-14 sezonunun sonuna kadar küresel olarak ilk 40 takım içerisinde yer aldı.[121] 2013 yılından itibaren lig, yerel ve uluslararası televizyon yayın haklarından yılda €2.2 milyarlık bir gelire sahiptir.[4]
Premier League kulüpleri, Aralık 2012'de radikal yeni maliyet kontrolleri üzerinde prensipte anlaştılar. Ufukta yeni televizyon fırsatları ele alındığında, çoğunluğu oyunculara ve acentelere giden paranın engellenmesinin yollarını bulmak için momentum gelişti.[122]
2016-17 sezonunda yapılan merkezi ödemeler, 20 kulübe £2.398.515.773 olarak gerçekleşti ve her takımın £35.301.989'luk bir katılım ücreti alması sağlandı. Ayrıca TV yayınları için ek ödemeler (Birleşik Krallık genelindeki tüm haklar, Birleşik Krallık'taki her canlı maç yayını için £1.136.083 ve tüm denizaşırı haklar için £39.090.596), ticari haklar (£4.759.404'lük sabit bir ücret) ve son lig pozisyonuna göre ödenen "liyakat" bileşeni şeklinde gerçekleşti.[6] Liyakat bileşeni, puan tablosunun en altından itibaren yukarı doğru her bir sıra için £1.941.609'la çarpıldığında ortaya çıkan bir nominal toplamdı; (örneğin, Burnley Mayıs 2017'de ligi 16. bitirdi, ligin en altı olan 20. sıradan yukarı doğru 5 kez sayılırsa; 5 × £1.941.609 = £9.708.045 ödeme yapılacağı sonucu çıkar.)[6]
Medya kapsamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Birleşik Krallık ve İrlanda
[değiştir | kaynağı değiştir]| Sezonlar | Sky | Diğerleri | Toplam | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1992-1997 | 60 | - | 60 | |||
| 1997-2001 | 60 | 60 | ||||
| 2001-2004 | 110 | 110 | ||||
| 2004-2007 | 138 | 138 | ||||
| 2007-2009 | 96 | Setanta | 42 | - | 138 | |
| 2009-2010 | 96 | ESPN | 42 | 138 | ||
| 2010-2013 | 115 | ESPN | 23 | 138 | ||
| 2013-2016 | 116 | BT | 38 | 154 | ||
| 2016-2019 | 126 | 42 | 168 | |||
| 2019-2025 | 128 | 52 | Amazon | 20 | 200 | |
Televizyon, Premier League tarihinde önemli bir rol oynadı. Ligin 1992'de BSkyB'ye yayın haklarının verilmesi radikal bir karar oldu, ancak karşılığı alındı. Zaman geçtikçe televizyon, canlı futbol maçı izlemek için taraftarları şarj ederken, İngiltere pazarında neredeyse denenmemiş bir teklif oldu. Bununla birlikte Sky stratejisinin bir kombinasyonu, Premier League futbolunun kalitesi ve halkın bu oyuna olan iştahı, Premier League'in TV haklarının daha değerlenmesine yol açtı.[17]
Her bir kulübün kendi haklarını bireysel olarak sattığı ve toplam gelirlerin üst düzeydeki kulüplere daha çok gittiği, La Liga gibi diğer bazı Avrupa Liglerinin aksine, Premier League'de televizyon hakları toplu olarak satılır.[123] Para üç bölüme ayrılır:[124] yarısı kulüpler arasında eşit olarak bölünür; Bir çeyrek ligin son pozisyonuna dayanan bir liyakat esasına göre verilir, en üstteki kulüp alt kulübe kadar yirmi kez alır ve ligin sonuna kadar eşit şekilde hareket edilir; son çeyrek, televizyonda gösterilen maçlar için ek ücret olarak ödenir, üst kulüpler genellikle bundan en büyük payı alır. Yurtdışı haklarından elde edilen gelir, yirmi kulüp arasında eşit olarak bölünür.[125]
Sky ile yapılan ilk televizyon yayın hakları anlaşması beş sezonluğuna £304 milyon değerinde idi.[126] 1997-98 sezonundan başlamak üzere müzakere edilen bir sonraki sözleşme, dört sezonluğuna £670 milyon'a yükseldi.[126] Üçüncüsü, 2001-2002 yılları ile 2003-04 yılları arasında üç sezon için BSkyB ile £1.024 milyar tutarındaki sözleşmeydi. Lig, 2004-2005 ve 2006-07 yılları arasındaki üç yıllık dönem boyunca uluslararası hakların satışından £320 milyon getirdi. Haklar bizzat bölge bazında satıldı.[127] Sky'ın tekeli, 2006 yılının Ağustos ayından itibaren Setanta Sports'un mevcut altı paketin iki tanesini yayınlama hakkını kazanmasıyla bozuldu. Bu olay, Avrupa Komisyonu'nun özel hakların tek bir televizyon şirketine satılmaması gerektiği konusundaki ısrarlarının ardından gerçekleşti. Sky and Setanta £1,7 milyar ödedi. Birçok yorumcuyu sürpriz bir şekilde şaşırtan bu üçte ikilik oranındaki artışın ardından, uzun yıllardır hızlı büyümenin ardından yayın hakları değerinin değerini bulduğu yaygın olarak kabul edildi. Setanta ayrıca, yalnızca İrlandalı izleyiciler için saat 3 pm'de canlı bir maç yayınlama hakkınada sahipti. BBC, £171.6 milyon bedelle aynı üç sezonda (Match of the Day'de) oynanan maçların özetlerini yayınlama haklarını korudu, önceki üç yıllık dönem için ödediği £105 milyon bedelde %63'lük bir artış oldu.[128] Sky and BT, çoğu durumda, maç günü saat 10'dan sonraki 50 saatlik bir süre için, 242 maçın gecikmeli televizyon haklarına (tam olarak televizyonda ve internet üzerinden yayınlama hakkı) ortaklaşa £84.3 milyon ödemeyi kabul etti.[129] Yurtdışı televizyon hakları, önceki sözleşmenin neredeyse iki katına çıkarak £625 milyon değere ulaştı.[130] Bu anlaşmalardan elde edilen toplam gelir £2,7 milyar üzerindeydi ve bu da Premier League kulüplerine 2007'den 2010'a kadar lig maçlarında yılda yaklaşık ortalama £40 milyonluk bir medya geliri kazandırdı.[131]
Premier League ve Sky arasındaki televizyon hakları anlaşması, bir ticari birlik olma suçlamalarıyla karşı karşıya kaldı ve sonuç olarak bir takım davalar ortaya çıktı.[132] Adil Ticaret Ofisi, 2002 yılında yaptığı bir soruşturma sonucunda, BSkyB'nin ödeme TV spor pazarında baskın olduğunu ancak BSkyB'nin baskın konumunu kötüye kullandığı iddiası için yeterli gerekçenin bulunmadığı sonucuna vardı.[133] 1999 yılının Temmuz ayında, Premier League'in tüm üye kulüpleri için toplu olarak satış hakkı yöntemi, anlaşmanın kamu yararına aykırı olmadığı sonucuna varan UK Restrictive Practices Court tarafından araştırıldı.[134]
BBC'nin 2016 yılına kadar devam eden öne çıkan maç özetleri paketi cumartesi ve pazar geceleridir.[135] 2010-2013 dönemi için yalnız televizyon hakları £1.782 milyar karşılığında satın alındı.[136] 22 Haziran 2009'da, Setanta Sports'un karşılaştığı sıkıntılardan dolayı, Premier League'e ödemesi gereken £30 milyonu son ödeme tarihinde ödeyemediği için, ESPN, 2009-10 sezonu için mevcut 46 maçın yanı sıra ve 2010-2011'den 2012-13'e kadar sezon başına 23 maç içeren iki Birleşik Krallık maç hakları paketine sahip oldu.[137] 13 Haziran 2012'de Premier League, BT'nin 2013-14 ile 2015-16 sezonları için yıllık £246 milyon'luk bedelle her bir sezonda 38 maçın yayın haklarını kazandığını açıkladı. Kalan 116 maç için, Sky tarafından £760 milyon ödendi. Toplam yurt içi hakları, 2010-11 ile 2012-13 sezonlarına göre %70.2 artışla £3.018 milyara yükseldi.[138] Lisans anlaşmasının değeri, 2015'te Sky ve BT'nin 2018-19 sezonuna kadar üç yıl daha Premier League ile sözleşmelerini yenilemek için £5.136 milyar ödemesiyle birlikte %70.2 oranında artış gösterdi.[139]
Birleşik Krallık özetleri
| Özet programı | Süre | Kanal |
|---|---|---|
| Match of the Day | 1992-2001, 2004-günümüz | BBC |
| The Premiership | 2001-2004 | ITV |
Ağustos 2016'da BBC'nin Premier League için The Premier League Show adında yeni bir dergi tarzı show programı yapacağı duyuruldu.[140] Haziran 2018'de, Amazon Video'nun 2019-20 sezonundan başlayarak üç yıllık süre boyunca her sezon için 20 maç yayınlayacağı açıklandı.[141] Televizyon yayınları ise Sunset + Vine ve BT Sport tarafından gerçekleştirilecektir.[142]
Küresel
[değiştir | kaynağı değiştir]Premier League, dünyanın en çok izlenen futbol ligidir ve 212 bölgede 643 milyon eve 4.7 milyar insanın oluşturduğu potansiyel TV izleyicisine yayın yapmaktadır.[7] Premier League'in üretim kolu olan Premier League Productions, IMG Productions tarafından işletilir ve uluslararası televizyon ortakları için içerik üretir.[143]
Premier League, Asya'da en yaygın olarak dağıtılan spor programıdır.[144] Avustralya'da Optus telekomünikasyon, Premier League'e özel haklar sunmakta, canlı yayınlar ve çevrimiçi erişim sağlamaktadır (eski yayın hakkı sahibi Fox Sports'tur).[145] Hindistan'da, maçlar STAR Sports'da canlı olarak yayınlanır.[146] ODKA bölgesinde ise BeIN Sports, Premier League'in münhasır haklarına sahiptir.[147] Çin'de ise 2021-22 sezonundan geçerli olmak üzer yayın hakları iQiyi, Migu ve CCTV'ye verildi.[148][149][150] Premier League'in Kanada medya hakları; 2022-23 sezonundan itibaren Sportsnet ve TSN ve DAZN'in ortaklaşa sahip olduğu FuboTV'ye aittir.[151][152]
Premier League, NBC Sports aracılığıyla Amerika Birleşik Devletleri'nde yayınlanır.[153] 2013'te Premier League'in haklarını satın alan (Fox Soccer ve ESPN'in yerine) NBC Sports, yayınlarıyla büyük övgü topladı.[154][155][156] NBC Sports 2015 yılında Premier League ile $1 milyar (£640 milyon) değerinde bir anlaşma yaparak ligi 2021-22 sezonunun sonuna kadar yayınlamak üzere altı yıllık bir uzatma anlaşması yaptı.[157][158] NBC Kasım 2021'de, $2.76 milyar (£2 milyar) değerindeki bir anlaşmayla 2028 yılına kadar altı yıllık bir uzatma anlaşması daha yaptı.[159][160]
Premier League, SuperSport tarafından Sahra Altı Afrika'da yayınlanmaktadır.[161] 2025 yılına kadar Kıta Avrupası'na yayın yapan yayıncılar arasında; Fransa'da Canal+,[162] Almanya ve Avusturya'da Sky Sport Almanya,[163] Rusya'da Matç TV,[164] İtaly'da Sky Sport İtalya,[165] Portekiz'de Eleven Sports,[166] İspanya'da DAZN,[167] Türkiye'de beIN Sports Türkiye,[168] Romanya'da Digi Sport,[169] Endonezya'da SCTV, Malezya'da Astro ve Kuzey ülkeleri (İsveç, Danimarka ve Norveç),[170] Polonya ve Hollanda'da NENT yer alır.[171] Güney Amerika'da ESPN kıtanın büyük bölümünü kapsamaktadır,[172] Brezilya'daki yayınlar ESPN Brezilya ve Fox Sports (daha sonra ESPN4 olarak değişti) arasında paylaşılmaktadır. Orta Amerika'da ise maçlar Paramount+ tarafından yayınlanır.
Alt liglerle genişleyen boşluk
[değiştir | kaynağı değiştir]Premier League ve Football League arasında giderek artan bir uçurum vardır. Football League ile yaşanan ayrılıktan bu yana, Premier League'de kurulan birçok kulüp, alt liglerdeki takımlardan uzaklaşmayı başardı. Büyük ölçüde, ligler arasındaki televizyon haklarından elde edilen gelir eşitsizliğinden dolayı,[173] yeni terfi eden birçok takım, Premier League'deki ilk sezonlarında kümede kalmakta zorlandı. 2001-02, 2011-12 ve 2017-18 sezonlarının dışındaki her sezonda, en az bir yeni terfi eden Premier League takımı Football League'e geri döndü. 1997-98 sezonunda, lige yeni terfi eden üç kulüp de sezon sonunda küme düştü.[174]
Premier League, televizyon gelirlerinin bir kısmını "paraşüt ödemeleri" adıyla ligden düşen kulüplere dağıtır. 2013-14 sezonundan itibaren verilmeye başlanan bu ödemeler, dört sezon boyunca £60 milyonu aştı.[175] Takımların televizyon gelirlerinin kaybına uyum sağlamasına yardımcı olmak için tasarlanmış olsa da (ortalama Premier League takımı £55 milyon[176] alırken, ortalama EFL Championship kulübü £2 milyon alır),[177] eleştirmenler ödemelerin Premier League'e ulaşan takımlar ile ulaşamayanlar arasındaki farkı artırdığını iddia ederken,[178] bunun sonucunda da ortak olarak "düştükten hemen sonra geri dönen" takımların meydana çıkmasına yol açtığı görüşünü savundular. Premier League'e geri dönmeyi başaramayan bazı kulüpleri, bazı durumlarda yönetim ve hatta tasfiye de dahil olmak üzere finansal sorunlar takip etti. Bu oluşan fark ile baş edemeyen birkaç kulüp daha da aşağı düştü.[179][180]
Stadyumlar
[değiştir | kaynağı değiştir]2017-18 sezonundan itibaren, kurulduğu tarihten bu yana Premier League toplam 58 farklı stadyumda oynandı.[181] 1989'daki Hillsborough faciası sonrasında Taylor Raporu ile birlikte koltuksuz tribünlerin kaldırılması gerektiği yönünde bir öneri sunuldu. Sonuç olarak, Premier League'deki tüm stadyumlar hepsi koltuklu olacak şekilde yapılandırıldı.[182][183] Premier League'in kurulmasından bu yana, İngiltere'deki futbol sahaları kapasite ve tesis anlamında sürekli gelişti ve bazı kulüpler yeni inşa ettikleri stadyumlara taşındı.[184] Premier League maçlarına ev sahipliği yapan dokuz stadyum artık yıkıldı. 2017-18 sezonundaki stadyumlarda kapasite bakımından büyük bir eşitsizlik söz konusudur. Örneğin, Tottenham Hotspur'un geçici stadyumu Wembley 90.000, Bournemouth'un stadyumu Dean Court ise 11.360 kişiliktir.[185][186] 2017-18 sezonunda Premier League'in kombine toplam kapasitesi 806.033, ortalama kapasitesi ise 40.302'dir.[185]
Premier League kulüpleri için maç günü seyirci hasılatı önemli bir gelir kaynağıdır.[187] Premier League'in 2016-17 sezonunda, takımların ortalama seyirci sayısı 35.838, toplam ise 13.618.596'ydı.[188] Bu rakam, Premier League'in ilk sezonunda (1992-93) kaydedilen ortalama 21.126 seyirci sayısından 14.712 daha fazlaydı.[189] Ancak 1992-93 sezonundaki Taylor Raporu'nun ardından 1994-95'e kadar ayakta seyirci alan tribünlerin tamamı koltuklandırıldı ve stadyumların seyirci kapasitelerinde bir düşüş meydana geldi.[190][191] Premier League tarihinin en yüksek seyirci ortalaması 2007-08 sezonunda 36.144 ile kaydedildi.[192] Bu rekor daha sonra 2013-14 sezonunda, 1950'den bu yana İngiltere'nin en üst bölümünde en yüksek ortalama olan 14 milyonun hemen altında bir seyirci sayısı ile ortalama 36.695 ile kaydedildi.[193]
Menajerler
[değiştir | kaynağı değiştir]Premier League'deki menajerler, antrenman, takım seçimi ve oyuncu alımı da dahil olmak üzere takımın günlük işleyişinde yer almaktadırlar. Onların etkisi kulüpten kulübe değişir ve menajerin kulüp sahipleriyle birlikte taraftarlarla ilişkisi ile ilgilidir.[194] Menajerler, UEFA Pro Lisansına sahip olmak zorundadır. Mevcut en yüksek antrenörlük sertifikasyonu olan bu lisans, sırasıyla UEFA'nın 'B' ve 'A' lisanslarının elde edilmesi sonucunda kazanılır.[195] UEFA Pro Lisans, Premier League'de sürekli olarak bir kulüp yönetmek isteyen herkes için talep edilir (örneğin, geçici menajerlerin en fazla 12 hafta süreyle bir kulüp yönetmesine izin verilir).[196] Geçici menajerler, menajerin ayrılması ve yeni bir menajerin gelişi arasındaki boşluğu dolduran takım yöneticileridir. Portsmouth takımında Paul Hart ve Tottenham Hotspur'da David Pleat gibi birkaç isim, geçici menajer olarak iyi bir performans gösterdikten sonra kalıcı menajer olarak devam etti.
Arsène Wenger, 1996'dan 2017-18 sezonunun sonunda emekli olana kadar Premier League'de Arsenal'de en uzun hizmet veren menajerdir ve tamamı aynı takımın başında olmak üzere 828 kez ile Premier League'de en çok maç yöneten menajerdir. Wenger, Premier League'in kuruluşundan 2012-13 sezonunun sonuna kadar Manchester United'ın başında 810 maçı yöneten Alex Ferguson'un rekorunu kırdı. Ferguson, Kasım 1986'dan 2012-13 sezonunun sonundaki emekliliğine kadar, yani eski Football League First Division'un son beş yılı ile Premier League'in ilk 21 sezonunun tamamında United'ın menajerlik koltuğunda oturdu.[197]
2017-18 sezonunda 11 menajerin görevine son verildi. Bunlardan sonuncusu West Bromwich Albion'dan Alan Pardew oldu.[198]
Menajerlerin görevlerinden alınmalarının arkasında yatan sebepler ve etkileri üzerine çeşitli çalışmalar yapıldı. Bunlardan en ünlüsü, Liverpool Üniversitesi'nden Profesör Sue Bridgewater ve Amsterdam Üniversitesi'nden Dr. Bas ter Weel, menajerlerin kovulmalarının arkasındaki istatistikleri açıklamaya yardımcı olan iki ayrı çalışma gerçekleştirdi. Bridgewater'ın çalışması, kulüplerin genellikle maç başına ortalama bir puanın altına düştüklerinde menajerleri görevden aldıkları yönündeydi.[199]
| Sıra | Menajer | Mil. | Kazanma sayısı | Kulüp(ler) | Sezonlar |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Alex Ferguson |
|
13 | Manchester United | 1992-93, 1993-94, 1995-96, 1996-97, 1998-99, 1999-00, 2000-01, 2002-03, 2006-07, 2007-08, 2008-09, 2010-11, 2012-13 |
| 2 | Pep Guardiola |
|
6 | Manchester City | 2017-18, 2018-19, 2020-21, 2021-22, 2022-23, 2023-24 |
| 3 | José Mourinho |
|
3 | Chelsea | 2004-05, 2005-06, 2014-15 |
| Arsène Wenger |
|
Arsenal | 1997-98, 2001-02, 2003-04 | ||
| 4 | Carlo Ancelotti |
|
1 | Chelsea | 2009-10 |
| Antonio Conte |
|
Chelsea | 2016-17 | ||
| Kenny Dalglish |
|
Blackburn Rovers | 1994-95 | ||
| Jürgen Klopp |
|
Liverpool | 2019-20 | ||
| Roberto Mancini |
|
Manchester City | 2011-12 | ||
| Manuel Pellegrini | 
|
Manchester City | 2013-14 | ||
| Claudio Ranieri |
|
Leicester City | 2015-16 |
| Milliyeti | Adı | Kulübü | Başlangıç | Şu anki menajerlik süresi |
|---|---|---|---|---|
|
Jürgen Klopp | Liverpool | 8 Ekim 2015 | 9 yıl, 46 gün |
|
Pep Guardiola | Manchester City | 1 Temmuz 2016 | 8 yıl, 145 gün |
 |
Thomas Frank | Brentford | 16 Ekim 2018 | 6 yıl, 38 gün |
|
Ralph Hasenhüttl | Southampton | 5 Aralık 2018 | 5 yıl, 354 gün |
 |
Brendan Rodgers | Leicester City | 26 Şubat 2019 | 5 yıl, 271 gün |
|
Graham Potter | Brighton & Hove Albion | 20 Mayıs 2019 | 5 yıl, 187 gün |
|
Mikel Arteta | Arsenal | 20 Aralık 2019 | 4 yıl, 339 gün |
|
David Moyes | West Ham United | 29 Aralık 2019 | 4 yıl, 330 gün |
|
Thomas Tuchel | Chelsea | 26 Ocak 2021 | 3 yıl, 302 gün |
|
Bruno Lage | Wolverhampton Wanderers | 9 Haziran 2021 | 3 yıl, 167 gün |
|
Scott Parker | Bournemouth | 28 Haziran 2021 | 3 yıl, 148 gün |
|
Marco Silva | Fulham | 1 Temmuz 2021 | 3 yıl, 145 gün |
|
Patrick Vieira | Crystal Palace | 4 Temmuz 2021 | 3 yıl, 142 gün |
 |
Steve Cooper | Nottingham Forest | 21 Eylül 2021 | 3 yıl, 63 gün |
|
Antonio Conte | Tottenham Hotspur | 2 Kasım 2021 | 3 yıl, 21 gün |
|
Eddie Howe | Newcastle United | 8 Kasım 2021 | 3 yıl, 15 gün |
|
Steven Gerrard | Aston Villa | 11 Kasım 2021 | 3 yıl, 12 gün |
|
Frank Lampard | Everton | 31 Ocak 2022 | 2 yıl, 297 gün |
 |
Jesse Marsch | Leeds United | 28 Şubat 2022 | 2 yıl, 269 gün |
|
Erik ten Hag | Manchester United | 23 Mayıs 2022 | 2 yıl, 184 gün |
Oyuncular
[değiştir | kaynağı değiştir]Forma giyenler
[değiştir | kaynağı değiştir]| Sıra | Oyuncu | Maç |
|---|---|---|
| 1 | Gareth Barry
|
653 |
| 2 | Ryan Giggs
|
632 |
| 3 | Frank Lampard
|
609 |
| 4 | James Milner
|
588 |
| 5 | David James
|
572 |
| 6 | Gary Speed
|
535 |
| 7 | Emile Heskey
|
516 |
| 8 |  Mark Schwarzer
|
514 |
| 9 | Jamie Carragher
|
508 |
| 10 | Phil Neville
|
505 |
| ||
Yabancı oyuncular ve transfer düzenlemeleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Premier League'in 1992-93 sezonunun ilk hafta maçlarında takımların ilk on birlerinde, İngiltere ve İrlanda'nın dışından yalnızca on bir yabancı oyuncu vardı.[201] 2000-01 döneminde, Premier League'deki yabancı oyuncu sayısı toplam oyuncu sayısının %36'sıydı. 2004-05 sezonunda bu rakam %45'e yükseldi. 26 Aralık 1999'da Chelsea, tamamen yabancı bir ilk on birler sahaya çıkan ilk Premier League takımı oldu[202] ve 14 Şubat 2005'te Arsenal, tamamen yabancılardan oluşan 16 kişilik bir kadroyla sahaya çıkan ilk takım oldu.[203] 2009'a gelindiğinde, Premier League'deki İngiliz oyuncuların oranı %40'ın altındaydı.[204]
Kulüplerin genç oyunculardan daha çok yabancı oyuncuların çoğalmasına dair endişelerine yanıt olarak, 1999 yılında Home Office, Avrupa Birliği dışındaki ülkelerden transfer edilen oyunculara çalışma izni verme kurallarını daha da sıkılaştırdı.[205] Çalışma izni alınacak bir oyuncu, önceki iki yıl boyunca ülkesinin 'A' millî takım maçlarının en az yüzde 75'inde oynamış olmalı ve ülkesi önceki iki yıl boyunca resmî FIFA dünya sıralamasında ortalama en az 70. sıraya sahip olmalıydı.[206]
Oyuncular sadece Futbol Federasyonu tarafından belirlenen transfer dönemi süresince transfer edilebilir. İki transfer dönemi, sezonun son gününden 31 Ağustos'a ve 31 Aralık'tan 31 Ocak'a kadar devam eder. Oyuncu kayıtları genellikle acil bir durum dışında, federasyon tarafından belirlenen bu dönemler dışında değiştirilemez.[207] 2010-11 sezonundan itibaren Premier League, her kulübün 21 yaşın üzerinde en fazla 25 kişilik bir oyuncu kaydetmesine ve takım listesinin yalnızca transfer dönemlerinde veya istisnai durumlarda değiştirilmesine izin verdiğini belirten yeni kurallar getirdi.[208][209] Bu kuralın amacı, Premier League'in 2010'dan itibaren 25 kişilik takım kadrosunda en az sekiz oyuncunun "alt yapıdan yetişen" oyunculardan kurulmasını zorunlu kılan "oyuncu yetiştirme" kuralını yürürlüğe sokmaktı.[208]
Brexit'in Ocak 2021'de uygulanmasının ardından, AB statüsüne bakılmaksızın tüm yabancı oyuncuların Birleşik Krallık'ta futbol oynamak için bir Yönetim Kurulu Onayı (Governing Body Endorsement (GBE)) almasını gerektiren yeni düzenlemeler getirildi.[210]
Demografik bilgiler
[değiştir | kaynağı değiştir]2021'de Premier League'deki oyuncuların %43'ü ve Football League'de mücadele eden 92 kulübün oyuncularının da %34'ü siyahiydi.[211]
2022'deki yayınlanan bir raporda Premier League'deki oyuncuların %43'ünün siyahi oldukları açıklandı.[212]
Oyuncu ücretleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Premier League'de takım veya bireysel maaş sınırı bulunmamaktadır. Artan kazançlı televizyon anlaşmalarının sonucunda, ortalama oyuncu ücreti yılda £75.000 iken Premier League'in oluşumunu takiben bu ücretler keskin bir şekilde yükseldi.[213] 2016-17 sezonunda, Premier League'deki ortalama oyuncu maaşları dünyadaki herhangi bir futbol liginden daha yüksekti ve bu rakam yıllık ortalama £2.6 milyondu.[214] 2018-19 sezonunda ortalama yıllık maaş £2.99 milyon olarak gerçekleşti. 2018-19'da yer alan 20 Premier League kulübünün toplam maaş bütçesi £1,62 milyar idi ve bu rakam La Liga'da £1.05 milyar, Serie A'da £0.83 milyar, Bundesliga'da £0.72 milyar ve Ligue 1'de 0.54 milyar sterlin olarak gerçekleşti. En yüksek ortalama maaş bütçesine sahip olan kulüp £6.5 milyon ile Manchester United'tır. Bu rakam, İspanya (Barcelona £10.5 milyon) ve İtalya'daki (Juventus £6.7 milyon) en yüksek maaş bütçesine sahip kulüplerinkinden daha az olsa da, Almanya (Bayern München £6.4 milyon) ve Fransa'dan (Paris St Germain £6.1 milyon) daha yüksektir.
En yüksek ücretli takımın ücretlerinin Premier League'de ödenen en düşük ücrete oranı 6.82'ye 1'dir. Bu rakam, La Liga (19.1'e 1), Serie A (16'ya 1), Bundesliga (20.5'e 1) ve Ligue 1'den (26.6'a 1) çok daha düşüktür. Premier Legue, takım maaş bütçeleri arasındaki farkın düşük olması nedeniyle, genellikle diğer üst düzey Avrupa liglerinden daha rekabetçi olarak kabul edilmektedir.[215]
Oyuncu transfer ücretleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Premier League'de oyuncu transferlerindeki rekor ücretler, organizasyonun devam eden yılları boyunca istikrarlı bir şekilde arttı. İlk Premier League sezonu başlamadan önce Alan Shearer, £3 milyondan fazla bir transfer ücreti karşılığında transfer olan ilk İngiliz oyuncu oldu.[216] Rekorlar düzenli olarak arttı ve Philippe Coutinho şu anda £106 milyon ile bir Premier League kulübünün sattığı en pahalı oyuncu oldu. Jack Grealish ise £100 milyon ile bir Premier League kulübünün en yüksek transfer ücreti ödediği oyuncu oldu.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
