İçeriğe atla

Stephenson's Rocket

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Nüremberg'deki Transport Museum'da bulunan Rocket reprodüksiyonu," Adler, Rocket and Co. fuarı."

Stephenson's Rocket 1829 yılında Robert Stephenson tarafından tasarlanmış 0-2-2 tekerlek düzeninde olan, ilk buharlı lokomotiflerdendir. Rocket, 1829 yılında Liverpool and Manchester Railway tarafından düzenlenen Rainhill Trials için hazırlanmış ve demiryolunda kullanılmak üzere, en iyi tasarım seçilmiştir.

Rocket, Robert Stephenson and Company tarafından Newcastle şehrinde Forth Street Works'te imal edilmiştir. Sonraki 150 yılda dahi birçok lokomotif tasarımı için ilham kaynağı olmuş en meşhur örnektir.

Lokomotif korunmuş olup bugün Londra'daki Science Museum'da gösterilmektedir.

Robert Stephenson'ın lokomotifinin renkli bir yandan yükseklik çizimi, Roket, 1829 "Rainhill denemeleri" Liverpool ile Manchester arasındaki 30 mil (48 km) koşuyu simüle ederek, 1,5 mil (2,4 km) pist boyunca 10 dönüş yolculuğunda dört rakibe karşı. Denemeleri tamamlayan tek lokomotif roketti. Neredeyse tamamlanan Liverpool ve Manchester Demiryolunun yöneticileri, lokomotiflerin yeni hatlarında hizmet vermesi gerektiğini kabul etti ve George ve Robert Stephenson'a demiryolu için lokomotif üretme sözleşmesi verildi. Denemelerdeki kilit koşullar, tek başına hızdan ziyade güç, güç ve güvenilirlikti. Kömürün paraya mal olması ve su için sık sık durmak zorunda kalması, atların çektiği trenlere göre herhangi bir hız avantajını ortadan kaldıracağı için verimlilik de önemliydi. (Birleşik Krallık Ulusal Demiryolu Müzesi'nden metin. Resim: SSPL 10301005.)

Rocket, ön kısmında uzun bacaya, ara kısımda silindirik kazana, arka kısımda ise ayrı bir yanma odasına sahipti. Önde büyük, tahtadan yapılmış tekerlekler 2 adet harici silindir tarafından hareket ettiriliyordu. Arkada bulunan 2 küçük tekerlek ise bağımsızdı.[1]

Tasarım amaçları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Stephenson, Rocket'i Rainhill yarışmalarının özel kurallarına uygun olarak tasarlamıştı. Yük taşımacılığından daha çok yolcu taşımacılığı için tasarlanmış, gerekli olan hız, güvenilirlik hem de lokomotif ağırlığı yarışma kuralları tarafından belirlenmişti. Altı tekerlekli lokomotifler 6 ton, dört tekerlekli lokomotifler is 4,5 ton iağırlık ile sınırlandırılmıştı. Özellikle, çekilecek olan trenin ağırlığı, lokomotifin esas ağırlığının üç katından fazla olmayacaktı. Stephenson, yarışmayı kazanacak lokomotifin hızlı, hafif ve makul bir taşıma gücüne sahip olması gerektiğini fark etmişti.[2]

İşletme ve sonraki zamanlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Rocket 150 organizasyonundaki Rocket reprodüksiyonu ve vagonu

Açılış günü kazası

[değiştir | kaynağı değiştir]

15 Eylül 1830'daki Liverpool & Manchester Railway açılış seremonisine Başbakan Arthur Wellesley ile birlikte hükûmetten ve endüstriden önemli insanlar katılım gösterdiler. Gün, Liverpool Parlamento üyesi William Huskisson'un düşüp ezilmesiyle kötü geçti.[1]

1830'dan 1834'e kadar, Rocket, Liverpool & Manchester Railway'e hizmet etmiştir.

L&MR hizmetinden sonra, Rocket, 1836'dan 1840'a kadar Brampton,Cumberland yakınlarındaki Lord Carlisle's Railway için hizmet vermiştir.[3][4]

Lord Carlisle's Railway

[değiştir | kaynağı değiştir]

1836 yılında, Rocket 300 £ fiyata Cumberland'te maden demiryolu olan Brampton Railway'a satıldı.[5] 1862'ye kadar Tindale'da kaldı, daha sonra London Museum'a bağışlandı.

  1. ^ a b Burton, Anthony (1980). The Rainhill Story. British Broadcasting Corporation. ISBN 0-563-17841-8. 
  2. ^ Snell, J.B. (1973) [1971]. Railways: Mechanical Engineering. Arrow. s. 59. ISBN 0-09-908170-9. 
  3. ^ Webb, Brian; Gordon, David A. (1978). Lord Carlisle's Railways. Lichfield, Staffordshire: Railway Correspondence and Travel Society. s. 101. ISBN 0-901115-43-6. 
  4. ^ Mel Draper. "Engineering and History of Robert Stephenson's Rocket". Homepage.ntlworld.com. Erişim tarihi: 16 Kasım 2010. [ölü/kırık bağlantı]
  5. ^ "Brampton Railway". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2015.