Лёгкі авіяносец
Лё́гкі авіяно́сец (англ.: Light aircraft carrier) — падклас авіяносцаў, якія адрозніваюцца ад мнагамэтавых авіяносцаў паменшанымі памерамі і абмежаванымі баявымі магчымасцямі. З'явіліся ў гады Другой сусветнай вайны як вынік імкнення ваюючых дзяржаў хутка ўвесці ў строй максімальную колькасць авіянясучых караблёў з умераным выдаткамі. Пры гэтым новы клас павінен быў аперыраваць у складзе ўдарных злучэнняў флоту і адпаведна мець высокую хуткасць і салідную сістэму СПА, што адрознівала лёгкія авіяносцы ад з'явіўшыхся ў той жа час эскортных авіяносцаў[1]. Першымі лёгкімі авіяносцамі сталі караблі тыпу «Індэпэндэнс», якія ўступілі ў строй у 1943 годзе.
Пасля заканчэння Другой сусветнай вайны цікавасць да лёгкіх авіяносцаў рэзка знізілася, з прычыны з'яўлення рэактыўных самалётаў, якім патрабаваліся для базавання буйныя караблі, прычым гэтыя патрабаванні ўвесь час ўзрасталі. У гэтай сітуацыі ЗША і Вялікабрытанія абмежаваліся дабудовай некаторых, закладзеных яшчэ ў гады вайны, лёгкіх авіяносцаў. Большасць караблёў гэтага падкласа былі альбо пераабсталяваныя ў супрацьлодачныя авіяносцы, дэсантныя верталётаносцы, прададзеныя другарадным марскім дзяржавам або спісаныя.
Адраджэнне цікавасці да лёгкіх авіяносцаў ў канцы 1960-х — пачатку 1970-х гадоў было звязана са з'яўленнем самалётаў вертыкальнага ўзлёту і пасадкі, якія не патрабавалі падчас эксплуатацыі катапульт і аэрафінішараў і такім чынам здольных базіравацца на носьбітах умеранага водазмяшчэння. Каласальны кошт «класічных» авіяносцаў выклікаў жаданне будаваць умераныя па цане караблі, хоць і не валодаючых магчымасцямі паўнавартасных авіяносцаў. Акрамя таго, пэўную ролю гуляў таксама і фактар прэстыжу — у другой палове XX стагоддзя авіяносец стаў «статусным» караблём, пераняўшы гэтую ролю ад лінкара [2].
Да пачатку XXI стагоддзя да падкласа лёгкіх авіяносцаў спецыялістамі адносіліся караблі водазмяшчэннем ад 12 000 да 25 000 тон. Іх галоўнай адметнай асаблівасцю лічыцца адсутнасць прыладаў прымусовага ўзлёту і пасадкі лятальных апаратаў і прымяненне ў якасці асновы авіягрупы СВУП. У пачатку XXI стагоддзя такім з'яўляўся брытанска-амерыканскія баявыя самалёты сямейства «Харыер» розных мадэляў[3]. У перспектыве чакаецца паступленне на ўзбраенне лёгкіх авіяносцаў амерыканскіх знішчальнікаў скарочанага ўзлёту і вертыкальнай пасадкі F-35B.
Зноскі
- ↑ Балакин С.А., Дашьян А.В., Морозов М.Э. Авианосцы Второй мировой. — М: Коллекция, Яуза, ЭКСМО, 2006. — С. 9. — ISBN 5-699-17428-1.
- ↑ Александров Ю. И., Апальков Ю. В. Боевые корабли мира на рубеже XX—XXI веков. Т. II. Часть I. Авианосцы и крейсера. — СПб: Галея-Принт, 2005. — С. 12. — ISBN 5-8172-0105-4.
- ↑ Александров Ю. И., Апальков Ю. В. боевые корабли мира на рубеже XX—XXI веков. Т. II. Часть I. Авианосцы и крейсера. — С. 11.