İçeriğe atla

Safranbolu

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Safranbolu
İlçe
Geleneksel Safranbolu evleri
Geleneksel Safranbolu evleri
Karabük
Karabük
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlKarabük
Coğrafi bölgeKaradeniz Bölgesi
İdare
 • KaymakamŞaban Arda Yazıcı
 • Belediye başkanıElif Köse (CHP)
Yüzölçümü
 • Toplam1013 km²
Rakım500 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam67.042
 • Kır
15,341
 • Şehir
51.904
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu78600
İl alan kodu0370
İl plaka kodu78
TürKültürel
Kriterii, iv, v
Belirleme1994 (18. oturum)
Referans no.614
Ülke Türkiye
BölgeAsya

Safranbolu, Karabük ilinin tarihi ve turistik bir ilçesidir. Konumu Ankara'nın 231 km kuzeyinde ve Karadeniz'in 90 km güneyindedir. Karabük ilçe merkezinin de 8 km [2] kuzeyinde bulunmaktadır. Safranbolu şehir merkezi ve Karabük il merkezi birbirine bitişiktir.

Ev örneklerine, Beypazarı, Göynük, Taraklı, Odunpazarı ve Osmaneli gibi Türkiye'nin birçok yerinde rastlanan Klasik Osmanlı kent mimarisini yansıtan tarihî Safranbolu evleri ile ünlü olan şehir, bu özelliği sayesinde 17 Aralık 1994 tarihinden beri Türkiye'de Dünya Mirası listesinde yer alan 19 kültürel varlıktan biridir ve turistik ilgi çekmektedir.[3] Safranbolu ismini, bölgede yetişen ve nadir bir bitki olan safrandan alır.

Safranbolu coğrafi konumu nedeniyle tarih boyunca idari ve ticari bir merkez olmuştur. 2010 adrese dayalı nüfus sayımına göre nüfusu 49.014'tir.

Roma İmparatorluğu'nda Paflagonya olarak adlandırılan bölgede bulunur ve birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Türkler tarafından kesin olarak alınışı 1196 yılındadır. Osmanlı zamanında 17. yüzyılda İstanbul-Sinop yolu üzerinde olması nedeniyle tarihteki en önemli dönemini yaşamıştır.

2002'de kurulan Zonguldak Karaelmas Üniversitesi'ne bağlı Fethi Toker Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi, Safranbolu Meslek Yüksek Okulu ve Safranbolu Turizm Fakültesi bulunmaktadır. Şu anda ise bu fakülteler Karabük Üniversitesi'ne bağlıdır.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]
Safranbolu'da tarihî bir çeşme

Şehir eski çağlarda Homeros'un İlyada destanında geçen Paflagonya bölgesinde yer almaktadır ve bilinen tarihi MÖ 3000 yıllarına kadar gider. MÖ 3000 ve 4000 tarihli tümülüsler, Safranbolu'nun insan yerleşimi açısından uzun bir tarihi olduğunu göstermektedir. Şehir Flaviopolis, Theodoropolis, Hadrianopolis, Germia ve Dadibra (Dadybra) gibi antik kasabalarla yorumlanmıştır. Bölgedeki bilinen ilk medeniyetler Hititlerin komşuları olan Gaspalar ve Zalpalardır.[4] Bölgede sırası ile Hititler, Frigler, dolaylı yoldan Lidyalılar, Persler, Helenistik Krallıklar (Pondlar), Romalılar (Bizans), Selçuklu Hanedanı, Çobanoğulları, Candaroğulları ve Osmanlılar egemenlik kurmuşlardır.

Şehir Selçuklular tarafından fethedildiğinde adı Dadibra idi. Safranbolu, Selçuklu Sultanı II. Kılıç Arslan'ın oğlu Muhiddin Mesut Şah tarafından 1196 yılında Türklerin eline geçmiştir. Muhiddin Mesut Şah, Yunan-Bizanslı nüfusa savaşmadan teslim olmaları durumunda hayatlarını koruyacağına söz vermiş fakat kayıtlara göre şehir savaşla ele geçirilmiştir. Hristiyanlara ne olduğu hakkında bir bilgi yoktur. 1213-1280 tarihleri arasında Çobanoğulları Beyliği, 1326-1354 tarihleri arasında Candaroğulları Beyliği ve 1423 yılından sonra da Osmanlı Devleti'nin elinde bulunmuştur. Şu anki Kıranköy bölgesinde, Yunan topluluk bulunmaktaydı. Burası daha sonra merkez Yunan mahallesi olmuş ve 1923'teki nüfus değişimi bu bölgede gerçekleşmiştir.[4]

Selçukluların idaresinde şehrin adı Zalifre olmuştur ve Sinop - Kastamonu - Safranbolu - Gerede - Söğüt uç bölgesi durumuna gelmiştir. Sonraki yıllarda şehir Türkmenler ve Bizanslılar arasında birkaç defa el değiştirmiştir. 1213 ile 1280 yılları arasında kasabayı, Anadolu Selçuklu Devleti'nin uç beyliği durumundaki Kastamonu ve Sinop bölgesine yerleşmiş olan Çobanoğulları Beyliği yönetmiştir. Daha sonra Çobanoğuları Moğol İlhanlılar'a vergi vermeye başlamıştır.[5]

1326'da Candaroğulu Süleyman Paşa şehri ele geçirmiş, 1332'de Kastamonu'ya gitmekte olan İbn Battuta ve Kastamonu paşasının oğlu vali Ali Bey ile görüşmüştür. İbn Battuta'ya göre geldiğinde, Hanefi ögretisini öğretmekte olan bir medrese bulunmaktaydı. Candaroğulları Beyliği dönemiyle bölgede İslami mimari hareketlenmiştir; bu dönemde Gazi Süleyman Paşa Camii kullanılmaktaydı. Ayrıca eski bir Bizans kilisesi, iki hamam ve çeşitli çeşmeler bulunmaktaydı. Benzer bir İslami yapılanma ancak 17. yüzyılda olacaktır.[5]

Geleneksel Safranbolu evi.

Safranbolu 14. yüzyılın ortalarında ilk defa Osmanlı kontrolüne geçmiştir ve bu tarihten 1416'da tamamen fethedilene kadar Osmanlı Devleti ile Candaroğulları arasında bir sınır bölgesi olmuştur. Bölgeye Osmanlılar Yörükan-i Taraklı olarak bilinen çok sayıda Türkmen göçebeyi yerleştirmeye çalışmıştır ve şehrin ismi bu dönemden sonra Taraklı Borglu veya kısaca Borglu ve Borlu olarak adlandırılmıştır. 18. yüzyılın ortalarında Zağfiranpolis kullanılmaya başlanmıştır ve daha sonra 19. yüzyılın ortasında kısa bir süre için Zağfiran Benderli kullanılmıştır fakat 19. yüzyılın son çeyreğinde Zağfiran Bolu olarak değişmiştir.[5] En son olarak ise Zafranbolu ve daha sonra Safranbolu şekline dönüşmüştür.[6]

Osmanlı Devleti zamanında özellikle 17. yüzyılda İstanbul-Sinop kervan yolu üzerinde konaklama merkezi olmasıyla kültürel ve ekonomik olarak en yüksek düzeyine ulaşmıştır. Aynı devirde Osmanlı sarayı ve devlet adamları şehre önemli eserler katmıştır.

18. yüzyıldan başlayarak, III. Selim ve II. Mahmud dönemlerinde de devam eden ve 1850'den sonra artan İstanbul'a belgelenmiş göç ile Safranbolulular sarayda etkili olmaya başlamışlardır. Göçmenlerin çoğunluğu fırıncılık veya denizcilik yapmaktaydılar. Xavier de Planhol'a göre 1860'tan başlayarak Safranbolulular İstanbul'da fırıncılık konusunda tekel kurmuşlardı ve fırınlarda çalışan yaklaşık her beş kişiden üçü Safranbolu bölgesinden gelmekteydi. Büyük ihtimalle mevki sahibi ve tanınmış kişiler Safranbolu'dan akrabalarını, arkadaşlarını veya müşterilerini İstanbul'a getirmekteydiler. Planhol'a göre Safranbolu'dan İstanbul'a gelen Yunanların büyük çoğunluğu denizcilik yapmaktaydı.[7]

1939'da işletmeye alınan Karabük Demir Çelik Fabrikası ile Karabük ilgi merkezi durumuna gelmiştir ve Safranbolu 1950'lerde Anadolu'da gerçekleşen modern şehirleşmeden fazla etkilenmemiştir. Bu nedenle mimari gelenekleri, özellikle yarı ahşap, üç odalı Pontian Yunan stilinde depreme dayanıklı evleri korunmuştur.[4] UNESCO tarafından 17 Aralık 1994 tarihinde Dünya Mirası listesine alınarak "Dünya Kenti" unvanını almıştır. Dünya Miras Şehirleri Organizasyonu'nun (OWHC) aktif üyesi olan Safranbolu'da 2000 yılında OWHC yönetim kurulu toplantısı düzenlenmiştir.[3]

Coğrafya ve iklim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Karadeniz Bölgesi'nde yer alan Safranbolu, il merkezinden 8 km ve denizden 65 km içerdedir. İlçe, Karabük (Merkez, Ovacık ve Eflani), Bartın (Ulus) ve Kastamonu (Araç) illeri ile çevrilidir.

Büyük bölümü ormanlık olan ve yüzölçümü 1.013 km2 olan şehir coğrafi açıdan engebeli bir bölgededir. Şehrin en alçak noktasının rakımı 300 metre iken en yüksek noktası 1.750 metre ile Sarı Çiçek Tepesidir. Şehir merkezinde ise en alçak nokta 400 metre ve en yüksek nokta 600 metre civarında olup ortalama yükselti 500 metredır.

İlçeden geçen önemli akarsulardan Araç Çayı, Soğanlı Çayı ve Ovacuma Deresi'nin yanında su miktarı az olan ve büyük kanyonlar oluşturan çok sayıda küçük derecik bulunmaktadır. Derin ve kısakanyonların yanında, büyük mağaralar ve dağ yamaçlarında bulunan mağara ağızlarından çıkan büyük çaplı sular bulunmaktadır. Tokatlı (Gümüş), Akçasu ve Bulak dereleri üç ayrı kanyon oluşturarak şehirden geçip Araç Çayı'na karışırlar. Araç Çayı ise Soğanlı Çayı ile birleşir ve Filyos Çayı'ndan Karadeniz'e ulaşır.

Safranbolu'da Uluyayla ve Sarıçiçek olmak üzere iki yayla bulunmaktadır. Şehre 50 kilometre uzaklıkta bulunan, 280 hektar ve 7 kilometre uzunluktaki Uluyayla'nın ortasında bir gölet ve içinde yeraltı nehri olan bir mağara vardır. Safranbolu'ya 8 kilometre uzaklıkta olan Sarıçiçek yaylasında ise kamp ve dağcılık yapılmaktadır.[8] Ayrıca şehirde kanyonlar ve mağaralar bulunmaktadır. Kanyonlar grubunda Sakaralan (Yacı) Kanyonu aşılmış ve Safranbolu Turizmine ve Doğaseverlere kazandırılmıştır. Uzunluğu 2.725 m olan Bulak (Mencilis) Mağarası'nın iki girişi bulunmaktadır ve 350 metrelik kısmı ışıklandırılmıştır. Yatay gelişmiş ve fosil Hızar Mağarası'nın büyük bir girişi vardır. Ağzıkara Mağarası ise sarkıt ve dikitleri ile dikkat çekmektedir.[8] Konarı Köyü'nde bulunan Yarasa İni ve Karabük'te 100 Yıl Mahallesinde bulunan 100 yıl Mağarası girilebilir ve gezilebilir 1000 metrelik alanıyla Sepeleoloji Derneği'nin ölçümlemelerinin bitimi sonucu hizmete girecektir. 100 Yıl Mahallesindeki Su batan ve Çıkan mevkide doğal oluşum olarak ilgi alanı içindedir.

Karadeniz ve İç Anadolu Bölgesi iklimleri arasında bulunan Safranbolu'da yazlar sıcak, kışlar soğuk, baharlar ılık ve serin geçer. İlkbahar ve sonbahar oldukça uzundur. Özellikle son yıllarda yaz ayları kurak geçmeye başlamıştır, yağışlar ilkbahar, sonbahar ve kış aylarında olur. Yıllık yağış miktarı ortalama 500&nbspiklerde olup çevrelerinde ormanlar bulunur. Bu nedenle bölgeler arası sıcaklık farklılıkları vardır. Çarşı kısmı vadilerin yan yamaçlarında bulunur, daha ılık ve rüzgârsız olan bölge kışlık olarak kullanılır ve daha az kar yağışı olur. Yüksek kesimlerde bulunan Bağlar kısmı ise, rüzgârlara açık, yaz aylarında serin, kış aylarında karlıdır, bu nedenle yazlık olarak kullanılır.

Nüfus

[değiştir | kaynağı değiştir]

19. yüzyılın sonlarına doğru şehrin nüfusu yaklaşık 7.500'dü. 1923'te Yunan Ortodoks nüfusun 1923 mübadelesi ile Yunanistan'a göç ettirilmesi sonucunda nüfus 5.000'e düşmüştür ve 1940'lara kadar bu şekilde kalmıştır. 1939'da Karabük Demir Çelik Fabrikası'nın açılması ile birçok zanaatkâr ve çiftçi fabrikada çalışmak için Safranbolu'yu terk etmiş ve Karabük'ün nüfusu 100.000'e çıkmıştır. Bununla birlikte, dış göçe rağmen Safranbolu'nun nüfusu 1940'lardan sonra yaklaşık 20.000'e çıkmıştır.[9]

İlçe 60 köy ve 21 mahalleden oluşmaktadır.

Geleneksel Safranbolu ahşap karkas evi.
Yıl Toplam Şehir Kır
Safranbolu ilçesi (Zonguldak)
1927[10] 59.102 5.218 53.884
1935[11] 65.297 5.571 59.726
1940[12] 73.733 5.327 68.406
1945[13][a] 59.839 5.164 54.675
1950[14] 63.957 5.388 58.569
1955[15][b] 24.801 6.155 18.646
1960[16] 26.936 7.383 19.553
1965[17] 30.291 9.712 20.579
1970[18] 32.233 12.470 19.763
1975[19] 34.020 14.793 19.227
1980[20] 39.464 19.440 20.024
1985[21] 41.778 22.404 19.374
1990[22] 42.815 24.351 18.464
Safranbolu ilçesi (Karabük)
2000[23] 47.257 31.697 15.560
2007[24] 49.821 38.334 11.487
2008[25] 48.814 37.092 11.722
2009[26] 51.088 39.669 11.419
2010[27] 60.358 49.014 11.344
2011[28] 53.201 41.954 11.247
2012[29] 55.170 43.060 12.110
2013[30] 58.373 42.813 15.560
2014[31] 58.295 43.975 14.320
2015[32] 59.800 46.360 13.440
2016[32] 63.965 46.924 17.041
2017[32] 65.350 48.382 16.968
2018[32] 67.042 50.797 16.245
2019[32] 68.440 51.559 16.881
2020[32] 67.245 51.904 15.341

Yönetim

[değiştir | kaynağı değiştir]
Şehre hakim konumuyla eski hükûmet binası ve saat kulesi

19. yüzyılda Osmanlı Devleti'nin idari yapılanmasındaki reformlar sonucunda Safranbolu, Safranbolu kazasının merkezi olmuştur ve Kastamonu iline bağlanmıştır. 19. yüzyılın sonlarına doğru eski zamanlarda kale olan tepeye modern bir hükûmet binası yapılmıştır.[7]

Osmanlı zamanında önemli bir kısmı idari olarak Kastamonu'ya bağlı olan Safranbolu Cumhuriyet döneminde Zonguldak'a bağlanmıştır.[4] Daha sonra 1937 yılına kadar Safranbolu'ya bağlı Öğlebeli Köyü'nün bir mahallesi olan, Karabük'ün 6 Haziran 1995'te il olması ile Karabük'ün bir ilçesi durumuna gelmiştir.

Eski Hükümet Konağı, Kent Müzesi

Safranbolu kaymakamı Şaban Arda Yazıcı'dır.[1] İlçenin Safranbolu ve Ovacuma olmak üzere iki belediyesi bulunur. 2004 yılı seçimlerinde Safranbolu belediye başkanlığını AK Parti'den Nihat Cebeci %46.27,[33] ve Ovacuma belediye başkanlığını DSP'den Abdullah Deniz %42.70 oyla almıştır.[34]

İlçe yerleşim açısından üç önemli bölüme ayrılmıştır. Eski şehir olarak adlandırılan kısım, birçoğu koruma altında olan ve bazıları müze olarak kullanılan yarı ahşap üç katlı evlerin olduğu kısımdır. Resmi adı Misakı Millî olan ve halk tarafından Granköy olarak adlandırılan Kıranköy ise, 1923 mübadelesinden önce Yunan Ortodoks halkın yaşadığı bölgedir. Bağlar bölgesi ise varlıklı ailelerin yaz aylarını üzüm bağlarında ve meyve bahçelerinde geçirdiği bölgedir. 1923'e kadar bağlarda Türk ve Yunanlar aileler yakın olarak yaşamaktaydılar, 1923'ten sonra eski Safranbolu'da yaşayanlar nüfus devamlı olarak bağlarda yaşamaya başlamıştır.[35]

Ekonomi

[değiştir | kaynağı değiştir]
48 odalı Cinci Hanı tarihteki ekonomik canlılığın bir göstergesidir, sağ üstte Cinci Hamamı ve solda Köprülü Mehmet Paşa Camii bulunmaktadır.

Osmanlı devrinde İpek yolu üzerinde olması ve üretilen malların İstanbul'da satılması Safranbolu'nun ticarette uzun yıllar etkili olmasına yardımcı olmuştur. Ticaretin yoğun olduğu bu dönemlerde Cinci Hanı ve Hamamı etkin olarak kullanılmaktaydı. Bu devirlerde üreticiler ve esnaflar lonca sistemi ile örgütlenmişlerdi.

Çok kültürlü, çok etnik ve çok dinli bir bölge olan Safranbolu eski zamanlarda önemli yollardan uzak olması nedeniyle Anadolu deri endüstrisinin önemli merkezlerinden biri değildi fakat bölgesinde dericilik açısından önemli bir yere sahipti. Dericilik tarım ve kerestecilikten sonra üçüncü sırada gelmekteydi.[36]

1940'larda Karabük Demir Çelik Fabrikası'nın kurulması ile Safranbolu, ekonomideki eski gücünü kaybetmeye başlamıştır. İşgücünun fabrikaya yönelmesinden, dericilik gibi üretim sektörleri ve üzümcülük, safran üretimi gibi tarımsal ve hayvansal üretim de etkilenmiştir. 1970'lerden sonra şehrin ekonomisi turizm ile tekrar canlanmaya başlamıştır.

Tarımsal açıdan ormancılık ve tahıl ekimi başta gelir. Hayvancılık ise temel olarak büyükbaş hayvancılık konusunda yapılmaktadır.

2004 yılı kayıtlarına göre; 1855 gelir vergisi mükellefi, 934 adet basit usul ticari kazanç, 218 adet kurumlar vergisi, 3007 vergi mükellefi bulunmaktadır. 2005 yılı itibarıyla ilçede tahakkuk eden vergi 17.393.507,75 YTL ve tahsil edilen vergi 13.971.967,41 YTL'dir. Ticaret ve Sanayi Odası'na kayıtlı 365 şahıs firması, 38 anonim şirket, 2 kolektif şirket, 1 komandit şirket, 1 adi şirket, 139 limited şirket, 42 adi ortaklık, 6 tüketim kooperatifi, 23 kalkınma kooperatifi, 85 yapı kooperatifi olmak üzere toplam 702 işletme bulunmaktadır.[37]

Eğitim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Safranbolu'da 451 öğrencinin eğitim gördüğü iki tane bağımsız okul öncesi eğitim kurumu vardır. 11'i merkezde, 5'i köylerde olmak üzere 5.229 öğrencinin eğitim gördüğü 16 ilköğretim okulu bulunmaktadır. 1.981 öğrencinin eğitim gördüğü 9 tane ortaöğretim kurumu bulunmaktadır.[38] 2002 yılında kurulan Karabük Üniversitesi'ne bağlı Fethi Toker Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi'nin yanında bir de Meslek Yüksek Okulu bulunmaktadır. Bu iki öğretim kurumu kentin dinamik yapısını ayakta tutmaktadır. 2005-2006 öğretim yılında Fethi Toker Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi'nde 77 ve Safranbolu Meslek Yüksek Okulu'nda 1.839 öğrenci eğitim almıştır, ayrıca 2011 yılında Safranbolu Turizm Fakültesi kurulmuştur.[39]

Eski Safranbolu Evi

Şehirde Safranbolu ve Ovacuma halk kütüphaneleri bulunmaktadır. Safranbolu İlçe Halk Kütüphanesi 1981'de yapılmıştır ve 23 Nisan 1982'de açılmıştır. Ayrıca Safranbolu Kütüphanesine bağlı olarak 12 Aralık 2002 tarihinde Ovacuma Belde Halk Kütüphanesi açılmıştır.[40]

Kültür

[değiştir | kaynağı değiştir]
Tarihi Safranbolu Şehri
UNESCO Dünya Mirası
Konum Türkiye
KriterKültürel: ii, iv, v
Referans614
Tescil1994 (18. oturum)
BölgeAvrupa ve Kuzey Amerika

Safranbolu'nun ünlü evleri 18. ve 19. yüzyıl Türk toplumunun geçmişini, kültürünü, ekonomisini, teknolojisini ve yaşama biçimini yansıtan mimarlık bilgisi ile yapılmıştır. Şehirde bulunan yaklaşık 2.000 geleneksel yapıdan 1.008 adeti tescil edilmiş ve yasal koruma altına alınmıştır.

19. yüzyılın sonunda 28 cami, 2 Yunan Ortodoks kilisesi, 13 tekke (Nakşibendiye ve Halvetiye), 2 kütüphane, 2937 öğrencinin eğitim gördüğü 191 okul, 12 medrese, 8 Yunan okulu, 1 telgraf istasyonu, 24 han, 11 hamam, 940 dükkân ve fakirler ve daha çok eski askerler ve akrabaları olan sifilitik hastalar için 1 hastane bulunmaktaydı.[7]

Yaklaşık 3000 yıllık tarihi geçmişinde pek çok uygarlığın yaşadığı şehirde önemli kültürel zenginlikler vardır. Özellikle Osmanlı döneminden kalma han, hamam, cami, çeşme, köprü ve konaklar ziyaretçilerin ilgisini çekmektedir.

UNESCO'nun 17 Aralık 1994'te Dünya Mirası listesine aldığı Safranbolu, Türkiye'de bulunan yaklaşık 50.000 korunması gerekli kültür ve tabiat varlığının 1.125'ini barındırır. Bu nedenle, müze kent durumundadır.

Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulunun 1975 yılında şehri kentsel sit alanı ilan etmesi akademik çevrelerin ilgisini çekmiş ve bu ilgi zamanla Türkiye dışına da taşmıştır. Turistlerin ilgisi ile 90'ların başından itibaren küçük ve orta ölçekli turistik tesislerin oluşumu başlamıştır ve bu sayede terk edilen konaklar otel ve lokanta gibi yapılara dönüşmüş, anıtsal eserler restore edilmeye başlanmış ve unutulmakta olan el sanatları tekrar canlanmıştır.

Dünya Kültür Mirasına dahil olup sit alanı ilan edilen eski şehir merkezinde 1.008 adet tarihî eser tescil edilmiştir. Bunlar; 1 özel müze, 25 cami, 5 türbe, 8 tarihi çeşme, 5 hamam, 3 han, 1 tarihî saat kulesi, 1 güneş saati ile yüzlerce ev ve konaktır. Bunların dışında höyükler, tarihî köprüler ve kaya mezarları da bulunmaktadır.

2019 yılında kurulmuş olan Kahve Müzesi'ne ev sahipliği yapmaktadır.

Sanat

[değiştir | kaynağı değiştir]

Türk belgesel sinamasının usta ismi Suha Arın Safranbolu'ya özel 1976 da çektiği ''Safranbolu'da Zaman'' belgeseli Altın Portakal ödülü almış, Safranbolu Dünya Mirası listesinde yer almasında belgesel filminin payı olduğu düşünülmektedir.[41]

Safranbolu'da her yıl Ağustos ayının ikinci haftasında Uluyayla Şenlikleri, Eylül ayında da Altın Safran Belgesel Film Festivali düzenlenmektedir. Safranbolu Motosiklet Festivali ilk olarak 2015 yılının Mayıs ayında gerçekleştirildi.[42]

Belediye

[değiştir | kaynağı değiştir]

Safranbolu ilçesinde belediye teşkilatı ilk kez 1923 yılında cumhuriyet ile birlikte kurulmuştur. Seçildikleri yıllara göre belediye başkanları ve siyasi partileri:

2024 - Elif Köse

2019 - Elif Köse CHP

2017 - Dr. Fatih Ürkmezer (Kaymakam - Kayyum)

2009 - Necdet Aksoy AK Parti
2004 - Nihat Cebeci AK Parti
2002 - Nihat Cebeci (Belediye Başkan Vekili)
1999 - Mehmet Ceylan FP
1994 - Mustafa Eren DYP
1989 - Mustafa Eren

Kardeş şehirler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Galeri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • İzzet Mehmet Paşa Camisi'nin giriş kapısı
    İzzet Mehmet Paşa Camisi'nin giriş kapısı
  • İzzet Mehmet Paşa Camisi'nin iç mekanı
    İzzet Mehmet Paşa Camisi'nin iç mekanı
  • Safranbolu'da doğan Sadrazam İzzet Mehmet Paşa'nın camisinin bitişiğindeki kabri
    Safranbolu'da doğan Sadrazam İzzet Mehmet Paşa'nın camisinin bitişiğindeki kabri
  • Şehrin genel coğrafyası tepelik bölgelerden oluşur.
    Şehrin genel coğrafyası tepelik bölgelerden oluşur.
  • Safranbolu'da bulunan tümülüslerden bir tanesi.
    Safranbolu'da bulunan tümülüslerden bir tanesi.
  • Hıdırlık'tan kentin genel görünümü.
    Hıdırlık'tan kentin genel görünümü.
  • Asmazlar konağı içindeki havuzlu oda.
    Asmazlar konağı içindeki havuzlu oda.
  • İlçede yer alan İncekaya Su Kemeri
    İlçede yer alan İncekaya Su Kemeri
  • Geleneksel Safranbolu evi
    Geleneksel Safranbolu evi
  • Hıdırlık'ta bulunan Hasan Paşa Türbesi
    Hıdırlık'ta bulunan Hasan Paşa Türbesi

Notlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Ulus ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.
  2. ^ Karabük ve Eflani ilçelerinin kurulması ile nüfus azalmıştır.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
Genel
  • Faroqhi, Suraiya (2005). Crafts and Craftsmen of the Middle East: Fashioning the Individual in the Muslim Mediterranean. I.B.Tauris. ISBN 1860647006. 
  • Günay, Reha: Tradition of the Turkish House and Safranbolu Houses, Istanbul 1998. ISBN 975-7438-68-5.
  • Günay, Reha: Safranbolu Houses, Istanbul 2002. ISBN 975-859962-3.
  • Günay, Reha - Bonsdorff, Mikko - Kaila, Panu - Gökçüoglu Evi: A House in Baglar, the Summer Town of Safranbolu, Tampere University of Technology 1995. ISBN 951-722-313-7.
  • Häusler, Wolfgang: Safranbolu, Leben in einer türkischen Kleinstadt, Graz 1996. ISBN 3-85365-145-3.
Özel
  1. ^ a b "Safranbolu". Erişim tarihi: 19 Kasım 2006. [ölü/kırık bağlantı]
  2. ^ "Güzergâh". 22 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ a b "Safranbolu". 8 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2006. 
  4. ^ a b c d Faroqhi ve Deguilhem, 309.
  5. ^ a b c Faroqhi ve Deguilhem, 310
  6. ^ "Safranbolu'nun tarihi". 24 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2006. 
  7. ^ a b c Faroqhi ve Deguilhem, 312.
  8. ^ a b "Safranbolu'nun yaylaları". 25 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2006. 
  9. ^ Faroqhi ve Deguilhem, 312-313.
  10. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  11. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  12. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  13. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  14. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  15. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  16. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  17. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2021. 
  18. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2021. 
  19. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2021. 
  20. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2021. 
  21. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2021. 
  22. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2021. 
  23. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  24. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  25. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  26. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  27. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  28. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  29. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  30. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  31. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  32. ^ a b c d e f
  33. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Yerel Safranbolu isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  34. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Yerel Ovacuma isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  35. ^ Faroqhi ve Deguilhem, 313
  36. ^ Faroqhi ve Deguilhem, 308.
  37. ^ "Ekonomi". 10 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2006. 
  38. ^ "İlk Ve Ortaöğretim Durumu". 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2006. 
  39. ^ "Yükseköğretim Kurumları". 9 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2006. 
  40. ^ "Kütüphaneler". 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2006. 
  41. ^ "Zamanda Safranbolu". Kültür Sanat. TRT Haber, 7 Nisan 2018. 10 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  42. ^ ""1. Safranbolu Motosiklet Festivali"". Radikal. 2 Mayıs 2015. 14 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2015. 
  43. ^ a b "Safranbolu kardeş şehir oldu". 3 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2009. 
  44. ^ "2017 Annual Report and Membership Directory" (PDF). 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Safranbolu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Safranbolu&oldid=34183771" sayfasından alınmıştır