Македонски Срби

Македонски Срби ; Срби у Македонији;
Вкупен број на населението
	35.939
Региони со значително население
Јазици
	македонски и српски јазик
Религии
	Православно христијанство
Поврзани етнички групи
	Срби,; како и останатите јужнословенски народи.

Србите се уставно признато малцинство во Македонија. Според пописот од 2002 година нивниот број е 35 939 жители или 1,78% од вкупното население. Од политичка гледна точка, Србите во Македонија имаат 4 свои политички партии (ССМ - Српска странка во Македониjа, ДПСМ - Демократска Партија на Србите во Македонија и РССМ - Радикална Странка на Србите во Македонија, СНСМ - Српска напредна странка во Македонија), пратеник во Собранието на РМ, како и некои јавни личности кои учествуваат во политичкиот и културниот живот на Република Македонија.

Историја

Првото забележано присуство на Срби во Македонија може да се означи кон крајот на XIX век, меѓутоа тоа е само од формален аспект. Со продорот на српската црковно-просветна и научно-политичка пропаганда во Македонија кон крајот на XIX век, дел од Македонците примиле српска национална свест и започнале да се изјаснуваат и сметаат за Срби, иако немале српско етничко, културно и јазично потекло.^{[се бара извор]} Оваа појава се забележува и денес, особено во повеќе села на Скопска Црна Гора каде голем дел од македонското население се изјаснува и смета за српско, иако е со македонско етничко, културно и јазично потекло,^{[се бара извор]} а и голем дел од нивните роднини се изјаснуваат и сметаат за Македонци.

Првите доселувања на Срби во Македонија се случуваат по 1913 година, односно по Букурешкиот мировен договор, кога вардарскиот дел на Македонија потпаднал под власта на Кралството Србија. Засилено и насилно населување на Срби - колонисти од хрватските области Лика, Кордун и Банија, како и од Црна Гора и Херцеговина се забележува во текот на 20-тите години на XX-от век. Во тоа време, насилно на земјата на Македонците биле населувани српски колонисти од другите краишта на Кралството Југославија, а ним им се давал во сопственост и поголемиот дел од земјоделското земјиште. Во овој период е забележана колонизација на Срби особено во југоисточна Македонија, во Дојранско, Валандовско и Гевгелиско и во рамничарските предели на Пелагонија, Скопското Поле, Росоманско и Неготинско во Повардарието.

За време на Втората светска војна, бугарските власти насилно ги иселуваат скоро сите српски колонисти од Македонија. По силните залагања на Методија Андонов - Ченто и Президиумот на АСНОМ, а со согласност на Јосип Броз Тито, враќањето на српските колонисти во Македонија по завршетокот на Втората светска војна било спречно и забрането.

Во времето на СФРЈ се забележува доселување на Срби во Македонија но со многу намален интензитет. Претежно се населувале воени лица од ЈНА кои често се женеле за Македонки поради што добивале воени станови и останувале во Македонија.

Области и населени места

Најголем број на Срби во Македонија претежно живее во градовите и во северниот дел на државата. Најголема застапеност на Срби има во Кумановско (областа Козјачија), Скопска Црна Гора (иако тоа се луѓе со македонско етничко потекло), градот Скопје, а некои потомци од српските колонисти се останати во селата Огњанци (Скопско) каде живеат измешани со Македонци, Албанци и Роми, и во селата Јосифово (Валандовско), Марвинци (Гевгелиско), Црничани (Дојранско) и Росоман (Тиквешко) каде живеат измешани со Македонци и го имаат прифатено месниот македонски југоисточен дијалект.

Статистички Србите во Македонија се најзастапени во општините: Чучер-Сандево со 28,6%, Старо Нагоричане со 19,1%, Куманово со 10,5% и градот Скопје со 2,82% каде што живее најголемиот број на Срби во Македонија.

Населени места

Присутност на Србите по населени места, според пописните резултати од 2002 година:

Населено место	Вкупно	Срби
Град Скопје	467 257	14.251
Куманово	70.842	4.727
Кучевиште	3.167	1.654
Тромеѓа	1.298	604
Тетово	52.915	587
Табановце	910	516
Долно Коњаре	1.286	516
Карпош (Куманово)	5.433	503
Битола	74.550	499
Старо Нагоричане	555	452
Речица	557	445
Охрид	42.033	331
Матејче	3.394	325
Горно Коњаре	1.136	314
Велес	43.716	297
Гевгелија	15.685	292
Селемли	327	292
Бањане	597	288
Марвинци	540	280
Штип	43.652	272
Огњанци	1.142	256
Љубодраг	686	243
Мршевци	651	242
Росоман	2.554	238
Умин Дол	442	226
Четирце	249	215
Никуљане	210	205
Ново Село (Кумановско)	274	204
Пепелиште	1.070	194
Чучер-Сандево	299	180
Богданци	6.011	176
Илинден	4.931	176
Струмица	35.311	175
Јосифово	1.730	174
Иванковци	857	172
Мралино	821	166
Побожје	591	166
Бедиње	2.327	164
Кавадарци	29.188	159
Прилеп	66.246	151
Алгуња	237	149
Гостивар	35.847	146
Кадино	2.090	140
Марино	3.533	129
Криволак	1.021	127
Сирково	603	127
Тремник	827	121
Неготино	13.284	117
Петровец	2.659	99
Крива Паланка	14.558	88
Пробиштип	10.816	83
Кичево	27.067	82
Лопате	2.448	80
Балинци	328	78
Проевце	2.311	73
Мирковци	969	72
Струга	16.559	72
Брвеница	2.918	68
Кочани	28.330	63
Валандово	4.402	58
Ресен	8.748	58
Радовиш	16.223	60
Свети Николе	13.746	52
М'гленце	84	51
Тимјаник	1.155	49
’Ржаничино	855	45
Режановце	705	42
Сопиште	5.325	39
Кратово	6.924	39
Опае	1.996	38
Карабичане	43	37
Стојаково	1.931	36
Демир Капија	3.275	34
Миладиновци	1.276	34
Стар Дојран	363	32
Биљановце	1.231	32
Глуво	349	31
Сушево (Кумановско)	34	30
Црничани	221	29
Горњане	80	29
Сретеново	315	29
Нов Дојран	1.100	27
Крушево	5.330	26
Делчево	11.500	25
Брајковци	437	25
Дебар	14.561	22
Ѓавато	438	21
Ваташа	3.502	20
Виница	10.863	20
Македонска Каменица	5.147	20
Вратница	505	20
Богородица	1.001	18
Клечевце	573	17
Брзак	104	16
Градско	2.219	14
Берово	7.002	14
Николиќ	541	13
Агино Село	965	13
Дељадровци	532	12
Дуброво	106	11

Образование и култура

Во Република Македонија е овозможено изучување на српскиот јазик за српското малцинство во основното и средното образование. Во минатото скопската гимназија „Орце Николов“ била отворена како гимназија на српски јазик, а денес српски јазик се изучува само во кумановската гимназија. Постои и катедра за српски јазик и книжевност на Филолошкиот факултет „Блаже Конески“ во Скопје.

На вториот канал на националната телевизија постои програма на српски јазик, а во минатото постоеше и телевизија на српски јазик во Скопје (ТВ 96). Постојат и повеќе списанија на српски јазик, а во Македонија на големо е достапен и печатот на српски јазик од Србија, особено таблоидите, жолтиот и естрадниот печат.

Македонските глумци со српско потекло Дејан Лилиќ и Александар Микиќ во Драмскиот театар ја одгираа првата претстава („Кафез“) на српски јазик во независна Република Македонија. Поради политичките и културните блискости, српскиот јазик многу често се среќава на македонските телевизии и медиуми преку српската музика, песни, филмови, емисии, реални-шоуа и чести гостувања на српски пејачи и уметници во Македонија.

Познати македонски Срби

Владимир Тодоровиќ – стопанственик и поранешен градоначалник на општина Центар
Светомир Шкариќ – универзитетски професор
Влада Урошевиќ – академик, књижевник и универзитетски професор
Гордана Јовиќ-Стојковска – књижевник, преводилац, есеистичар,издавач, претседател на Национален совет на Дрби во Македонија
Иван Стоилковиќ – пратеник во Собранието на РМ и претседател на ДПСМ
Перо Антиќ – кошаркар, поранешен македонски репрезентативец
Тони Симиќ – кошаркар, поранешен македонски репрезентативец
Марко Маринковиќ – хип-хоп изведувач
Александар Микиќ – глумец
Дејан Лилиќ – глумец
Драган Павловиќ - Латас – новинар, главен уредник на телевизија Сител и дневниот весник „Вечер“
Ирена Цветковиќ – граѓански активистк, феминистка и колумнист

Поврзано

Надворешни врски