İçeriğe atla

Ursula K. Le Guin

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ursula K. Le Guin
Ursula K. Le Guin, Haziran 2008
DoğumUrsula Kroeber
21 Ekim 1929(1929-10-21)
Berkeley, Kaliforniya, ABD
Ölüm22 Ocak 2018 (88 yaşında)
Portland, Oregon
MeslekYazar
İkametPortland, Oregon
MilliyetAmerikalı
Dönem1959-2018
TürBilimkurgu, fantezi, gerçekçi kurgu, edebi eleştiri, şiir, deneme.
Önemli eser
Önemli ödülleriHugo[1], Nebula[1], Dünya Fantezi Ödülü[1], Amerika Birleşik Devletleri Kongre Kütüphanesi Yaşayan Efsaneler[2]
Evlilik
Charles Le Guin (e. 1953)
Etkiledikleri
Etkilendikleri
Resmî site
http://www.ursulakleguin.com

Ursula Kroeber Le Guin (d. 21 Ekim 1929 - ö. 22 Ocak 2018), aralarında kendi yarattığı Hain ve Yerdeniz kurgusal evrenlerinde geçen bilimkurgu ve fantezi eserlerinin de bulunduğu spekülatif kurgu çalışmaları ile tanınmış Amerikalı yazardır. İlk eseri 1959 yılında yayımlanan Le Guin'in edebiyat kariyeri neredeyse altmış yıl sürmüş ve bu süre zarfında yirmi roman ve yüzden fazla kısa öykünün yanı sıra çeviri, eleştiri, şiir, tiyatro, çocuk ve genç edebiyatı ürünleri de ortaya koymuştur. Genellikle bir bilimkurgu ve fantezi yazarı olarak tanımlanan[6][7] Le Guin aynı zamanda "Amerikan Edebiyatının önemli bir sesi" olarak anılmıştır.[8] Kendisi ise daha çok bir "Amerikan romancısı" olarak bilinmeyi tercih ettiğini söylemiştir.[9]

Le Guin, Kaliforniya'nın Berkeley şehrinde, yazar Theodora Kroeber ve antropolog Alfred Louis Kroeber'in çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Fransızca üzerine master derecesini tamamladıktan sonra doktora çalışmalarına başlamış ancak 1953 yılında tarihçi Charles Le Guin ile evlendikten sonra bu çalışmaları bırakmıştır. Tam zamanlı olarak yazmaya 1950'lerin sonunda başlamış; Harold Bloom tarafından şaheserleri olarak tanımlanan Yerdeniz Büyücüsü (1968) ve Karanlığın Sol Eli (1969) romanlarıyla önemli eleştirel ve ticari başarı kazanmıştır.[10] Karanlığın Sol Eli adlı eseriyle en iyi roman kategorisinde hem Hugo hem de Nebula Ödülü kazanarak, bunu başaran ilk kadın olmuştur. Bunları, Yerdeniz ve Hain Evrenlerinde geçen çeşitli eserleri takip etmiştir.

Kültürel antropoloji, Taoizm,[6][7] feminizm ve Carl Jung'un yazılarının etkileri eserlerinde güçlü bir şekilde görülmektedir. Öykülerinde çok sayıda antropolog ya da kültürel gözlemci kahramanlar yer almış ve birçok yazısında denge ve denklik üzerine Taoist düşünceler tespit edilmiştir. Le Guin tipik spekülatif kurgu metaforlarını, Yerdeniz'de olduğu gibi koyu derili kahramanlar yaratarak defalarca yıkmıştır ve yine 1985 yılında yayımlanmış deneysel eseri Hep Yuvaya Dönmek gibi kitaplarda sıra dışı biçemsel ve yapısal araçlar kullanmıştır. Yazılarında cinsiyet, cinsellik ve reşit olma gibi sosyal ve siyasi konular öne çıkar. Omelas'ı Bırakıp Gidenler (1973) adlı alegorisinde ve Mülksüzler (1974) ütopik romanında yaptığı gibi alternatif siyasi yapıları çok sayıda öyküsünde açımlamıştır.

Le Guin'in yazıları spekülatif kurgu alanında ses getirmiş ve eleştirmenlerin yoğun ilgisine konu olmuştur. Aralarında 8 Hugo, 6 Nebula ve 24 Locus Ödülü olmak üzere sayısız ödül almış ve 2003 yılında Amerika Bilimkurgu ve Fantezi Yazarları Derneği (SFWA) tarafından "Grand Master" (Büyük Usta) olmaya layık görülen ikinci kadın olmuştur. ABD Kongre Kütüphanesi 2000 yılında ona "Living Legend" (Yaşayan Efsane) unvanını vermiştir. Le Guin aralarında Man Booker Ödülü sahibi Salman Rüşdi, David Mitchell, Neil Gaiman ve Iain Banks'ın da bulunduğu birçok yazarı etkilemiştir. 2018 yılında ölümünden sonra eleştirmen John Clute Le Guin'in "Amerika bilimkurgusuna yaklaşık yarım yüzyıldır başkanlık ettiği"ni yazmıştır.[11] Yazar Michael Chabon ise ondan "neslinin en büyük Amerikan yazarı" olarak bahsetmiştir.[12][13] Yazar anısına "The Ursula K. Le Guin Prize for Fiction" adını taşıyan bir edebiyat ödülü düzenlenmektedir.[14]

Yaşamı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Çocukluğu ve eğitimi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ursula'nın babası Alfred Kroeber Yahi halkının yaşayan son bireyi İşi ile birlikte (1911)

Ursula Kroeber, ABD'nin Kaliforniya eyaletinde 21 Ekim 1929 tarihinde dünyaya geldi. İsmini doğum tarihi olan Azize Ursula Günü'nden aldı.[15] Babası Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'de antropolog olan Alfred Kroeber'di.[16][17] Le Guin'in annesi Theodora Kroeber) psikoloji mezunudur. Yazarlığa ancak 60'lı yaşlarında başlamıştır ve 1961 yılında yayımlanan biyografi kitabı İshi in Two Worlds'ü yazarak başarılı bir yazarlık kariyerine sahip olmuştur.[16][18][19] Bu kitapta, tamamı beyaz yerleşimciler tarafından öldürülen Yahi yerlilerinin son yaşayan bireyi İşi'nin hayatını anlatmıştır.

Ursula'nın 3 abisi vardı: edebiyat bilimci olan Karl, Theodore ve Clifton.[20][21] Ailenin geniş bir kütüphanesi vardı ve tüm çocukları küçük yaştan okumaya merak salmışlardı.[20] Ebeveynleri tarafından 3 erkek kardeşi ile beraber kültürel çeşitliliğe değer verilen bir ev ortamında yetiştirildiler.[22][23] Kroeber Ailesinin, aralarında tanınmış akademisyen Robert Oppenheimer da dahil olmak üzere sayısız ziyaretçisi olmuştur; Le Guin, daha sonra Mülksüzler romanının fizikçi kahramanı Shevek için Oppenheimer'ı model olarak kullanacaktır.[18][20] Aile akademik yıl boyunca Berkeley'deki evlerinde kalıyor, yazlarıysa Napa Vadisindeki yazlık evlerinde geçiriyordu.[18]

Le Guin'in okuduğu kitaplar arasında bilimkurgu ve fantezi edebiyatı da vardı. Abileriyle birlikte Thrilling Wonder Stories ve Astounding Science Fiction dergilerini takip ederlerdi. Mitlere ve efsanelere, özellikle de İskandinav mitolojisine ve babasının anlattığı Amerika yerlilerinin efsanelerine düşkündü. Diğer sevdiği yazarlar arasında Lord Dunsany ve Lewis Padgett vardı.[20] Le Guin çok küçük yaşta yazmaya ilgi duydu; 9 yaşındayken bir kısa öykü yazdı ve 11 yaşındayken ilk kısa öyküsünü Astounding Science Fiction dergisine gönderdi. Öykü reddedildi ve 10 yıl boyunca başka bir yazı göndermedi.[10][24][25]

Le Guin Berkeley Lisesi'ne devam etti.[26] Rönesans Fransızcası ve İtalyan edebiyatı üzerinde Bachelor of Arts derecesini 1951 yılında Radcliffe College'tan aldı.[27] Çocukken hem biyolojiye hem şiire ilgi duymuştu ancak matematikte zorlanması kariyer seçeneklerini sınırlamıştı.[27] Le Guin Columbia Üniversitesi'nde yüksek lisans yaptı ve 1952'de “Fransa ve İtalya’da Orta Çağ ve Rönesans Dönemi Edebiyatı” konulu teziyle Fransızca Master of Arts derecesi aldı.[28] Hemen ardından doktora çalışmalarına başladı ve bu çalışmalara 1953-1954 yılları arasında Fransa'da devam etmek üzere Fulbright bursu kazandı.[18][28]

Evliliği ve ölümü

[değiştir | kaynağı değiştir]

Le Guin, 1953 yılında Queen Mary gemisi ile Fransa'ya yolculuk ederken tarihçi Charles Le Guin ile tanıştı.[28] Paris'te 1953 yılının Aralık ayında evlendiler.[29] Le Guin'e göre evlilik ona doktoranın sonunun geldiğinin habercisi olmuştu.[28] Kocası önce Georgia'da Emory Üniversitesi'nde sonra da İdaho Üniversitesi'nde doktorasını tamamlarken Le Guin kızları Elisabeth'in 1957 yılında doğmasına kadar Fransızca öğretti ve sekreter olarak çalıştı.[29] İkinci kızları Caroline 1959'da doğdu.[30] Aynı yıl Charles Portland Eyalet Üniversitesi'nde tarih okutmanı oldu ve çift Portland, Oregon'a taşındı; oğulları Theodore da 1964 yılında burada doğdu.[28] Her ne kadar Le Guin 1968 ve 1975 yılları arasında Londra'ya gitmek için başk Fulbright bursları almış olsa da[18] hayatlarının geri kalanını Portland'da geçirdiler.[31]

Le Guin'in yazarlık kariyeri 1950'lerin sonlarına doğru başladı ancak çocuklarını büyütmek için geçirdiği zaman yazım planlamasını sınırladı.[28] Yazmaya ve eserlerini yayımlamaya 60 yıl boyunca devam edecekti.[31] Aynı zamanda editör olarak da çalıştı ve lisans öğrencilerine dersler verdi. Edebiyat eleştirisi yazmasının yanı sıra Paradoxa ve Science Fiction Studies dergilerinin yazı işleri heyetinde çalıştı.[32] Tulane Üniversitesi, Bennington College ve Stanford Üniversitesi ile diğer okullarda dersler verdi.[31][33] Mayıs 1983'te Oakland, Kaliforniya'da Mills Koleji'nde mezuniyet töreninde "Solak Mezuniyet Konuşması" başlıklı bir konuşma yaptı.[34] American Rhetoric'in 20. yüzyılın 100 Konuşması listesinde 82. sıradadır[35] ve Dünyanın Kıyısında Dans adlı kurgudışı yazılarının toplandığı koleksiyonda da basılmıştır.[36]

Le Guin 22 Ocak 2018'de Portland'daki evinde 88 yaşında öldü. Oğlu birkaç aydır sağlık durumunun kötü olduğunu ve muhtemelen kalp krizi geçirmiş olabileceğini açıkladı. Aileye özel cenaze töreni Portland'da yapıldı.[17][37] Margaret Atwood, Molly Gloss ve Walidah Imarisha gibi yazarların da konuşma yaptığı halka açık bir cenaze töreni de Haziran 2018'de Portland'da yapıldı.[38][39]

Görüşleri ve savundukları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Şimdi nasıl yaşadığımıza alternatifler görebilecek ve korkuya kapılmış toplumumuz ile saplantılı teknolojilerinin ciğerini okuyabilecek yazarların seslerini duymak isteyeceğimiz zor zamanlar geliyor sanırım. Özgürlüğü hatırlayan yazarlara ihtiyaç duyacağız. Şairlere, vizyonerlere - daha büyük bir gerçekliğin realistlerine.

—Ursula K. Le Guin[40]

Le Guin Amerika Bilimkurgu ve Fantezi Yazarları Derneği'nin (SFWA) Stanisław Lem'i üyelikten çıkarmasını protesto etmek amacıyla 1977 yılında The Diary of the Rose adlı öyküsü için verilecek olan Nebula Ödülü'nü reddetti. Le Guin, üyeliğin düşürülmesini Lem'in Amerikan bilmkurgusunu eleştirmesi ve Doğu Blokunda yaşamaya devam etmesi nedenlerinden olduğunu belirterek "bir grubun siyasi hoşgörüsüzlüğü üzerine bir öykü için aynı siyasi hoşgörüsüzlüğü gösteren bir gruptan" ödül almaya gönülsüz olduğunu söyledi.[41][42]

Le Guin "bir tavşan kadar dinsiz" yetiştirildiğini söylemiştir. Taoizm ve Budizm üzerine büyük bir ilgi göstermiştir ve ergenlik yıllarında Taoizm'in ona "hayata nasıl bakılacağına bir çıkar yol" gösterdiğini belirtmiştir.[43] Taoist düşünceye olan sempatisi nedeniyle 1997 yılında Tao Te Ching'in bir çevirisini yayımlamıştır.[43][44]

Aralık 2009'da, Authors Guild'in Google'in kitap dijitalleştirme projesine olan desteği nedeniyle bu örgütten istifa etmiştir. "Şeytanla pazarlık etmeye karar verdiniz." diye yazmıştır istifa mektubunda: "Tüm telif hakları kavramının üzerinde prensipler vardır; ve siz mücadele bile etmeden, koydukları şartlarla, bir şirket için bu prensiplerden vazgeçtiniz."[45][46] 2014 National Book Ödülleri sırasında yaptığı konuşmasında Amazon'u ve yayıncılık sektörü üzerindeki kontrolünü eleştirmiş, özellikle e-kitap yayımı üzerine olan bir anlaşmazlıkta Amazon'un Hachette Book Group'a karşı yaklaşımını örnek olarak göstermiştir. Konuşması dünya çapında medyada yer almış ve National Public Radio tarafından 2 kez yayınlanmıştır.[40][47][48]

Edebiyat yaşamı

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk çalışmaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Le Guin'in ilk yayımlanmış çalışması 1959 yılından yayımlanmış olan "Folksong from the Montayna Province" adlı şiiridir. İlk yayımlanmış kısa öyküsü ise 1961'de yayımlanan "An die Musik" adlı öyküdür. Her iki eseri de hayalî ülkesi Orsinya'da geçer.[49][50] 1951 ila 1961 yılları arasında hepsi Orsinya'da geçen beş roman yazdığı ama bunlar yayımcılar tarafından ulaşılamaz oldukları gerekçesiyle reddedildi. Bu dönemde yazdığı şiirlerin bir kısmı 1975'te yayımlanan Wild Angels içinde yer aldı.[51] Yayıncılardan uzun süre red cevabı almaya devam eden Le Guin yazdıklarının bilimkurgu olarak sınıflandırılması hâlinde bir pazarı olabileceğini bilerek bu alana doğru yöneldi.[52] İlk profesyonel yayımlanan eseri Fantastic Science Fiction'da 1962'de çıkan "April in Paris" öyküsüdür[53] ve yedi başka öykü sonraki birkaç yıl içinde Fantastic ya da Amazing Stories'te yayımlanarak bu öyküyü takip etmiştir.[54] Bunların arasında kurgusal Hain Evreni'ni tanıtan "The Dowry of the Angyar"[55] ve Yerdeniz dünyasını tanıtan "The Rule of Names" ile "The Word of Unbinding" öyküleri de vardır.[56] Bu öyküler genel olarak eleştirmenler tarafından ihmal edilmiştir.[52]

Ace Books Le Guin'in ilk basılan romanı Rocannon'un Dünyası'nı 1966'da yayımladı. Hain Evreni'nde geçen iki roman daha, Sürgün Gezegeni ve Hayaller Şehri 1966 ve 1967'de yayımlandılar ve bu üç roman daha sonra Hain üçlemesi olarak bilindi.[57] İlk ikisi "Ace Double" olarak bilinen ve iki romanın bir arada yayımlandığı düşük fiyatlı bir kitapların bir parçası olarak yayımlandı.[57] Hayaller Şehri ise Le Guin'in isminin tanınması üzerine tek başına yayımlandı. Bu kitaplar, Le Guin'in kısa öykülerinden daha fazla eleştirmen ilgisi çekti ve çeşitli bilimkurgu dergilerinde değerlendirme yazıları çıktı ancak eleştirel tepki hâlâ suskundu.[57] Bu kitaplarda, Le Guin'in daha sonraki eserlerinde bulunan temaların ve fikirlerin çoğu mevcuttu: Bir kahramanın hem fiziksel hem de içsel yolculuğunu anlatan "arketipik yolculuk", kültürel temas ve iletişim, kimlik arayışı ve tezat güçlerin uzlaşması.[58]

"Nine Lives" adlı öyküsünü 1968 yılında yayımlamadan önce Playboy dergisi Le Guin'e öyküyü tam adını kullanmadan yayımlayıp yayımlayamayacaklarını sordu ve Le Guin'de bunu kabul etti. Öykü "U. K. Le Guin" adıyla basıldı. Daha sonraları bu olayda bir editör ya da yayımcı tarafından kadın yazar olması nedeniyle ilk ve son olarak ön yargılı davranıldığını yazdı ve "öyle saçma, öyle anlamsız görünmüştü ki aynı zamanda önemli olduğunu da farkedemedim," diye belirtti. Öykünün daha sonraki baskılarında tam adı kullanıldı.[59]

Eleştirel ilgi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Le Guin'in sonraki iki kitabı ona birdenbire geniş çapta bir eleştirel övgü getirdi. 1968 yılında yayımlanan Yerdeniz Büyücüsü başlangıçta genç ergenler için yazılmış bir fantezi romanıydı.[10] Le Guin aslında genç ergenler için yazmayı planlamamıştı ama bu alanda pazarda büyük potansiyel olduğunu gören Parnassus Press'in editörü tarafından bu grup okuyucuyu hedefleyen bir roman yazması istenmiştir.[60][61] Kurgusal Yerdeniz takımadalarında geçen bir reşit olma öyküsünü anlatan kitap hem ABD'de hem de Büyük Britanya'da olumlu bir tepki gördü.[60][62]

Le Guin, Portland, Oregon'da Harlan Ellison ile birlikte, 1984.

Sonraki romanı Karanlığın Sol Eli, insanların belirli bir cinsiyeti olmadığı kurgusal bir gezegende geçen ve cinsiyet ile cinsellik temalarını irdeleyen bir Hain Evreni öyküsüydü.[63] Kitap Le Guin'in feminist konular üzerine yazdığı ilk kitaptı[64] ve akademisyen Donna White'a göre "bilm kurgu eleştirmenlerini serseme döndürmüştü"; başka takdirlerin yanı sıra bu roman, en iyi roman dalında hem Hugo hem de Nebula Ödülünü kazanarak Le Guin'i bu ödülleri kazanan ilk kadın yapmıştır.[65][66] Yerdeniz Büyücüsü ve Karanlığın Sol Eli eleştirmen Harold Bloom tarafından Le Guin'in şaheserleri olarak tanımlanmıştır.[10] 1973'te Hugo Ödülü'nü Dünyaya Orman Denir ile yeniden kazandı.[67] Kitap Le Guin'in Vietnam Savaşı'na karşı duyduğu kızgınlığın etkisiyle yazılmıştır ve sömürgecilik ile militarizm temalarını irdeler.[68][69] Le Guin daha sonradan bu kitabını herhangi bir kurgusal eserinde yaptığı "en açık politik ifade" olarak niteler.[67]

Le Guin Yerdeniz serisinin 1971 ve 1973'te basılan sonraki iki kitabı Atuan Mezarları ve En Uzak Sahil'de denge ve reşit olma temalarını işlemeye devam eder.[70] Her iki kitapta yazılışları için beğeni alırken "En Uzak Sahil"'de ölüm temasının araştırılması ayrıca övgü toplar.[71] 1974 yılında yayımlanan Mülksüzler kitabı gene hem Hugo hem de Nebula Ödülü'nü kazandı ve böylece iki kitabı içinde bu iki ödülü kazanan ilk kişi oldu.[72] Yine Hain Evren'inde geçen öykü anarşizm ve ütopyacılık temalarını irdeler. Akademisyen Charlotte Spivack bu kitabın Le Guin'in bilimkurgu anlayışında siyasal fikirlerin tartışılmasına doğru bir değişiklik noktaası olarak tanımlar.[73][74] İlk basılan kısa öyküsü de dahil olmak üzere, o dönemde yazmış olduğu bazı spekülatif kurgu kısa öyküleri 1975 yılında The Wind's Twelve Quarters adlı derlemede toplanmıştır.[75][76] Aralarında Rüyanın Öte Yakası, Hugo Ödüllü "The Ones Who Walk Away From Omelas" ve Nebula Ödüllü "Devrimden Önceki Gün"ün da bulunduğu 1966 ila 1974 dönemi kurgu eserleri[77] Le Guin'in en çok bilinen eserlerini oluşturmaktadır.[78]

Genişleyen araştırma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Le Guin 1970'lerin ikinci yarısında çeşitli eserler verdi. Bunların arasında, Le Guin'e göre Hain Evreni'nin bir parçası sayılabilecek spekülatif kurgu dalında Balıkçılın Gözü romanı bulunur.[50][79][80] Ayrıca genç ergenler için gerçekçi bir roman Her Yerden Çok Uzakta[81] ile 1976 ve 1979'da yayımlanan Orsinya Öyküleri derlemesi ve Malafrena romanı da sayılabilir. Son ikisi her ne kadar kurgusal Orsinya ülkesinde geçse de bilimkurgu ya da fanteziden çok realistik kurgu dalında öykülerdir.[82] Denemelerinin derlemesi The Language of the Night 1979'da basıldı[83] ve Le Guin Wild Angels adlı şiir kitabını da 1975'te yayımladı.[84]

1979 yılında basılan Malafrena ile 1994 yılında basılan İçdeniz Balıkçısı derlemesi arasında Le Guin asıl olarak daha genç bir okuyucu kitlesi için yazmaya devam etti.[85] 1985 yılında deneysel eseri Hep Yuvaya Dönmek yayımlandı.[86] 1979 ila 1994 yılları aralığında Kanatlı Kediler Masalı serisi de dahil olmak üzere on bir resimli çocuk kitabı ve 1980'de çıkan Başlama Yeri adlı genç ergen fantezi romanını yayımladı.[44][85][87] Aynı dönemde hepsi olumlu tepki alan dört şiir derlemesi daha basıldı.[84][85] Ayrıca Yerdeniz'e tekrar geri dönerek En Uzak Sahil'den 18 yıl sonra 1992'de Tehanu'yu yayımladı. Bu geçen süre zarfında Le Guin'in görüşleri hayli değişmiş ve Tehanu serinin önceki kitaplarına göre daha acımasız bir tonla yazılmış ve önceki eserlerde sunduğu fikirlere meydan okumuştur. Eleştirel övgü alan kitap[88] serinin artık yetişkin edebiyatı içinde tanınmasına önayak olmuştur.[89]

Sonraki yazıları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Le Guin uzun süren bir aradan sonra 1990'larda kısa öykülerle, 1990'da yayımlanan "The Shobies' Story" ile Hain Evreni'ne geri döndü.[90] Bu öykülerin arasında Karanlığın Sol Eli ile aynı gezegende geçen ve yetişkinliğe geçiş konusunu irdeleyen "Coming of Age in Karhide" (1995) öyküsü de bulunuyordu.[91] Bu öykü akademisyen Sandra Lindow tarafından "sınırları aşan derecede cinsel ve ahlâki anlamda cesur" olarak tanımlanmış ve Le Guin'in bunu "60'larda yazamayacağını" belirtmiştir.[90] Aynı yıl Bağışlanmanın Dört Yolu öykü serisini yayımladı ve bunları bağlantılı beşinci bir öykü olan "Old Music and the Slave Women" 1999'da takip etti. Beş öykünün tamamı da bir köle toplumunda özgürlük ve devrim kavramlarını irdeliyordu.[92] 2000 yılında son Hain Evreni romanı olacak Anlatış basıldı ve sonraki yıl da son iki Yerdeniz kitapları Öteki Rüzgâr ve Yerdeniz Öyküleri yayımlandı.[50][93]

2002 yılından itibaren Le Guin'in eserlerinin çeşitli derlemeleri ve antolojileri basıldı. 1994-2002 döneminden öykülerinden oluşan bir seri Dünyanın Doğum Günü derlemesinde Paradises Lost kısa romanıyla birlikte yayımlandı.[94] Bu kitapta cinsiyet üzerinde geleneksel olmayan fikirlerin yanı sıra anarşişt temalar da irdelenmektedir.[95][96][97] Diğer derlemeler arasında 2002'de basılan Uçuştan Uçuşa sayılabilir. Antolojileri ise The Unreal and the Real (2012),[50] ve Library of America tarafından yayımlanan iki ciltlik Hain Evreni eserlerinden oluşan The Hainish Novels and Stories'dir.[98]

Bu dönemden diğer eserleri arasında Vergilius'un Aeneis epik destanındaki bir karakterden esinlenilen Lavinia (2008) adlı roman[99] ile Marifetler (2004), Sesler (2006) ve Güçler (2007) romanlarından oluşan Batı Sahili Yıllıkları üçlemesi sayılabilir.[100] Her ne kadar Batı Sahili Yıllıkları genç ergen okuyucu kitlesi için yazılmış olsa da üçlemenin üçüncü kitabı Güçler 2009'da en iyi roman dalında Nebula Ödülü kazandı.[100][101] Le Guin son yıllarından hemen hemen kurgudan vazgeçti ve denemeler, şiirler ile bazı çeviriler üzerine yoğunlaştı.[11] Son yayımlanan eserleri arasında kurgu dışı derlemeler Dreams Must Explain Themselves ve Ursula K Le Guin: Conversations on Writing ile So Far So Good: Final Poems 2014–2018 adlı şiir kitabı sayılabilir ve bunların hepsi ölümünden sonra yayımlanmıştır.[50][102][103]

Tarzı ve etkilendikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Etkilendikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Okumayı öğrenir öğrenmez her şeyi okudum. Tüm tanınmış fantezileri okudum - Alice Harikalar Diyarında ve Söğütlükte Rüzgar ve Kipling. Kipling'in Cengel Kitabı'na bayıldım. Ve sonra biraz büyüyünce Lord Dunsany'i keşfettim. Tamamen yeni bir dünya açtı bana - saf fantezi dünyasını. Ve... Ouroboros Yılanı. Gene saf fantezi. Çok, çok besleyici. Ve sonra 11 ya da 12 yaşımda iken abimle birlikte bilimkurguyla karşılaştık. İlk Asimov, bunun gibi şeyler. Ama bunun üzerimde çok etkisi olmadı. Daha sonra tekrar bilimkurguya dönene ve Sturgeon'u ve özellikle de Cordwainer Smith'i keşfedene kadar. ...Alpha Ralpha Boulevard öyküsünü okudum ve "Vay! bu şey öyle güzel ve öyle tuhaf ki ben de böyle birşeyler yapmak istiyorum," dedim.

—Ursula K. Le Guin[104]

Le Guin gençliğinde hem klasik eserleri hem de spekülatif kurgu eserleri okumuştur. Daha sonraları, Theodore Sturgeon ve Cordwainer Smith'in eserlerini okuyana kadar bilimkurgunun üzerinde bir etki bırakmadığını ve çocukken bu tarzı küçümsediğini söylemiştir.[43][104] Le Guin'in etkilendiğini söylediği yazarlar arasında Victor Hugo, William Wordsworth, Charles Dickens, Boris Pasternak ve Philip K. Dick bulunur. Le Guin ile Dick aynı liseye devam etmişlerdi ama birbirlerini tanımıyorlardı; Le Guin daha sonradan Rüyanın Öte Yakası romanını ona atıfta bulunmak için yazdığını söylemiştir.[24][43][105][106] Ayrıca J. R. R. Tolkien ve Leo Tolstoy'un biçemsel etkileri olduğunu ve eserlerini "beyaz adam evrene hükmediyor" geleneğinden diye tanımladığı Robert Heinlein gibi tanınmış bilimkurgu yazarlarını okumak yerine Virginia Woolf ve Jorge Luis Borges'i okumayı tercih ettiğini söylemiştir.[107] Çeşitli akademisyenler, Le Guin'in çocukken okumayı sevdiği mitolojinin etkisinin eserlerinin çoğunda görüldüğünü belirtir; örneğin The Dowry of the Angyar adlı kısa öykü bir İskandinav mitinin yeniden anlatılışı olarak gösterilir.[24][108]

Kültürel antropoloji bilim dalı Le Guin'in yazılarında önemli bir etki göstermiştir.[109] Babası Alfred Kroeber bu alanda bir öncü olarak gösterilir ve Kaliforniya Üniversitesi Antropoloji Müzesi'nin de müdürüydü: Onun çalışmalarının sonucunda Le Guin çocukken antropolojinin ve kültürel araştırmaların etkisi altında kalmıştır. Mitler ve efsanelerin yanı sıra, James Frazer'ın mitler ve din üzerine bir çalışması olan Altın Dal'dan eşi Elizabeth Grove Frazer tarafından uyarlanmış Altın Dal'ın Yaprakları gibi çocuk kitaplarını da okumuştur.[67][109][110][111][112] Babasının arkadaşları ve tanıdıkları ile birlikte yaşamanın ona öteki deneyimini kazandırdığını anlatır.[43] Özellikle İşi'nin yaşadıkları Le Guin'in üzerinde etkili olmuştur ve Sürgün Gezegeni, Hayaller Şehri, Dünyaya Orman Denir ve Mülksüzler gibi eserlerinde İşi'nin öyküsüne ait ögeler tanımlanmıştır.[67]

Birkaç akademisyen Le Guin'in yazılarında Carl Jung'un ve özel olarak da Jung arketiplerinin etkisinin görüldüğünü belirtmiştir.[113][114] Özellikle Yerdeniz Büyücüsü'ndeki gölge, Ged'in gururunu, korkusunu ve güç arzusunu temsil eden Jung psikolojisindeki Gölge arketipi olarak görülür.[115][116][117] Le Guin 1974 yılında verdiği bir konferansta bu arketipi üzerine ve psişenin karanlık ve bastırılmış yanlarını yorumlamıştır.[116] Bir başka yerde de ilk Yerdeniz romanını yazmadan önce hiç Jung okumadığını belirtmiştir.[115][116] Aralarında Anne, Anima ve Animus'un da bulunduğu diğer arketipler de Le Guin'in eserlerinde tanımlanmıştır.[113]

Felsefi Taoizm'in Le Guin'in dünya görüşü üzerinde büyük bir rolü olmuştur[118] ve Taoist düşüncenin etkisi birçok öyküsünde görülmektedir.[119][120] Rüyanın Öte Yakası da dahil olmak üzere Le Guin'İn kahramanlarının çoğu şeyleri kendi başına bırakma olan Taoist ülküye sahiptirler. Hain Evreni'nin antropologları karşılaştıkları kültürlerin işine karışmayı denemezler; Ged'in Yerdeniz Büyücüsü'nde öğrendiği ilk derslerden biri kesinlikle gerekmedikçe büyü kullanmamaktır.[120] Le Guin'in Yerdeniz dünyasının dengesini tasvirinde Taoist etki açıkça görülmektedir: Takımada hassas bir denge üzerine kurulu olarak tasvir edilmiştir ve ilk üç romanda bu denge hep birisi tarafından bozulur. Bu kara ile deniz arasındaki dengeyi de içerir, öyle ki "Yerdeniz" adının kendisinde, yaşayan halk ve doğal çevrelerinde[121] ve büyücülerin korumak ile görevlendirildikleri daha büyük kozmik dengede[122] bu görülür. Bir başka öne çıkan Taoist fikir de işık ile karanlık ya da iyi ile kötü gibi zıtlıkların uzlaşmasıdır. Aralarında Mülksüzler'in öne çıktığı birkaç Hain romanında bu uzlaşma süreci irdelenir.[123] Yerdeniz Evrenin'nde, geleneksel Batı Kültürü öykülerinde iyi ile kötünün sürekli bir çekişme içinde olmasının aksine[124][125] karanlık güçler değil ama karakterlerin yaşamın dengesini yanlış anlamaları kötü olarak tasvir edilir.[126]

Tarzı ve kullandığı biçem

[değiştir | kaynağı değiştir]

Her ne kadar Le Guin daha çok spekülatif kurgu alanındaki eserleri ile tanınıyor olsa da aynı zamanda gerçekçi kurgu, kurgu dışı, şiir ve çeşitli diğer edebi biçimlerde de eser vermiştir ve bunun sonucunda eserlerini sınıflandırmak kolay değildir.[8] Eserleri ana akım, çocuk edebiyatı ve spekülatif kurgu eleştirmenlerince değerlendirilmiştir.[8] Le Guin'in kendisi de daha çok "Amerikan romancısı" olarak tanınmak istediğini söylemiştir.[9] Le Guin'in tarzların geleneksel sınırlarını aşması da özellikle çocuk edebiyatı ve spekülatif kurgu akademisyenleri arasında Le Guin'in eleştirel değerlendirmesini Balkanlaşmasına neden olmuştur.[8] Yorumcular Yerdeniz romanlarının çocuk kitabı olarak değerlendirildiği için özellikle daha az eleştiriye konu olduğunu belirtirler. Le Guin çocuk edebiyatının bu şekilde değerlendirilmesini "yetişkin şövenist domuzluk" olarak tanımlamıştır.[8][127] 1976 yılında edebiyat akademisyeni George Slusser "orijinal seriyi 'çocuk edebiyatı' olarak belirten saçma yayın sınıflandırması"nı eleştirirken[128] Barbara Bucknall'a göre Le Guin'i "Tolkien gibi, on yaşındakilerde yetişkinler de okuyabilir.Bu öykülerin yaşı yoktur çünkü her yaşta karşımıza çıkacabilecek sorunlarla uğraşır."[128]

Neyse ki bilinene dayanan tahmin bilimkurgunun bir ögesi olsa da asla konunun özü değildir. İster yazarın ister de okurun olsun, hayal gücü kuvvetli zihinleri ttmin etmek için çok rasyonalist ve basite indirgenmiştir. Değişkenler hayatın tuzu biberidir. [Eğer] hoşunuza giderse [çok] bilimkurgu okuyabilirsiniz, düşünce deneyi olarak. Diyelim ki (der Mary Shelley) genç bir doktor laboratuvarında bir insan yaratır; diyelim ki (der Philip K. Dick) Müttefikler İkinci Dünya Savaşı'nı kaybetti; diyelim ki derler bu ya da şu, şöyle ya da böyle ve bakalım ne oluyor... Böyle tasarlanan bir öyküde modern romana özgü manevi çetrefillilik feda edilmek zorunda değildir, ya da yapısında çıkmaz bulundurmaz; düşünce ve sezgi deneyin çizdiği sınırlar içinde özgürce hareket edebilir, ki bu sınırlar da gerçekten çok geniş olabilir.

—Ursula K. Le Guin, Karanlığın Sol Eli kitabının 1976 basımının önsözünden.[129]

Birçok eserinin temel dayanağı sosyoloji, psikoloji ya da felsefeden gelmektedir.[130][131] Bunun sonucunda Le Guin'in eserleri genellikle sosyal bilimkurgu olarak tanımlanır ve bu alt türün "koruyucu azizesi" olarak adlandırılır.[132][133] Sosyal bilimkurguya, İngilizce verilen "soft science fiction" (yumuşak bilimkurgu) adlandırmasına, bazı bilimkurgu yazarları, fizik, astronomi ya da mühendislik sorunları üzerine kurulmamış öykülerin ciddiye alınmamasına neden olabilecek potansiyel bir aşağılayıcı terim olması ve ayrıca bu tür içinde sayıları çok olmayan kadın ve diğer grup yazarları hedeflediği için karşı çıkmışlardır.[134] Le Guin bazı eserleri için "sosyal bilimkurgu" terimini önermiş ve aslında öykülerinin çoğunun da bilimkurgu bile olmadığına dikkati çekmiştir. "Yumuşak bilimkurgu" teriminin bölünmeye neden olan bir terim olduğunu ve geçerli bilimkurgunun neden oluştuğunun çok dar bir görüşü olduğunu ileri sürmüştür.[25]

Antropolojinin etkisi Le Guin'in çeşitli eserleri için seçtiği ortamlarda görülebilir. Kahramanlarının bazıları kendilerine yabancı bir dünyayı araştıran antropologlar ya da etnologlardır.[135] Bu özellikle, insanoğlunun Dünya'da değil de Hain gezegeninde evrimleştiği bir alternatif gerçeklik olan Hain Evreni'nde geçen öykülerde görülür. Hain gezegenindeki insanlar çok sayıda gezegeni kolonileştirmiş ancak daha sonra bu gezegenlerle bağlantıları kesilmiş ve bu şekilde bağlantılı ama farklı biyolojik ve sosyal yapılar ortaya çıkmıştır.[67][135] Örnekler arasında Rocannon'un Dünyası'nda Rocannon ve Karanlığın Sol Eli'nde Genly Ai sayılabilir. Mülksüzlerdeli Shevek gibi diğer karakterler diğer gezegenlere yaptıkları yolculuk sırasında kültür gözlemcileri hâline gelmişlerdir.[109][136] Le Guin'in yazıları genellikle dünya dışı kültürleri, özellikle de Hain Evreni'ndeki diğer gezegenlerdeki insan kültürlerini inceler.[135] Bu "yabancı" dünyaları keşfeden Le Guin'in kahramanları ve dolayısıyla da okuyucular, aynı zamanda kendi içlerine doğru da bir yolculuğa çıkar ve neyi "yabancı" neyi "yerli" olarak kabul ettiklerinin doğasının doğruluğunu sorgularlar.[137]

Le Guin'in eserlerinin bazıları alışılmadık ve yıkıcı biçemsel ya da yapısal özellikler gösterir. Karanlığın Sol Eli'nin "belirgin bir biçimde post-modern" olarak tanımlanan heterojen yapısı yayınlandığı dönem için alışılmadık bir yapıdır.[63] Bu yapı geleneksel bilimkurgunun (çoğunluk olarak erkek yazarların bulunduğu) dosdoğru ve lineer yapısı ile bariz bir tezat oluşturuyordu.[138] Roman, kahramanı Genly Ai'nin Gethen gezegeninde geçirdiği zamandan sonra Ekumen'e gönderdiği bir raporun parçası olarak şekillendirilmişti, dolayısıyla kişisel anlatımlar, günlük alıntıları, Gethen mitleri ve etnolojik raporlar gibi çeşitli malzemenin Ai tarafından seçilip düzenlendiğini sezdiriyordu.[139] Yerdeniz{{'}de de akademisyen Mike Cadden'ın "serbest dolaylı anlatım" diye tanımladığı geleneksel olmayan bir anlatım biçimi kullanılmıştır; kahramanların duyguları anlatımdan doğrudan ayrılmamıştır ve anlatıcı karakterlere sempatik gibi görünmektedir, dolayısıyla da daha doğrudan bir anlatım tarzında karakterin düşünceleri ve duygularına karşı duyulacak olan şüpheci yaklaşım ortadan kaldırılmaktadır.[140] Cadden bu yöntemin genç okuyucuları doğrudan karakterlere sempati duymaya ittiğini dolayısıyla da genç ergen edebiyatı için etkili bir teknik olduğunu ileri sürer.[141]

Yerdeniz serisi de dahil olmak üzere Le Guin'in bazı eserleri epik fantezi ve mit geleneklerine meydan okur. Yerdeniz kahramanlarının çoğu, geleneksel olarak kullanılan kahramanların aksine beyaz derili değildir ancak buna karşın karşı-kahramanların bir kısmı beyaz derilidir ve böylece birçok eleştirmenin dikkat çektiği üzere ırklara atfeilen roller yer değiştirmiş olur.[142][143] 2001 yılında yapılan bir röportajda, Le Guin kitap kapaklarında genellikle karakter çizimlerinin olmamasını beyaz derili olmayan karakter seçimlerine bağlamıştır. Seçimlerini "Dünya'daki insanları çoğu beyaz değil. Neden gelecekte böyle olacağını varsayalım ki?" diye açıklamıştır.[67] "Büyük denemesi" olarak tanımlanan 1985 yılında basılan Hep Yuvaya Dönmek eseri genç bir kahramanın perspektifinden anlatılan bir öykünün yanı sıra, global bir sel âfetinden sonra Napa vadisinde yaşayan anaerkil Kesh toplumundan birkaç şiir, bitki ve hayvanların kaba çizimleri, mitler ve antropolojik raporlar da içerir.[50][86]

Temaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Cinsiyet ve cinsellik

[değiştir | kaynağı değiştir]

Cinsiyet ve cinsellik Le Guin'in bazı eserlerinde öne çıkan temalardır. 1969 yılında yayımlanan Karanlığın Sol Eli feminist bilimkurgu tarzındaki ilk kitaplar arasındadır ve bilimkurguda çift cinsiyetliliğin sorgulandığı en tanınmış eserdir.[144] Öykü, halkı belirli bir cinsiyet kimliği olmayan ve cinsel döngüleri içinde kısa dönemler de dişi ya da erkek cinsiyet özellikleri gösterebilen çift cinsiyetli insanlardan oluşan kurgusal Gethen gezegeninde geçer.[145] Hangi cinsiyete bürünecekleri ilişkilerine ve duruma göre değişir.[146] Bu belirli cinsiyet özelliklerinin olmamasının sonucu olarak ve sosyal ilişkilerde de cinselliğin süregelen faktör olmaması nedeniyle Gethen savaşın olmadığı bir toplum olarak tasvir edilmiştir.[64][145] Öykü boyunca Gethen kültürü erkekliğinin kültürlerarası iletişime bir engel oluşturduğu ortaya çıkaran Dünyalı birinin gözlerinden keşfedilmiştir.[64] Hain Döngüsünün dışında, Le Guin'in 1971'de yayımlanmış Atuan Mezarları adlı eserinde kadın kahramanı kullanışı da "kadınlığın kaydadeğer bir araştırması" olarak tanımlanmıştır.[147]

Le Guin'in cinsiyet ve feminizme olan tutumu zaman içinde oldukça değişiklik geçirmiştir.[148] Her ne kadar Karanlığın Sol Eli cinsiyet araştırmasının bir dönüm noktası olarak görülse de aynı zamanda yeteri kadar öteye gitmediği için de eleştiri almıştır. Eleştirmenler çift cinsiyetli karakterleri için İngilizce eril kişi zamirlerinin kullanılmasını,[63] stereotipik kadın rolünde tasvir edilen çift cinsiyetli karakterlerin eksikliğini [149] ve heteroseksüelliğin Gethen'de norm olarak gösterilmesini[150] bu eleştirilerinde dayanak noktası olarak göstermişlerdir. Le Guin'in Yerdeniz'deki cinsiyet tasviri de erkek egemen bir dünya kavramının sürdürülmesi olarak tanımlanmıştır. Encyclopedia of Science Fiction'a göre Le Guin kadınları hâlâ merkezde, erkeklerin su içtikleri bir kuyu olarak görmeye devam ediyor ve erkeklerin dünya üzerindeki eylemleri yapanlar olarak görüyor.[50][151][152] Le Guin ilk olarak eserini savundu ve 1976 yılında yazdığı "Is Gender Necessary?" (Cinsiyet Gerekli mi?") adlı denemesinde cinsiyetin romanın ana teması olan sadakat yanında ikincil olduğunu yazdı. Daha sonra 1988 yılında bu denemesini düzelterek romanın ana konusunun cinsiyet olduğunu kabul etti[63] ve aynı zamanda Gethenlileri yalnızca heteroseksüel ilişkiler içinde tasvir ettiği için de özür diledi.[150]

Le Guin bu eleştirilere daha sonraki eserlerinde cevap vermiştir. 1995 yılında yayımlanan "Coming of Age in Karhide" (Karhide'da Reşit Olma) adlı kısa öyküsünde ve ilk olarak 1969'da basılmış olan Winter's King'in yeni baskısında cinsiyeti belirli olmayan tüm Gethenli karakterleri için bilinçli olarak İngilizce dişil kişi zamirleri kullanmıştır.[149][153][154] "Coming of Age in Karhide" daha sonra 2002 toplu eseri Dünyanın Doğum Günü adlı kitapta alışılmışın dışında cinsel ilişkiler ve evlilik düzenleri içeren altı diğer öykü ile bir arada yayımlanmıştır.[97] 1990'da basılan Yerdeniz Evreninde geçen Tehanu'da da cinsiyet ilişkilerini tekrar gözden geçirmiştir.[155] Bu kitap Atuan Mezarları'nın yeniden yazılması ve tasarlanması olarak tanımlanmıştır çünkü kadın kahraman Tenar'ın gücü ve statüsü yine onunla Ged üzerine odaklanan önceki kitapta olduğunun tam tersidir.[156] Bu sonraki dönemde 1978 yılında yayımlanan Balıkçıl Gözü'nün kadını gerçekten merkezine alan ilk eseri olduğunu belirtti.[157]

Manevi gelişim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Le Guin reşit olmayı ve daha geniş olarak da manevi gelişimi eserlerinin çoğunda araştırır.[158] Özellikle Yerdeniz ve Batı Sahili Yıllıkları gibi daha genç okuyucu kitlesi için yazdığı eserlerinde özellikle öne çıkar. Le Guin 1973 yılında kaleme aldığı bir denemede Yerdeniz'de reşit olmayı araştırmayı ergenlik çağındaki okuyucular için yazdığından tercih ettiğini belirtmiştir: "Reşit olma... benim uzun yıllarımı alan bir süreçti; bu süreci yaklaşık otuz bir yaşında tamamladım ve bu süreç hakkında oldukça derin hislere sahibim. Ergenlerin çoğu da öyle. Aslında ana meşgaleleri."[159] Aynı zamanda fantezinin reşit olma sürecini tasvir etmek için en iyi çare olduğunu çünkü "rasyonel günlük yaşam" dilini kullanarak bilinçaltını araştırmanın zor olduğunu da söylemiştir.[159][160]

İlk üç Yerdeniz romanı Ged'i gençliğinden yaşlılığına takip ettiği gibi aynı zamanda farklı bir karakterin de reşit olmasını izler.[161] Yerdeniz Büyücüsü Ged'in ergenlik çağına odaklanırken Atuan Mezarları'nda Tenar'ın, En Uzak Sahil'de de Prens Arren'in ergenlik çağı anlatılır.[162][131] Ged'in reşit olma süreci ile romanda yaptığı fiziksel yolculuğun içiçe geçtiği[163] Yerdeniz Büyücüsü genellikle bir Bildungsroman olarak tanımlanır.[164][165] Mike Cadden'a göre kitap "Ged kadar genç ve muhtemelen onun kadar inatçı ve dolayısıyla da ona sempati duyacak olan genç okuyucu için" ikna edici bir öyküdür.[165] Eleştirmenler, Ged'in sonunda gölgeyi kendisinin bir parçası olarak kabul ettiği öykünün sonunu bir geçiş töreni olarak tanımlarlar. Akademisyen Jeanne Walker öykünün sonundaki geçiş töreninin Yerdeniz Büyücüsü'nün temasının tamamına benzer olduğunu ve temanın da ergenlik çağındaki okuyucu için bir geçiş töreni rolü gördüğünü yazar.[166][167]

Batı Sahili Yıllıkları'nın her bir cildi de kahramanlarının reşit olma süreçlerini tasvir eder[168] ve kişinin kendi gücüne esir olması konusunu irdeler.[168][169] Büyüme süreci toplumun kahramanlara sunduğu dar seçeneklerin ötesini görmek olarak anlatılır. Marifetler'de Orrec ve Gry halklarının sahip oldukları güçlerin iki şekilde kullanılabileceğinin farkına varırlar: Hakim olup hükmetmek ya da iyileştirip geliştirmek. Bu farkındalık onlara üçüncü bir seçeneği seçmelerine izin verir ve ayrılırlar.[170] Bu tercihlerle mücadele verme Le Guin'in Teh Ones Who Walk Away from Omelas kısa öyküsünde karakterlerin yapmak zorunda bırakıldıkları seçimlerle kıyaslanır.[170] Benzer şekilde Atuan Mezarları'nda Ged Tenar'a kendisine değer vermesi ve görmediği seçenekleri bulmasına yardımcı olur[171][172] ve kendisiyle Mezarlardan ayrılmasına neden olur.[173]

Siyasi sistemler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Alternatif toplumsal ve sisyasi sistemler Le Guin'in eserlerinde tekrarlayan bir temadır.[12][174] Her ne kadar Le Guin The Ones Who Walk Away from Omelas'ında aralarında bulunduğu[175] başka eserlerinde de[174] ilgili temaları irdelese de eleştirmenler Mülksüzler ve Hep Yuvaya Dönmek eserlerine özel bir ilgi göstermiştir.[174] Mülksüzler bir anarşist ütopik romandır ve Le Guin'e göre Peter Kropotkin gibi pasifist anarşistlerden olduğu kadar 1960'ların ve 1970'lerin karşıkültüründen de etkilenmiştir.[111] Le Guin'in anarşizmi kapatıldığı kültürel gettodan kurtardığı ve entelektüel ana akıma geri getirdiği söylenmiştir.[176] Yazar Kathleen Ann Goonan Le Guin'in eserinin "insanların, diğer canlıların ve kaynakların mağduriyetine için gösterilen dargörüşlülük paradigması"nın üstüne gittiğini ve "yaşama saygılı sürdürülebilir alternatifler" aradığını yazmıştır.[12]

Urras ve Anarres ikiz gezegenlerinde geçen Mülksüzler "muğlak bir ütopya" olarak tasvir edilen planlı bir anarko-sosyalist toplumu konu alır. Urras gezegeninden gelen yerleşimcilerin oluşturduğu toplum, Urras'ın refah toplumundan maddi yönden daha yoksuldur ama etik ve manevi açıdan daha gelişmiştir.[177] Klasik ütopyaların aksine Anarres toplumu ne mükemmel ne de durağan olarak tasvir edilmiştir; öykünün kahramanı Shevek araştırmasını sürdürmek için kendini Urras'a doğru yolculuk ederken bulur. Yine de Urras'ın otoriter toplumunda bulunan kadın düşmanlığı ve hiyerarşi sosyal yapılarını işbirliği ve bireysel özgürlükler üzerine kuran anarşistler arasında görülmez.[177] Mülksüzler'den birkaç yıl sonra basılan Balıkçılın Gözü, pasifistlerin soyundan gelenlerin oturduğu bir kasaba ile suçluların soyundan gelenlerin oturduğu bir şehrin arasındaki, yani karşıt felsefelere sahip iki toplum arasındaki çatışmayı kullanarak Le Guin'in insan özgürlüğünü irdelemesine devam ettiği eser olarak gösterilmiştir.[178]

Uzak bir gelecekte Kaliforniya'da geçen Hep Yuvaya Dönmek günümüz Amerikan toplumuna benzeyen savaşçı bir toplumu pasifist komşuları Kesh'in gözünden inceler. Akademisyenler Kesh'in toplumunu Le Guin'in teknolojinin rolünü irdelediği bir feminist ütopya olarak tanımlamıştır.[179] Akademisyen Warren Rochelle bu toplumu "ne anaerkil ne de ataerkil, erkek ve kadınlar yalnızca oldukları gibi varlar" diye tanımlamıştır.[180] Yaygın refah, mutluluk ve güvenliğin tek bir çocuğun süregelen sefaletiyle sağlandığı bir toplumu tasvir eden The Ones Who Walk Away from Omelas alegorisi de günümüz Amerikan toplumunun bir eleştirisi olarak görülür.[181][182] Dünyaya Orman Denir toplumun yapısının doğal çevreyi nasıl etkilediğini inceler; bu romanda Atshe gezegeninin yerlileri yaşam biçimlerini gezegenin ekolojisine uydurmuşlardır.[69] Koloni kuran insan toplumu ise yıkıcı ve umursamaz olarak tasvir edilmiştir; Le Guin kısmen ABD'nin Vietnam Savaşı'na müdahalesine olan nefretinden de kaynaklanarak sömürgeciliğin ve emperyalizmin eleştirisini yapmıştır.[68][69][183]

Diğer toplumsal yapılar Bağışlanmanın Dört Yolu öyküleri ve genellikle "bağışlanmanın beşinci yolu" olarak tanımlanan Old Music and the Slave Woman adlı kısa öyküsü gibi eserlerde incelenmiştir. [184] Hain Evreninde geçen bu beş öykü, birlikte köleliğin bulunduğu bir toplumda devrimi ve takip eden yeniden yapılanma sürecini irdeler.[185][186] Rochelle'e göre, Ekumen'in köleleri insan olarak tanımasıyla devrim boyunca gelen özgürlük umudu ve ütopya olasılığı vermesiyle "gerçek bir insan topluluğu" kurma potansiyeli olan bir toplumu irdeler.[187] Kölelik, adalet ve kadının toplumdaki rolü aynı zamanda Batı Sahili Yıllıkları'nda da incelenir.[188][189]

Kabul görmesi ve mirası

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kabul görmesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

1969 yılında Karanlığın Sol Eli'nin yayınlanmasından hemen sonra Le Guin çabucak tanındı ve 1970'lerde alanında en tanınan yazarlar arasındaydı.[8][50] Kitapları milyonlarca adet sattı ve 40'tan fazla diler çevrildi; çoğunun ilk basıldıktan onlarca yıl sonra bile yeni baskıları yapılmaya devam etti.[11][17][190] Eserleri çok yoğun akademik ilgi gördü; 1970'lerin "hem fantezi hem de bilimkurgunun en önde gelen yazarı"[191] ve 1970'lerin en çok tartışılan bilimkurgu yazarı[192] olarak tanımlandı ve kariyeri boyunca Philip K. Dick kadar yoğun olarak incelendi.[50] Kariyerinde daha sonraları ana akım edebiyat eleştirmenleri tarafından da kabul gördü: Ölümünden sonra Jo Walton Le Guin için "öyle iyi ki ana akım artık bilimkurguyu görmezden gelemez" dedi.[65] Akademisyen Donna White'a göre, yazıları ciltlerce edebi eleştiriye, iki yüzden fazla bilimsel makaleye ve birkaç teze konu olmuş olan Le Guin "Amerikan edebiyatının önemli bir sesi"ydi.[8]

Le Guin daha çok en popüler ilk eserleri ile tanınmaya devam etmesi açısından sıra dışıdır.[107] 2018 yılında bir yorumcu daha sonraki eserlerinin "didaktizme doğru meylettiğini" belirtmiştir.[17] John Clute ise The Guardian gazetesinde daha sonraki eserlerinin "daha büyük bir okuyucu kitlesine önemli şeyler hakkında sorumluluk duyarak konuşma ihtiyacı hissetmesinden açıkça zarar gördüğünü; sorumluluk duyan bir sanatçının dikenden taç giyebilen bir sanatçı olduğu," yorumunu yapmıştır.[11] Eserlerinin tümü olumlu bir kabul görmemiştir; Not all of her works received as positive a reception; The Compass Rose hem olumlu hem de olumsuz tepkiler gören kitapları arasındadır. Science Fiction Encyclopedia Balıkçılın Gözü'nü "şeffaf basitliğinin kendini gülünç kılan aşırı şematik bir politik alegori," olarak tanımlar.[50] Olumlu eleştiriler alan Karanlığın Sol Eli bile feministlerden aldığı olumsuz tepkilerin[193] yanı sıra Alexei Panshin tarafından "tam bir başarısızlık" olarak gösterilmiştir.[63]

Yazıları popüler medya ve yorumcular tarafından da kabul görmüştür. Los Angeles Times 2009 yılında Arthur C. Clarke'ın ölümünden sonra, Le Guin'in "gezegendeki muhtemelen en çok övülen bilimkurgu yazarı" olduğu yorumunu yapmış ve genç insanlar için edebiyat konusunda bir "öncü" olarak tanımlamıştır.[107] 2018 yılında ölümünden sonra eleştirmen John Clute Le Guin'in "Amerika bilimkurgusuna yaklaşık yarım yüzyıldır başkanlık ettiği"ni ve "ilk sırada" bir yazar olma ününe sahip olduğunu yazmıştır.[11] 2016 yılında The New York Times onu "Amerika'nın yaşayan en büyük bilimkurgu yazarı" olarak tanımlamıştır.[194] Le Guin için yapılan övgüler genellikle eserlerinde irdelediği sosyal ve siyasi temalar[195] ve düzyazıları üzerinde yoğunlaşır; edebiyat eleştirmeni Harold Bloom, Le Guin'i "seçkin bir biçemci" olarak tanımlıyor ve yazılarında "her kelimenin tam yerinde ve her cümle ya da satırın yankılandığını" söylüyordu. Bloom'a göre Le Guin "kendini her türlü gaddarlık, ayrımcılık ve sömürücülüğün karşısına koymuş bir vizyoner"dir.[12] The New York Times onu "maneviyatla ilgili konuları yalın ama lirik bir tarzla irdeleyen" biri olarak tanımlamıştır.[17] 2008 yılında yapılan bir röportajın baiında Vice dergisi Le Guin'i "son 40 yılın zihni en çok şaşırtan [bilimkurgu] ve fantezi öykülerinden bazılarını yazmış" olarak tanımlamıştır.[25]

Le Guin'in yazar akranları da yazılarını övmüştür. Le Guin'in 2018 yılında ölümünden sonra yazar Michael Chabon ondan "neslinin en büyük Amerikan yazarı" olarak bahsetmiş ve "[kendisinin] sınır tanımayan bir hayal gücünün tesirinden büyülendiği"ni söylemiştir.[12][13] Yazar Margaret Atwood Le Guin'in "akla yatkın, zekice, becerikli ve lirik sesi"ni selamlamış ve sosyal adaletsizliğin Le Guin'in yaşamı boyunca güçlü bir motivasyon olduğunu yazmıştır.[196] Zadie Smith'e göre düzyazısı "yirminci yüzyılda yazılmış en zarif ve güzel" düzyazılardan biriydi.[12] Akademisyen ve yazar Joyce Carol Oates Le Guin'in "açık sözlü adalet duygusunu, ahlâkını ve sağduyusunu" vurgulamış ve ondan "en büyük Amerikan yazarlarından birisi ve eserleri uzun süre dayanacak bir vizyoner sanatçı" olarak bahsetmiştir.[12] China Miéville Le Guin'i "edebiyat devi" olarak tanımlamış ve onun "çarpıcı etik ciddiyet ve zekâ, nikte ve gazap, radikal siyaset, ince ve kıvrak, özgürlük ve özlem yazarı" olduğunu yazmıştır.[12]

Ödüller ve takdir

[değiştir | kaynağı değiştir]
Le Guin bir kitapçıda otururken
Le Guin 2004 yılında bir "yazarla buluş" etkinliğinde.

Le Guin'in aldığı ödüller arasında eserleri için aldığı çok sayıda yıllık ödül bulunur. Yirmi altı kere aday gösterildiği Hugo Ödülü'nü altı kere, on sekiz kere aday gösterildiği Nebula Ödülü'nü altı kere kazanmıştır. Altı adaylığından kazandığı dört En İyi Roman Nebula Ödülü, bu kategoride en çok kazanan yazar olmasını sağlamıştır.[197][198] Le Guin, Locus Magazine okuyucularının oylarıyla verilen[199] yirmi dört Locus Ödülü kazanmıştır.[197] ve 2019 yılı itibarıyla toplam ödül sayısında üçüncü, kurgu dalında eserler üzerine ödüllerde ise Neil Gaiman'ın ardından ikinci sıradadır.[200] Yalnızca yazdığı romanlar için beş Locus Ödülü, dört Nebula Ödülü, iki Hugo Ödülü ve bir Dünya Fantezi Ödülü kazandı, ayrıca kısa kurgu dalında da bu ödüllerin hepsinden kazanmıştır.[42][197] Üçüncü Yerdeniz romanı En Uzak Sahil', Genç İnsanlar Edebiyatı için Ulusal Kitap Ödülü'nü 1973'te kazanmıştır.[201] ve dokuzu Fantezi biri de Burs dalında olmak üzere on Mythopoeic Ödülüne aday gösterildi.[197] 1996 yılında basılan öykü derlemesi Unlocking the Air and Other Stories 1997 yılı Kurgu dalında Pulitzer Ödülü'nün üç adayından biriydi.[202] Le Guin tarafından kazanılan diğer ödüller arasında üç James Tiptree Jr. Ödülü ve üç Jüpiter Ödülü de vardır.[197] Son Hugo ödülünü, Charles Vess'in desenlediği Yerdeniz tüm baskısıyla ölümünden bir yıl sonra kazandı; aynı kitap ayrıca bir Locus Ödülü de kazandı.[197]

Le Guin'in spekülatif kurguya katkılarını tanıyan diğer ödüller ve takdirler de kazanmıştır. 1979 yılında Dünya Bilimkurgu Topluluğu tarafından Gandalf Büyük Usta Ödülü verilmiştir.[197] Bilimkurgu Araştırma Derneği (SFRA) 1989 yılında "bilimkurgu ve fantezi bursuna yaşam boyu katkıları"ndan ötürü Pilgrim Ödülü vermiştir.[197] 1995 Dünya Fantezi Konvansiyonu'nda fantezi alanına yaptığı hizmetler nedeniyle Dünya Fantezi Konvansiyonu Yaşam Boyu Başarı Ödülünü kazanmıştır.[197][203] Science Fiction and Fantasy Hall of Fame'e 2001 yılında alınmıştır.[204] Amerika Bilimkurgu ve Fantezi Yazarları Derneği (SFWA) 2003 yılında onu 20nci "Grand Master" yaptı; 2019 yılı itibarıyla bu onuru kazanan altı kadın arasında ikincidir.[205][206][207] 2013 yılında bilim kurfuda yaşam boyu başarı için Kaliforniya Üniversitesi, Riverside Eaton Ödülü verdi.[197][208]

Harici video
Neil Gaiman Le Guin'e Ulusal Kitap Ödülleri töreninde Amerikan Edebiyatına Seçkin Katkı Madalyasını sunuyor, 19 Kasım 2014, C-SPAN

Le Guin kariyerinde daha sonra genel olarak edebiyata katkıları için de takdirler kazanmıştır. 2000 yılının Nisan ayında ABD Kongre Kütüphanesi "Yazarlar ve Sanatçılar" kategorisinde Amerika'nın kültürel mirasında olan önemli katkıları nedeniyle Le Guin'e "Living Legend" (Yaşayan Efsane) unvanını vermiştir.[209] Amerikan Kütüphane Derneği ona 2004 yılında Margaret Edwards Ödülü'nü verdi ve yıllık May Hill Arbuthnot Konferansını vermesi için seçti.[210][211] Edwards Ödülü bir yazarı ve belirli bir esere verilir: 2004 paneli ilk dört Yerdeniz kitabına, Karanlığın Sol Eli'ne ve Başlama Yeri'ne atıfta bulundu. Panel Le Guin'in "güzel kurulmuş bir dili okumalarını, kendi yaşamları hakkında bilgi veren fantezi dünyalarını gezmelerini ve de ne kolay ne de önemsiz olan fikirler hakkında düşünmelerini sağlamak için dört genç ergen nesline ilham kaynağı olduğunu" belirtti.[210] Le GUin'in eserlerinin bir derlemesi 2016 yılında Library of America tarafından yayımlandı, bu nadiren yaşayan yazarlara verilen bir onurdur.[194] National Book Foundation 2014 yılında Le Guin'i Amerikan Edebiyatına Seçkin Katkı Madalyasına layık görmüş ve onun "anlatı, dil, karakter, tarz geleneklerini yıktığını ve edebi kurgu için yeni yollar açmak üzere fantezi ile gerçekçilik arasındaki sınırları aştığını" belirtmiştir.[212][213] American Academy of Arts and Letters onu 2017 yılında üye yapmıştır.[214]

Mirası ve etkisi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Le Guin'in spekülatif kurgu alanında önemli etkisi olmuştur; Jo Walton Le Guin'in hem alanın genişlemesinde hem de alan yazarlarının ana akımda tanınmasına yardımcı olmasında büyük bir rol oynadığını ileri sürmüştür.[65][215][216] Yerdeniz kitaplarının, edebiyat alanı dışı da dahil olmak üzere büyük bir etki bıraktığı belirtilmiştir. Atwood Yerdeniz Büyücüsü'nü fantezi edebiyatının "kaynak"larından biri olarak değerlendirir[217] ve modern yazarlar kitabın bir daha sonra Harry Potter kitap serisi ile ünlü olan "büyücülük okulu" fikrini ortaya attığını söyler[218] ve yine Harry Potter'da görülen erkek çocuk büyücü değişmecesini popülerleştirdiğini söyler.[219] Adların güç harcayabileceği kavramı Yerdeniz serilerinde bir temadır ve eleştirmenler Hayao Miyazaki'nin 2001 filmi Ruhların Kaçışı'nda bundan esinlendiğini önermişlerdir.[220]

Neil Gaiman, yazılarında Le Guin'den etkilendiğini kabul eden birçok yazardan biridir, 2013.

Le Guin'in Hain Evreni'nde geçen yazılarının da geniş bir etkisi olmuştur. Anlık yıldızlararası iletişim cihazı olarak İngilizce "ansible" kelimesini 1966'da uydurmuştur; bu terim daha sonra Orson Scott Card tarafından Ender'in Oyunu kitap serisinde ve Neil Gaiman tarafından bir Doctor Who bölümünün senaryosunda olmak üzere çeşitli yazarlar tarafından da kullanılmıştır.[221] Suzanne Reid, Karanlığın Sol Eli'nn yazıldığı dönemde, Le Guin'in çift cinsiyetlilik fikirlerinin yalnızca bilimkurguda değil genel olarak edebiyatta emsalsiz olduğunu yazar.[64] Bu kitabın özel olarak büyük bir miras bıraktığı belirtilir; üzerine yorum yapan edebiyat eleştirmeni Harold Bloom "Le Guin, Tolkien'den de fazla fanteziyi zamanımızın yüksek edebiyatına çıkarmıştır," der.[222] Bloom bundan sonra bu kitabı The Western Canon (1994) kitabında sanatsal görüşleriyle Batı kültüründe önemli ve nüfuzlu olmuş bir kitap olarak listeler.[223] Bu görüş The Paris Review'da da görülür: "Karanlığın Sol Eli'nden başka hiçbir kitap tarzın geleneklerini bu kadar alt üst etmemiştir."[43] White ise bu eserin, Mary Shelley'nin Frankenstein'ı (1818) kadar önemli, yeni ufuklar açan bir bilimkurgu eseri olduğunu ileri sürmüştür.[63]

Yorumcular aynı zamanda Le Guin'in genel anlamda edebiyat alanında da etkili olduğunu belirtmişlerdir. Edebiyat eleştirmeni Elaine Showalter Le Guin'in "kadınların susmayı, korkuyu ve kendilerinden şüphe etmelerinden vazgeçirecek bir yazar olarak örnek olduğunu" önermiştir.[12] Yazar Brian Attebery da "[Le Guin] bizi yarattı: benim gibi bilimkurgu ve fantezi eleştirmenlerini ama aynı zamanda şairleri ve denemecileri ve romancıları da," diye belirtmiştir.[12] Le Guin'İn kendi yazdığı edebi eleştiriler de etkili olmuştur: 1973 yılı denemesi "From Elfland to Poughkeepsie" Kenneth Morris'in eserlerine yeniden ilgi duyulmasına yol açtı ve sonunda Morris'in bir romanı ölümünden sonra basıldı.[224] Le Guin ayrıca gazetecilerin ve akademisyenlerin spekülatif kurguyu araştırmalarına destek olarak bu alanın edebiyatın ana akımına girmesinde rol oynadı.[215]

Birkaç önde gelen yazar Le Guin'in yazıları üstündeki etkisini kabul etmiştir. Jo Walton "onun dünyaya bakış şeklinin benim üstümde yalnızca bir yazar olarak değil bir insan olarak da muazzam etkisi oldu" diye yazmıştır.[65] Etkilediği diğer yazarlar arasında Man Booker Ödülü sahibi Salman Rüşdi, David Mitchell, Neil Gaiman, Iain Banks, Algis Budrys ve Kathleen Ann Goonan da bulunur.[12][43][107] Bulut Atlası gibi kitapların yazarı Mitchell, Yerdeniz Büyücüsü'nün üzerinde güçlü bir etkisi olduğunu ve "kelimeleri Ursula Le Guin ile aynı güçle kullanmak" arzusunda olduğunu söylemiştir.[225] Yönetmen Arwen Curry 2009 yılında Le Guin üzerine bir belgesel yapımına başladı ve yazarın yanı sıra ondan esinlenen diğer yazar ve sanatçılarla "düzinelerce" saat röportaj çekimi yaptı. Curry National Endowment for the Humanities'ten bir bağış aldıktan sonra 2016'nın başlarında filmi bitirmek için başarılı bir kitle fonlaması kampanyası başlattı.[226]

Eserlerinin uyarlamaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Le Guin'in eserleri radyo için[227][228] olduğu gibi film, televizyon ve sahne için de uyarlanmıştır. 1971 yılı romanı Rüyanın Öte Yakası iki kere film olarak uyarlanmıştır: İlki 1979'da Le Guin'in katılımıyla WNET tarafından ikincisi de 2002'de A&E Network tarafından yayımlanmıştır. 2008 yılında yapılan bir röportajda, Le Guin 1979 versiyonunu "filme tek iyi uyarlanmış" versiyon olarak gördüğünü belirtmiştir.[25] 1980'lerin başında Hayao Miyazaki Yerdeniz serisinin bir anime uyarlamasını yapmak istediğini söyler. Miyazaki'nin eserleri ve genel olarak da anime hakkında pek bilgisi omayan Le GUin bu teklifi reddeder ancak Komşum Totoro'yu izledikten sonra bu teklifi kabul eder.[229] Yerdeniz serisinin üçüncü ve dördüncü kitapları 2006'da vizyona çıkan Yerdeniz Öyküleri filmine temel alınır. Filmin Hayao Miyazaki yerine oğlu Gorō tarafından yönetilmesi Le Guin'i üzer. "Çoğu güzeldi" diye yazan Le Guin filmin estetiği açısında olumludur ancak filmin manevi anlamı ve özellikle de filmin sonunda kötü kahramanın ölüşü gibi fiziksel şiddetin kullanılışını eleştirir.[229] 2004 yılında Sci Fi Channel, Yerdeniz üçlemesinin ilk iki kitabını Yerdeniz Efsanesi adı ile mini dizi olarak uyarlar. Le Guin bu mini diziyi oldukça ağır olarak eleştirir ve kitaplarındaki kızıl, kahverengi ya da kara derili karakterleri yerine beyaz derili aktörlerin kullanılmasına itiraz ederek "tahayyül ettiği Yerdeniz'den olabildiğince uzak" bulduğunu söyler.[230]

Le Guin'in Karanlığın Sol Eli romanı Chicago'nun "Lifeline Theatre" kumpanyası tarafından sahneye uyarlanmıştır. Eleştirmen Jack Helbig Chicago Reader'da daha çok karmaşık 300 sayfalık bir romanı iki saatlik bir sahne gösterisine uyarlamanın aşırı zorluğundan kaynaklandığını belirterek "uyarlama zekice ve güzel kotarılmış ancak nihayetinde tatminkâr değil" diye yazmıştır.[231] Paradises Lost, Illinoi Üniversitesi opera programı tarafından operaya uyarlanmıştır.[232][233] Opera Stephen A. Taylor tarafından bestelenmiş[232] ve libretto için hem Kate Gale'e[234] hem de Marcia Johnson'a atıfta bulunulmuştur.[232] 2005'te yapılan[234] operanın prömiyeri Nisan 2012'de gerçekleştirilmiştir.[235] Le guin bir röportaj sırasında bu çabayı "güzel bir opera" olarak tanımlamış ve başka yapımcıların da ilgilenmesini umduğunu belirtmiştir. Ayrıca eserlerinin film uyarlamalarından çok sahne uyarlamalarından daha memnun olduğunu da belirtmiştir.[233] 2013 yılında John Schmor'un metnini yazdığı ve Jonathan Walters tarafından uyarlanıp yönetilen Karanlığın Sol Eli üzerine kurulmuş bir oyun Portland Playhouse ve Hand2Mouth Theatre tarafından yapılmıştır. Oyun 2 Mayıs 2013'te sahneye konmuş ve 16 Haziran 2013'e kadar Portland, Oregon'da sahnelenmiştir.[236]

Eserleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Romanları

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Lavinia, 2008
  • Powers, 2007
  • Voices, 2006
  • Gifts, 2004
  • Earthsea 5: The Other Wind, 2001
  • The Telling, 2000
  • Always Coming Home, 1985
  • Earthsea 4: Tehanu, 1990
  • The Eye of the Heron, 1983
  • The Beginning Place, 1980
  • Malafrena, 1979
  • Very Far Away from Anywhere Else, 1976
  • The Word for World is Forest, 1976
  • The Dispossessed, An Ambiguous Utopia, 1974
  • Earthsea 3: The Farthest Shore, 1972
  • The Lathe of Heaven, 1971
  • Earthsea 2: The Tombs of Atuan, 1970
  • The Left Hand of Darkness, 1969
  • Earthsea 1: A Wizard of Earthsea, 1968
  • City of Illusion, 1967
  • Planet of Exile, 1966
  • Rocannon's World, 1966

Öykü kitapları

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Changing Planes, 2003
  • The Birthday of the World, 2002
  • Tales from Earthsea, 2001
  • Unlocking the Air, 1996
  • Four Ways to Forgiveness, 1995
  • A Fisherman of the Inland Sea, 1994
  • Searoad, 1991
  • Buffalo Gals, and Other Animal Presences, 1987
  • The Compass Rose, 1982
  • Orsinian Tales, 1976
  • The Wind's Twelve Quarters, 1975

Denemeler

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • The Wave in the Mind, 2004
  • Steering the Craft, 1998
  • Dancing at the Edge of the World, 1992
  • The Language of the Night, 1989

Şiirler

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Sixty Odd, 1999
  • Going Out with Peacocks, 1994
  • Blue Moon Over Thurman Street (Roger Dorband'la birlikte), 1994
  • Wild Oats and Fireweed, 1988
  • Hard Words, 1981
  • Wild Angels, 1974

Türkçede Le Guin

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yerdeniz Dizisi

  • Öteki Rüzgar (The Other Wind), 2004
  • Yerdeniz Öyküleri (Tales from Earthsea), 2001
  • Tehanu (Tehanu), Ocak 1996
  • En Uzak Sahil (The Farthest Shore), Temmuz 1995
  • Atuan Mezarları (The Tombs of Atuan), Nisan 1995
  • Yerdeniz Büyücüsü (Wizard of Earthsea), Eylül 1994 Metis, Çeviri: Çiğdem Erkal İpek

Batı Sahili Yıllıkları

  • Marifetler (Gifts), Metis, 2006, Çeviri: Çiğdem Erkal İpek
  • Sesler (Voices), Metis, Şubat 2008, Çeviri: Çiğdem Erkal İpek
  • Güçler (Powers), Metis, 2010, Çeviri: Çiğdem Erkal İpek
  • Uçuştan Uçuşa (Changing Planes) Metis, 2004 Çeviri: Çiğdem Erkal İpek
  • Başka Bir Yer, K Kitaplığı, 2002, Çeviri: Cem Akaş
  • Hep Yuvaya Dönmek (Always Coming Home), Ayrıntı, 2002, Çeviri: Cemal Yardımcı
  • Bağışlanmanın Dört Yolu (Four Ways to Forgiveness), Metis, 2001, Çeviri: Çiğdem Erkal İpek
  • Kadınlar Rüyalar Ejderhalar (Makaleler), Metis, 1999, Çeviri: Deniz Erksan
  • Dünyaya Orman Denir (The Word for World Is Forest), Metis, Eylül 1996, Çeviri: Özlem Dinçkal
  • Rocannon’un Dünyası (Rocannon's World), Metis, 1995, Çeviri: Tuba Çele
  • Her Yerden Çok Uzakta (Very Far Away from Anywhere Else), İmge Kitabevi, 1995, Çeviri: Semih Aközlü
  • Başlama Yeri (The Beginning Place), İletişim Yayınları, Haziran 1995, Çeviri: Can Eryümlü
  • Balıkçıl Gözü (The Eye of the Heron), Metis, Haziran 1995, Çeviri: Tuba Çele
  • Hayaller Şehri (City of Illusions), (Yeni baskısı Yanılsamalar Kenti adıyla yapılmıştır), İmge Kitabevi, 1994, Çeviri: Meltem Tayga[237]
  • Karanlığın Sol Eli (The Left Hand of Darkness), Ayrıntı Yayınları, Ekim 1993, Çeviri: Ümit Altuğ
  • Atmacanın Türküsü (Wizard of Earthsea ve The Tombs of Atuan bir kitapta toplanmış), Ne Yayınları, Ekim 1992, Çeviri: Barış Karaoğlu, Gülsüm Ramazanoğlu
  • Gülün Günlüğü (The Wind’s Twelve Quarters ve The Compass Rose’dan alınan öyküler), Ayrıntı Yayınları, Mart 1992, Çeviri: Ümit Altuğ
  • Mülksüzler (The Dispossessed: An Ambiguous Utopia), Metis, Ocak 1990, Çeviri: Levent Mollamustafaoğlu
  • Sürgün Gezegeni (Planet of Exile), İthaki, Ağustos 1999, Çeviri: Ayşe Gorbon
  • Kanatlı Kediler Masalı-1 Dört Yavru, Günışığı kitaplığı, Mayıs 2008, Çeviri: Naz Beykan
  • Kanatlı Kediler Masalı-2 Yuvaya Dönüş, Günışığı kitaplığı, Mayıs 2008, Çeviri: Naz Beykan
  • Kanatlı Kediler Masalı-3 Yeni Arkadaş, Günışığı kitaplığı, Mayıs 2008, Çeviri: Naz Beykan
  • Kanatlı Kediler Masalı-4 Kentte Tek Başına, Günışığı kitaplığı, Mayıs 2008, Çeviri: Naz Beykan
  • İçdeniz Balıkçısı (A Fisherman Of the Inland Sea), Metis, 2007, Çeviri: Çiğdem Erkal İpek
  • Lavinia, Metis, 2009, Çeviri: Gürol Koca
  • Malafrena, Metis, Temmuz 2013, Çeviri: Cemal Yardımcı
  • Dünyanın Doğum Günü (The Birthday of the World And Other Stories), Metis, Eylül 2005, Çeviri: Çiğdem Erkal İpek

Bibliyografyası

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Ursula K. Le Guin bibliyografyası
Le Guin 2013 yılında kitabını imzalarken.

Le Guin'in profesyonel yazarlık kariyeri 1959'dan 2018'e kadar yaklaşık altmış yıllık bir dönemi kapsar. Bu dönemde yirmiden fazla roman, yüzden fazla kısa öykü, bir düzineden fazla şiir kitabı, beş çeviri ve on üç çocuk kitabı yazmıştır.[17][214] Yazıları spekülatif kurgu, realist kurgu, kurgu dışı, senaryo, libretto, denemeler, şiir, konuşmalar, çeviriler, edebi eleştiriler, "chapbook2 ve çocuk edebiyatı gibi alanları kapsar. Le Guin'in yayımlanan ilk eseri "Folksong from the Montayna Province" şiiri 1959'da yayımlanan ilk kısa öyküsü "An die Musik" ise 1961'de basılmıştır. İlk profesyonel yayını 1962'de "April in Paris" adlı kısa öyküsü ve ilk yayımlanan romanı da 1966'da Ace Books'un bastığı Rocannon'un Dünyası'dır.[49][50][53][238] Son eserleri de ölümünden sonra yayımlanan kurgu dışı derlemeler Dreams Must Explain Themselves ve Ursula K Le Guin: Conversations on Writing'tir.[50][102] En tanınmış eserleri altı ciltlik Yerdeniz serisi ile Hain Evreni'nde geçen birçok romanıdır.[50][239]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c Locus bilimkurgu ödülleri indeksi: Ursula Le Guin 12 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., İngilizce.
  2. ^ "Living Legends: Ursula LeGuin 22 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", Ödüller (ABD Kongre Kütüphanesi), İngilizce.
  3. ^ Bullough et al., "The Rough Guide To Cult Fiction", Penguin Books Ltd: London, 2005:99, İngilizce.
  4. ^ a b c d Bullough et al., "The Rough Guide To Cult Fiction", 2005:162-163.
  5. ^ Bullough et al., "The Rough Guide To Cult Fiction", 2005:77.
  6. ^ a b Slusser, G.E., "The Farthest Shores of Ursula K. Le Guin", Wildside Press LLC., 2006:3, İngilizce.
  7. ^ a b Nicholls et al., "The Encyclopedia of Science Fiction", New York: St. Martin's Press, 1993:1304-1310, İngilizce.
  8. ^ a b c d e f g White 1999, ss. 1–2.
  9. ^ a b Phillips, Julie (Aralık 2012). "Ursula K. Le Guin, American Novelist". Bookslut. 20 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2016. 
  10. ^ a b c d White 1999, s. 2.
  11. ^ a b c d e Clute, John (24 Ocak 2018). "Ursula K Le Guin obituary". The Guardian. 9 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2019. 
  12. ^ a b c d e f g h i j k "Fellow writers remember Ursula K. Le Guin, 1929–2018". Library of America. 26 Ocak 2018. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2019. 
  13. ^ a b Chabon, Michael (20 Kasım 2019). "Le Guin's Subversive Imagination". The Paris Review. 24 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2019. 
  14. ^ "Ursula K. Le Guin Anısına Edebiyat Ödülü Verilecek". Kayıp Rıhtım. 21 Ekim 2021. 20 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2021. 
  15. ^ Kroeber 1970, s. 132.
  16. ^ a b Spivack 1984, s. 1.
  17. ^ a b c d e f Jonas, Gerald (23 Ocak 2018). "Ursula K. Le Guin, Acclaimed for Her Fantasy Fiction, Is Dead at 88". The New York Times. 23 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2018. 
  18. ^ a b c d e Cummins 1990, s. 2.
  19. ^ Hallowell, A. Irving (1962). "Theodora Kroeber. Ishi in Two Worlds: A Biography of the Last Wild Indian in North America". The Annals of the American Academy of Political and Social Science. 340 (1). ss. 164-165. doi:10.1177/000271626234000162. 
  20. ^ a b c d Spivack 1984, s. 2.
  21. ^ Kroeber 1970, s. 287.
  22. ^ Kroeber 1970, s. 143.
  23. ^ Cummins 1990.
  24. ^ a b c Spivack 1984, ss. 2–3.
  25. ^ a b c d Lafreniere, Steve (Aralık 2008). "Ursula K. Le Guin". Vice. 9 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2010. 
  26. ^ Cummins 1990, s. 3.
  27. ^ a b Reid 1997, s. 5.
  28. ^ a b c d e f Spivack 1984, s. 3.
  29. ^ a b Reid 1997, ss. 5–7.
  30. ^ Brown, Jeremy K. (Kasım 2013). "Timeline". Ursula K. Le Guin. Infobase Learning. ISBN 978-1-4381-4937-0. 7 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2020. 
  31. ^ a b c "Ursula K. Le Guin (1929–2018)". Locus Magazine. 23 Ocak 2018. 1 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2018. 
  32. ^ White 1999, ss. 1–3.
  33. ^ Walsh, William; Le Guin, Ursula K. (Yaz 1995). "I Am a Woman Writer; I Am a Western Writer: An Interview with Ursula Le Guin". The Kenyon Review. 17 (3). ss. 192-205. 
  34. ^ Le Guin, Ursula K. (22 Mayıs 1983). "A Left-Handed Commencement Address". American Rhetoric. 29 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2015. 
  35. ^ Eidenmuller, Michael E. (13 Şubat 2009). "Top 100 Speeches of the 20th Century by Rank". American Rhetoric. 27 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2015. 
  36. ^ Le Guin, Ursula K. (1989). Dancing at the Edge of the World. Grove Press. s. v. ISBN 978-0-8021-3529-2. 
  37. ^ Woodall, Bernie (23 Ocak 2018). "U.S. author Ursula K. Le Guin dies at 88: family". Reuters. 17 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2018. 
  38. ^ "Ursula K. Le Guin Tribute". Locus Magazine. 20 Nisan 2018. 17 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2018. 
  39. ^ Baer, April (9 Haziran 2018). "Remembering Ursula K. Le Guin". Oregon Public Broadcasting. 17 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2018. 
  40. ^ a b DeNies, Ramona (20 Kasım 2014). "Ursula K. Le Guin Burns Down the National Book Awards". Portland Monthly. 7 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020. 
  41. ^ Le Guin, Ursula (6 Aralık 2017). "The Literary Prize for the Refusal of Literary Prizes". The Paris Review. 21 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2018. 
  42. ^ a b Dugdale, John (21 Mayıs 2016). "How to turn down a prestigious literary prize – a winner's guide to etiquette". The Guardian. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2018. 
  43. ^ a b c d e f g Wray, John (Sonbahar 2013). "Interviews: Ursula K. Le Guin, The Art of Fiction No. 221". The Paris Review, 206. 11 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2014. 
  44. ^ a b Bernardo & Murphy 2006, s. 170.
  45. ^ Flood, Alison (24 Aralık 2009). "Le Guin accuses Authors Guild of 'deal with the devil'". The Guardian. 8 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2010. Ursula K Le Guin has resigned from the writers' organisation in protest at settlement with Google over digitisation. 
  46. ^ Le Guin, Ursula K. (18 Aralık 2009). "My letter of resignation from the Authors Guild". 11 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2012. 
  47. ^ Bausells, Marta (3 Haziran 2015). "Ursula K Le Guin launches broadside on Amazon's 'sell it fast, sell it cheap' policy". The Guardian. 19 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2018. 
  48. ^ Brown, Mark (25 Temmuz 2014). "Writers unite in campaign against 'thuggish' Amazon". The Guardian. 22 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2018. 
  49. ^ a b Attebery, Brian. "Ursula K. Le Guin: The Complete Orsinia". Library of America. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2018. 
  50. ^ a b c d e f g h i j k l m Nicholls & Clute 2019.
  51. ^ Reid 1997, s. 6.
  52. ^ a b White 1999, s. 45.
  53. ^ a b Erlich 2009, s. 25.
  54. ^ White 1999, ss. 45, 123.
  55. ^ Cummins 1990, s. 68.
  56. ^ Cadden 2005, ss. 80–81.
  57. ^ a b c White 1999, ss. 44–45.
  58. ^ Spivack 1984, s. 9.
  59. ^ Le Guin 1978, s. 128.
  60. ^ a b White 1999, s. 10.
  61. ^ Cadden 2005, s. xi.
  62. ^ Cummins 1990, ss. 8, 22.
  63. ^ a b c d e f White 1999, ss. 45–50.
  64. ^ a b c d Reid 1997, ss. 51–56.
  65. ^ a b c d Walton, Jo (24 Ocak 2018). "Bright the Hawk's Flight on the Empty Sky: Ursula K. Le Guin". Tor.com. 19 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2018. 
  66. ^ White 1999, ss. 45–50, 54.
  67. ^ a b c d e f Justice, Faith L. (23 Ocak 2001). "Ursula K. Le Guin". Salon. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2010. 
  68. ^ a b Spivack 1984, ss. 70–71.
  69. ^ a b c Cummins 1990, ss. 87–90.
  70. ^ Spivack 1984, ss. 26–27.
  71. ^ White 1999, ss. 14–15.
  72. ^ Freedman, Carl, (Ed.) (2008). Conversations with Ursula K. Le Guin. University Press of Mississippi. s. xxiii. 
  73. ^ Spivack 1984, ss. 74–75.
  74. ^ White 1999, ss. 46–47.
  75. ^ Spivack 1984, s. 94.
  76. ^ Le Guin 1978, s. 31.
  77. ^ White 1999, ss. 50, 54.
  78. ^ Cummins 1990, s. 4.
  79. ^ Spivack 1984, ss. 109–116.
  80. ^ White 1999, s. 124.
  81. ^ Spivack 1984, s. 106.
  82. ^ Spivack 1984, ss. 100, 114.
  83. ^ Spivack 1984, s. 125.
  84. ^ a b White 1999, s. 111.
  85. ^ a b c Cadden 2005, ss. 114–115.
  86. ^ a b Cadden 2005, ss. 115–116.
  87. ^ Spivack 1984, ss. 116–117.
  88. ^ White 1999, ss. 107–111.
  89. ^ Cadden 2005, ss. 80–81, 97.
  90. ^ a b Lindow, Sandra J. (Ocak 2018). "The Dance of Nonviolent Subversion in Le Guin's Hainish Cycle". The New York Review of Science Fiction, 345. 28 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2018. 
  91. ^ Thomas, P. L. (2013). Science Fiction and Speculative Fiction: Challenging Genres. Springer Science & Business Media. s. 89. ISBN 978-94-6209-380-5. 3 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2020. 
  92. ^ Cadden 2005, ss. 37–38.
  93. ^ Sacks, Sam (17 Kasım 2017). "Review: The Works of Ursula K. Le Guin, Sublime World Builder". The Wall Street Journal. 28 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2018. 
  94. ^ Feeley, Gregory (7 Nisan 2002). "Past Forward". The Washington Post. 28 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2017. 
  95. ^ Atwood, Margaret (26 Eylül 2002). "The Queen of Quinkdom". The New York Review of Books. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2017. 
  96. ^ Haiven, Max (2015). "'One Who, Choosing, Accepts the Responsibility of Choice': Ursula K. Le Guin, Anarchism, and Authority". Shantz, Jeff (Ed.). Specters of Anarchy: Literature and the Anarchist Imagination. Algora Publishing. ss. 169-200. ISBN 978-1-62894-141-8. 31 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2020. 
  97. ^ a b Lindow 2012, s. 205.
  98. ^ Nordling, Em (18 Eylül 2017). "A Definitive Collection that Defies Definition: Le Guin's Hainish Novels & Stories". Tor.com. 28 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2018. 
  99. ^ Higgins, Charlotte (22 Mayıs 2009). "The princess with flaming hair". The Guardian. 28 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2018. 
  100. ^ a b Walton, Jo (29 Nisan 2009). "A new island of stability: Ursula Le Guin's Annals of the Western Shore". Tor.com. 19 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2017. 
  101. ^ "Nebula Awards 2009". Science Fiction Awards Database. Locus. 28 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2011. 
  102. ^ a b Scurr, Ruth (14 Mart 2018). "Dreams Must Explain Themselves by Ursula K Le Guin review – writing and the feminist fellowship". The Guardian. 11 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2018. 
  103. ^ McCabe, Vinton Rafe. "So Far So Good: Final Poems 2014–2018". New York Journal of Books. 22 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2019. 
  104. ^ a b Wilson, Mark. "Interview: Ursula K. Le Guin". About.com Sci-Fi / Fantasy. 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020. 
  105. ^ "A Wizard of Earthsea: Reader's Guide – About the Author". The Big Read. National Endowment for the Arts. 25 Mayıs 2017. 24 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020. 
  106. ^ "Ursula K. Le Guin: Still Battling the Powers That Be". WIRED. 25 Temmuz 2014. 11 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2014. 
  107. ^ a b c d Timberg, Scott (10 Mayıs 2009). "Ursula K. Le Guin's work still resonates with readers". Los Angeles Times. 7 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2012. 
  108. ^ White 1999, s. 71.
  109. ^ a b c Spivack 1984, ss. 4–5.
  110. ^ "Leaves from the Golden Bough". Nature. 114 (2876). 13 Aralık 1924. ss. 854-855. Bibcode:1924Natur.114R.854.. doi:10.1038/114854b0. 
  111. ^ a b "Chronicles of Earthsea: Edited Transcript of Le Guin's Online Q&A". The Guardian. 9 Şubat 2004. 2 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2013. 
  112. ^ Ackerman, Robert (1987). J G Frazer: His Life and Work. Cambridge University Press. s. 124. ISBN 978-0-521-34093-9. 3 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020. 
  113. ^ a b Spivack 1984, ss. 5–6.
  114. ^ White 1999, ss. 12, 17.
  115. ^ a b Cummins 1990, ss. 28–29.
  116. ^ a b c White 1999, s. 17.
  117. ^ Bernardo & Murphy 2006, ss. 100–103.
  118. ^ White 1999, s. 24.
  119. ^ White 1999, ss. 88–89.
  120. ^ a b Spivack 1984, ss. 6–8.
  121. ^ Cummins 1990, ss. 9–10.
  122. ^ Cummins 1990, ss. 25–26.
  123. ^ White 1999, ss. 51–55.
  124. ^ Cummins 1990, ss. 33–34.
  125. ^ White 1999, s. 18.
  126. ^ Slusser 1976, ss. 31–36.
  127. ^ Esmonde, Margaret P. (1981). "The Good Witch of the West". Children's Literature. Cilt 9. The Johns Hopkins University Press. ss. 185-190. doi:10.1353/chl.0.0112. 
  128. ^ a b Cadden 2005, s. 96.
  129. ^ Le Guin, Ursula K. (1976). The Left Hand of Darkness. Ace Books. ss. i-ii. ISBN 978-0-441-47812-5. 
  130. ^ Cadden 2005, ss. 1–2.
  131. ^ a b Spivack, Charlotte (1984). "'Only in Dying, Life': The Dynamics of Old Age in the Fiction of Ursula Le Guin". Modern Language Studies. 14 (3). ss. 43-53. doi:10.2307/3194540. JSTOR 3194540. 
  132. ^ Landon, Brooks (2014). Science Fiction After 1900: From the Steam Man to the Stars. Taylor & Francis. s. 177. ISBN 978-1-136-76118-8. 3 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2020. 
  133. ^ McGuirk, Carol (Temmuz 1994). "NoWhere Man: Towards a Poetics of Post-Utopian Characterization". Science Fiction Studies. 21 (2). ss. 141-154. JSTOR 4240329. 
  134. ^ Wilde, Fran (20 Şubat 2017). "Ten Authors on the 'Hard' vs. 'Soft' Science Fiction Debate". Tor.com. 29 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2018. 
  135. ^ a b c Cummins 1990, ss. 5, 66–67.
  136. ^ Cummins 1990, ss. 12–13.
  137. ^ Cummins 1990, s. 5.
  138. ^ Reid 1997, ss. 20–25.
  139. ^ Cummins 1990, ss. 76–81.
  140. ^ Cadden 2005, s. 92.
  141. ^ Cadden 2005, ss. 92–93.
  142. ^ Kuznets 1985.
  143. ^ Bernardo & Murphy 2006, s. 92.
  144. ^ Reid, Robin Anne, (Ed.) (2009). Women in Science Fiction and Fantasy. Greenwood Press. ss. 9, 120. ISBN 978-0-313-33589-1. 
  145. ^ a b Cummins 1990, ss. 74–77.
  146. ^ Spivack 1984, ss. 44–50.
  147. ^ Cummins 1990, s. 171.
  148. ^ Lothian 2006, ss. 380–383.
  149. ^ a b Cummins 1990, ss. 78–85.
  150. ^ a b White 1999, ss. 70–77.
  151. ^ Butler, Catherine (2012). "Modern Children's Fantasy" (PDF). James, Edward; Mendlesohn, Farah (Ed.). The Cambridge Companion to Fantasy Literature. Cambridge University Press. ss. 224-235. doi:10.1017/CCOL9780521429597.021. ISBN 978-0-521-42959-7. 12 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Şubat 2020. 
  152. ^ Hatfield, Len (1993). "From Master to Brother: Shifting the Balance of Authority in Ursula K. Le Guin's Farthest Shore and Tehanu". Children's Literature. 21 (1). ss. 43-65. doi:10.1353/chl.0.0516. hdl:10919/25443. 
  153. ^ Walton, Jo (8 Haziran 2009). "Gender and glaciers: Ursula Le Guin's The Left Hand of Darkness". Tor.com. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2016. 
  154. ^ Ketterer, David (2004). Flashes of the Fantastic: Selected Essays from the War of the Worlds. Greenwood Publishing Group. ss. 80-81. ISBN 978-0-313-31607-4. 13 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020. 
  155. ^ Cadden 2005, s. 106.
  156. ^ Hollindale, Peter (Eylül 2003). "The Last Dragon of Earthsea". Children's Literature in Education. 34 (3). ss. 183-193. doi:10.1023/A:1025390102089. 
  157. ^ Cadden, Mike (2006). "Taking Different Roads to the City: The Development of Ursula K. Le Guin's Young Adult Novels". Extrapolation. 47 (3). ss. 427-444. doi:10.3828/extr.2006.47.3.7. 
  158. ^ Cummins 1990, s. 24.
  159. ^ a b Cummins 1990, s. 22.
  160. ^ Tymn 1981, s. 30.
  161. ^ Cummins 1990, s. 9.
  162. ^ Cadden 2005, s. 80.
  163. ^ Bernardo & Murphy 2006, s. 99.
  164. ^ Bernardo & Murphy 2006, s. 97.
  165. ^ a b Cadden 2005, s. 91.
  166. ^ Cadden 2005, ss. 99–100.
  167. ^ White 1999, ss. 34–35.
  168. ^ a b Lindow, Sandra J. (2006). "Wild Gifts: Anger management and moral development in the fiction of Ursula K. Le Guin and Maurice Sendak". Extrapolation. 47 (3). ss. 453-454. doi:10.3828/extr.2006.47.3.8. 
  169. ^ Covarr, Fiona (2015). "Hybridity, Third Spaces and Identities in Ursula Le Guin's Voices". Mousaion. 33 (2). s. 129. 
  170. ^ a b Rochelle, Warren G. (2006). "Choosing to be Human: American romantic/pragmatic rhetoric in Ursula K. Le Guin's teaching novel, Gifts". Extrapolation. 48 (1). ss. 88-91. 
  171. ^ Bernardo & Murphy 2006, ss. 109–110.
  172. ^ Cummins 1990, ss. 38–39.
  173. ^ Cummins 1990, s. 49.
  174. ^ a b c White 1999, ss. 81–83.
  175. ^ Rochelle 2008, ss. 414–415.
  176. ^ Call, Lewis (2007). "Postmodern Anarchism in the Novels of Ursula K. Le Guin". SubStance. 13 (36). 30 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2013. 
  177. ^ a b White 1999, ss. 86–89.
  178. ^ Rochelle 2008, s. 415.
  179. ^ White 1999, ss. 96–100.
  180. ^ Rochelle 2008, ss. 415–416.
  181. ^ Spivack 1984, s. 159.
  182. ^ Rochelle 2008, s. 414.
  183. ^ Reid 1997, ss. 58–60.
  184. ^ Cadden 2005, s. 38.
  185. ^ Lindow, Sandra J. (29 Nisan 2018). "The Dance of Nonviolent Subversion in Le Guin's Hainish Cycle". The New York Review of Science Fiction, 346. 22 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2018. 
  186. ^ Rochelle 2001, s. 153.
  187. ^ Rochelle 2001, ss. 159–160.
  188. ^ Oziewicz, Marek C. (2011). "Restorative Justice Scripts in Ursula K. Le Guin's Voices". Children's Literature in Education. Cilt 42. ss. 33-43. doi:10.1007/s10583-010-9118-8. 
  189. ^ Nordling, Em (28 Ekim 2016). "Farsickness, Homesickness in The Found and the Lost by Ursula K. Le Guin". Tor.com. 21 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2017. 
  190. ^ Iannuzzi, Giulia (2019). Un laboratorio di fantastici libri. Riccardo Valla intellettuale, editore, traduttore. Con un'appendice di lettere inedite a cura di Luca G. Manenti. Solfanelli. ss. 93-102. ISBN 978-88-3305-103-1. 
  191. ^ Tymn 1981, s. 363.
  192. ^ Pringle, David (2014). Science Fiction: The 100 Best Novels. Orion Publishing Group. ISBN 978-1-4732-0807-0. 11 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2020. 
  193. ^ White 1999, s. 5.
  194. ^ a b Streitfeld, David (28 Ağustos 2016). "Ursula Le Guin Has Earned a Rare Honor. Just Don't Call Her a Sci-Fi Writer". The New York Times. 28 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2020. 
  195. ^ Booker, M. Keith; Thomas, Anne-Marie (2009). The Science Fiction Handbook. John Wiley & Sons. ss. 159-160. ISBN 978-1-4443-1035-1. 5 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2020. 
  196. ^ Atwood, Margaret (24 Ocak 2018). "Margaret Atwood: We lost Ursula Le Guin when we needed her most". The Washington Post. 7 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2019. 
  197. ^ a b c d e f g h i j "Ursula K. Le Guin". Science Fiction Awards Database. Locus Magazine. 21 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2019. 
  198. ^ Troughton, R. K. (14 Mayıs 2014). "Nebula Awards by the Numbers". Amazing Stories. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2019. 
  199. ^ Nicholls, Peter; Clute, John; Sleight, Graham, (Ed.) (7 Nisan 2018). "Locus Award". The Encyclopedia of Science Fiction. Gollancz. 27 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2019. 
  200. ^ "Locus Awards Tallies". Science Fiction Awards Database. Locus Magazine. 1 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2019. 
  201. ^ "National Book Awards – 1973". National Book Foundation. 19 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2012. 
  202. ^ "Fiction – Finalists". The Pulitzer Prizes. 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2018. 
  203. ^ "Award Winners and Nominees". World Fantasy Convention. 1 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2011. 
  204. ^ "2001 Inductees". Science Fiction and Fantasy Hall of Fame. Mid American Science Fiction and Fantasy Conventions, Inc. 27 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2013. 
  205. ^ "Damon Knight Memorial Grand Master". Science Fiction and Fantasy Writers of America (SFWA). 1 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2013. 
  206. ^ Brooks, Katherine (25 Ocak 2018). "The Night Ursula K. Le Guin Pranked The Patriarchy". Huffington Post. 26 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2019. 
  207. ^ "SFWA Grand Master Award". Science Fiction Awards Database. Locus Magazine. 3 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2019. 
  208. ^ Nicholls, Peter; Clute, John; Sleight, Graham, (Ed.) (7 Nisan 2018). "Eaton Award". The Encyclopedia of Science Fiction. Gollancz. 27 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2019. 
  209. ^ "Ursula Leguin – Living Legends". Library of Congress. 1 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2020. 
  210. ^ a b "2004 Margaret A. Edwards Award Winner". American Library Association. Young Adult Library Services Association. 4 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2020. 
  211. ^ "The May Hill Arbuthnot Honor Lecture Award". American Library Association. Association for Library Service to Children. 9 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2013. 
  212. ^ "The 2014 Medalist for Distinguished Contribution to American Letters". National Book Foundation. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2020. 
  213. ^ Baker, Jeff (9 Eylül 2014). "Ursula K. Le Guin wins big honor from National Book Foundation". Oregon Live. 10 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2014. 
  214. ^ a b Blumberg, Antonia (1 Ocak 2018). "Beloved Fantasy Author Ursula Le Guin Dead at 88". Huffington Post. 8 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2019. 
  215. ^ a b White 1999, ss. 3–4.
  216. ^ Cadden 2005, ss. xi–xiv, 140–145.
  217. ^ Russell, Anna (16 Ekim 2014). "Margaret Atwood Chooses 'A Wizard of Earthsea'". The Wall Street Journal. 3 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2014. 
  218. ^ Craig, Amanda (24 Eylül 2003). "Classic of the month: A Wizard of Earthsea". The Guardian. 11 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2014. 
  219. ^ Power, Ed (31 Temmuz 2016). "Harry Potter and the boy wizard tradition". Irish Times. 2 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2016. 
  220. ^ Reider, Noriko T (2005). "Spirited Away: Film of the fantastic and evolving Japanese folk symbols". Film Criticism. 29 (3). s. 4. 
  221. ^ Nicholls, Peter; Clute, John; Sleight, Graham, (Ed.) (7 Nisan 2018). "Ansible". The Encyclopedia of Science Fiction. Gollancz. 28 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2019. 
  222. ^ Bloom 1987.
  223. ^ Bloom, Harold (2014). The Western Canon. Houghton Mifflin Harcourt. s. 564. ISBN 978-0-547-54648-3. 
  224. ^ White 1999, ss. 16–17.
  225. ^ Kerridge, Jake (17 Kasım 2015). "The fantasy that inspired David Mitchell". The Daily Telegraph. 29 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2016. 
  226. ^ Flood, Alison (1 Şubat 2016). "Ursula K Le Guin documentary maker turns to Kickstarter for funds". The Guardian. 9 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2020. 
  227. ^ "Episode 1: The Left Hand of Darkness". BBC Radio 4. 14 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2015. 
  228. ^ "Shadow". BBC Radio 4. 23 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2015. 
  229. ^ a b Le Guin, Ursula K. (2006). "Gedo Senki, A First Response". 17 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2020. 
  230. ^ Le Guin, Ursula K. (16 Aralık 2004). "A Whitewashed Earthsea: How the Sci Fi Channel wrecked my books". Slate. 1 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2008. 
  231. ^ Helbig, Jack (9 Şubat 1995). "Performing Arts Review: The Left Hand of Darkness". Chicago Reader. 19 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2015. 
  232. ^ a b c "Paradises Lost adapted from the novella by Ursula K Le Guin". Playwrights Guild of Canada. 9 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2017. 
  233. ^ a b "Interview: Ursula K. Le Guin". Lightspeed Magazine. Ekim 2012. 29 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2017. 
  234. ^ a b Axelrod, Jeremy. "Phantoms of the Opera". Poetry Foundation. 3 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2017. 
  235. ^ "UI Opera to Premiere New Opera by Stephen Taylor". University of Illinois School of Music. 19 Nisan 2012. 21 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2013. 
  236. ^ Hughley, Marty (5 Mayıs 2013). "Theater review: 'The Left Hand of Darkness' finds deeply human love on a cold, blue world". Oregon Live. 4 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2013. 
  237. ^ Hayaller Şehri. Millî Kütüphane Katalogu. (Erişim: 6 Şubat 2020)
  238. ^ White 1999, ss. 9, 123.
  239. ^ White 1999, s. 1.

Genel

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ursula_K._Le_Guin&oldid=34268439" sayfasından alınmıştır