İçeriğe atla

Sturmabteilung

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sturmabteilung
(SA)
SA simgesi
Etkin1920-1945
ÜlkeWeimar Cumhuriyeti Weimar Cumhuriyeti
Nazi Almanyası Nazi Almanyası
Bağlılık Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi
TipiYarı askerî milis kuvveti
Büyüklük4.200.000 (1933)
Takma AdıKahverengi Ceketliler
Komutanlar
Ünlü
komutanları		Adolf Hitler
Ernst Röhm
Emil Maurice
Viktor Lutze
Wilhelm Schepmann
Julius Streicher
Wehrmacht tarafından Mayıs 1935'te çıkarılan bir askerî derginin kapağında yer alan SA birimi

Sturmabteilung (kısaca SA, Türkçe: Fırtına Kıtası[1] veya Fırtına Bölüğü), Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'nin, Weimar Cumhuriyeti zamanında nasyonal sosyalistlerin yükselişinde önemli rol oynamış yarı askerî örgütü. Mensupları kahverengi gömlekler giydiği için Kahverengi Gömlekliler adıyla da anılır oldu. Ernst Röhm en bilinen Sturmabteilung lideri olarak "Stabschef" ünvanına sahipti ve Ocak 1931'den, Temmuz 1934'e kadar SA operasyonlarını yöneten kişiydi.

1920'de kurulmuş, 1921'de ise tam anlamıyla yarı askerî bir nitelik kazanmıştı. Örgüt, 1920'li yılların başlarında parti toplantılarının güvenliğini sağlamak amacıyla hareket etmekteydi. Parti toplantılarını sabote etmek isteyen komünistlerle kavgaya tutuşan Fırtına Kıtası mensupları, daha sonraları barlarda, birahanelerde ve benzeri yerlerde komünistlerin silahlı örgütü Roter Frontkämpferbund ile sıklıkla kavga etmeye başladı. Bu kavgalar, kanlı çatışmalar halinde sokaklarda da yaşanabiliyordu. 1934 yılına gelmeden evvel SA'nın personel mevcudu 3.5 milyona kadar çıkmıştı.[2] Ayrıca ağır silahları da mevcuttu.[2] Buna karşı Alman ordusunun sadece 100.000 askeri vardı.[2] Böylece Fırtına Kıtası, Nazi Almanyası içinde ikinci bir ordu haline geldi ve nasyonal sosyalistlerin politik rakiplerinin bastırılmasında önemli rol üstlendi.

Nasyonal sosyalistlerin Almanya'da iktidara gelmesinden sonra kısa süreliğine yardımcı polis (Hilfspolizei) olarak atanan SA, 1934 yazında gerek SS'in daha da gelişmesi gerekse kendisinin zamanla fazla güçlenerek başına buyruk hareket etmeye başlaması nedeniyle Adolf Hitler ve Nazi Partisi'nin üst kademesinin dikkatini olumsuz olarak çekmeye başladı. 1934 yılında 30 Haziran'ı 1 Temmuz'a bağlayan gece Adolf Hitler, SA'nın üst kademelerinde yer alan kişilerin tutuklanmasını ve idamını emretti.

30 Haziran 1934'te Hitler, SS birimleri eşliğinde Bad Wiessee'ye geldi ve burada Ernst Röhm ve diğer yüksek rütbeli SA liderlerini şahsen tutukladı. Sonraki 48 saat içinde, 200 diğer kıdemli SA subayı Wiessee yolunda tutuklandı. Birçoğu yakalanır yakalanmaz vurularak öldürüldü, ancak Hitler, harekete geçmişte yaptığı hizmetlerden dolayı Röhm'ü affetmeye karar verdi. 1 Temmuz'da Göring ve Himmler'in yoğun baskısından sonra Hitler, Röhm'ün ölmesi gerektiğini kabul etti. Hitler, önce Röhm'ün intihar etmesine izin verilmesi konusunda ısrar etti. Röhm bunu yapmayı reddedince iki SS subayı Theodor Eicke ve Michael Lippert tarafından vuruldu.[3] 85 kurbanın isimleri bilinmesine rağmen, tahminlere göre öldürülen toplam sayı 150 ile 200 arasında, geri kalanının kimliği belirsizdir.[4]

Bazı Almanlar infazlar karşısında şok oldu, ancak birçoğu Hitler'in ülkeye "düzeni" geri getirdiğini algıladı. Goebbels'in propagandası, sonraki günlerde eğer bu infazlar gerçekleşmeseydi "Röhm Darbesi" olacağını belirtti. Röhm ve diğer SA liderlerinin eşcinselliği, "şok etkisi" yaratması için kamuoyuna açıklandı ama Hitler ve diğer Nazi liderleri, Röhm ve açıklanan diğer SA liderlerinin eşcinsel olduklarını yıllardır biliyorlardı.[5]

Sturmabteilung'ın önemsizleşmesi ve düşüşü

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ernst Röhm ve takipçilerinin ortadan kaldırılmasından sonra Sturmabteilung'ın varlığı Nazi Almanyası içerisinde daha anlamsız hale geldi. Ernst Röhm'ün bağımsızca davranışlarından farklı olarak, hem Adolf Hitler'in hem de SS lideri Heinrich Himmler'ın emirlerini sorgusuzca yerine getirecek Viktor Lutze Sturmabteilung'ın başına getirildi. Ortadan kaldırılan Sturmabteilung üst kademesinin yerine yeni kişiler getirilmeden tamamen Viktor Lutze'nin Adolf Hitler ve Heinrich Himmler'a bağlı liderliği SA içerisinde devam etti. Viktor Lutze, SS benzeri bir elit bölüğü SA içerisinde "SA-Standarte Feldherrnhalle" isimlendirmesiyle yaratmaya çalışsa da Nazi Almanyası içerisinde dikkate değer bir oluşum olamadı.

Üye sayısının düşürülmesi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Berlin'deki SA birimi, 1932

SA üst kademesinin tasfiyesinden sonra Schutzstaffel (SS) 1934 Haziranı sonrası Nazi Almanyası'nın en önemli silah gücü haline geldi. Bununla beraber SA'in üye sayısı hızlıca büyük bir düşüş gösterdi. Haziran 1934'te 4,5 milyon üyesi olan SA, Eylül 1934'te 2,6 milyona, Ekim 1935'te 1,6 milyona ve 1938'de ise 1,2 milyona kadar düştü. SA üyeleri içerisinde elit ve kabiliyetli olarak görülenler SS'e aktarıldı. SA, Nazi Almanyası içerisinde önemini iyice kaybetse de, özellikle sokak çatışmaları ve tehdit olarak görülen unsurlara karşı mücadele eden bir savaşçı alt kademe birimi olarak kullanıldı. SA'nın rol aldığı 1934 sonrası çatışmalardan birisi de Kırık Camlar Gecesi'dir.

İkinci Dünya Savaşı dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

1940'ın başında, SA'nın sadece 900.000 üyesi vardı. Bunların çoğu İkinci Dünya Savaşı'nın başlamasıyla Wehrmacht'a alınıp cephelere yollandı. Seçkin bir oluşum olması planlanan "SA-Standarte Feldherrnhalle" mensuplarının bir kısmı Luftwaffe paraşüt birimlerine (Luftwaffe Fallschirmjäger) katıldı, geri kalanı ise "271. Infanterie-Division"'a transfer edildi.[6] İkinci Dünya Savaşı sırasında, SA'e bağlı kişiler, Wehrmacht'a alınmadıkları sürece, askerî taktikler ve askerlik öncesi silah eğitim için kullanıldı. İkinci Dünya Savaşı'nın bitmesinden kısa bir süre önce SA, Volkssturm'a zorla alınan kişiler için bir baskı gücü olarak da kullanıldı. SA üyeleri genellikle savaş esirlerine veya teslim olmak isteyenlere karşı baskı ve şiddet eylemleri gerçekleştirdi.

18. Waffen-SS Gönüllü Panzergrenadier Tümeni Horst Wessel kurulduğunda, tümene ismini veren Horst Wessel Sturmabteilung mensubu olduğundan ve bu tümene anlam katması açısından Wehrmacht içerisinde görev yapan SA mensupları tümene alınmak istendi. Ancak birçok SA mensubu bu SS tümenine katılmaya gönüllü olmadığı için tümene Macaristan Almanları'ndan asker alındı. Bu durum, bazı Sturmabteilung (SA) üyelerinin Uzun Bıçaklar Gecesi'nde SS'in SA üst kademesine yaptığı infazlardaki rolünü unutmaması olarak da yorumlandı.[7]

SA lideri Viktor Lutze, geçirdiği trafik kazası sonucu 1943 yılının Mayıs ayında hayatını kaybetti. Adolf Hitler, yeni SA lideri olarak Wilhelm Schepmann'ı atadı. Wilhelm Schepmann, Nazi Almanyası teslim olana dek SA liderliği görevini yürüttü. Schepmann, savaşın geri kalanında SA'yı yönetmek ve elinden gelenin en iyisini yapabilmek için çaba gösterdi, SA oluşumunu Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi içinde tekrar kayda değer bir güç olarak yükseltmeye çalışsa da başarılı olamadı. SA ile SS arasındaki yıllarca süren güvensizliği ve kötü hisleri de onarmaya çalıştı. Schepmann, savaşta etkin rol oynayacak SA üyelerinden oluşan yeni bir tümen oluşturmasına izin verilmesi için Adolf Hitler'e sık sık dilekçe verdi. Talebi bir süre geri çevrilse de, savaşın iyice kötüye gitmesi sonucu Schepmann'ın ısrarları sonuç verdi ve 1944'ün son dönemlerinde SA'nın ilk ve tek tümeni olan "Panzer Corps Feldherrnhalle" kuruldu. SA'de görev yapmış askerlerden oluşsa da, SA amblemi taşımayan bu tümen Macaristan'da savaştı, ardından Doğu Macaristan'ın ve daha sonra Budapeşte'nin savunmasına da destek oldu. Son dönemlerde SA ile SS işbirliğine gitti, son SA lideri Schepmann "Waffen-SS'i, silahlı güçlerin diğer tüm birimleri kadar tamamen destekleyeceğim." dedi. Waffen-SS'in kahramanca başarılarına vurgu yaptı.[6]

Diğer yandan 29-30 Mart 1945 gecesi savaşın sonlarına doğru, Avusturyalı SA üyeleri, Macar Yahudilerinin Engerau'daki (günümüzde Petržalka, Slovakya) bir zorunlu çalışma kampından Bad Deutsch-Altenburg yoluna doğru bir infaz yürüyüşünde 102 Yahudi'nin öldürüldüğünü, vurulduğunu ya da dövülerek öldürüldüğü eylemlere doğrudan katıldı.

SA, Mayıs 1945'te Nazi Almanyası çöktüğünde sona erdi. Müttefik Kontrol Konseyi tarafından 10 Ekim 1945'te, 2 No'lu Kontrol Konseyi Yasasını yürürlüğe koyarak resmen dağıtıldı ve yasa dışı ilan edildi.[8] 1946'da Nürnberg'deki Uluslararası Askeri Mahkeme, SA'nın bir suç örgütü olmadığına resmen karar verdi.[9]

Sturmabteilung içerisinde sola eğilimli fikirler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sturmabteilung mensupları içerisinde sık sık işçi sınıfından gelenler veya alt tabakadan gelmiş, işsizlik durumu yaşayanlar görülüyordu. Bu kesim 1920'li yıllarda Nasyonal Sosyalist Parti'nin yaptığı propagandalarda kullandığı sosyal politika vaatlerine ve kapitalizmin dizginleştirmesi söylemlerinin uygulanmasına istek duyuyorlardı. Sturmabteilung lideri Ernst Röhm, 1933 yılında nasyonal sosyalistlerin iktidarı ele almasından sonra büyük sermaye sahiplerine baskı kuran sosyal politika vaatlerinin uygulanmasını istedi. Sturmabteilung üst kademesi de anti-kapitalist milliyetçi bir tutum olan Strasserizm ideolojisinden etkilenmişti. Sturmabteilung üye sayısı 3 milyonu geçtikten sonra o dönem Almanya'nın elitleri, sanayiciler ve askerî oluşumlar Sturmabteilung'ın aşırı güçlenmesinden hoşnutsuzluk duydular. Fritz Thyssen gibi Adolf Hitler'e güçlü maddi destek sağlamış isimler Sturmabteilung'ın kontrol altına alınmasını istedi. Ernst Röhm ideolojik tutumundan vazgeçmediğini gösteren davranışlarda bulununca, Hitler'in emriyle yaşanan Uzun Bıçaklar Gecesi sonrası Sturmabteilung'ın içerisinden sola eğilimli düşünceler temizlendi.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlgili şarkılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Belge, Murat (2011). "Militarist Modernleşme: Almanya, Japonya ve Türkiye". Kısım: "Nazizm, savaş ve sonrası". İletişim Yayınları. 
  2. ^ a b c Röhm-Putsch: Die Nacht der langen Messer, 30.06.2009, (Almanca)
  3. ^ Kershaw 2008, ss. 309–312.
  4. ^ Kershaw 2008, s. 313.
  5. ^ Kershaw 2008, s. 315.
  6. ^ a b "History of the SturmAbteilung". axishistory.com. 28 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2022. 
  7. ^ Karl H. Thiele, Beyond "Monsters" and "Clowns". The Combat SS. De-mythologizing Five Decades of German Elite Formations. Lanham 1997. S. 344.
  8. ^ "Schutzstaffel (SS), 1925-1945 – Historisches Lexikon Bayerns". www.historisches-lexikon-bayerns.de. 3 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  9. ^ "The Sturmabteilung or SA". History Learning Site. 16 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2013. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sturmabteilung&oldid=33371084" sayfasından alınmıştır