Droga (film 1982)
| Gatunek | |
|---|---|
| Rok produkcji |
1982 |
| Data premiery |
maj 1982 (Cannes) |
| Kraj produkcji | |
| Język | |
| Czas trwania |
114 min |
| Reżyseria | |
| Scenariusz | |
| Główne role |
Tarık Akan |
| Muzyka | |
| Zdjęcia |
Droga (tur. Yol) – turecki dramat filmowy z 1982 roku w reżyserii Yılmaza Güneya i Şerifa Görena. Pierwszy film z Turcji nagrodzony Złotą Palmą na MFF w Cannes[1].
Film był zakazany w Turcji przez kilkanaście lat. Dopiero 12 lutego 1999 roku[2], dzięki staraniom żony reżysera, Fatoş Güney, film doczekał się premiery[3]. Pokazano go również na MFF w Stambule, wraz z trzema innymi filmami Güneya[4].
Tło
[edytuj | edytuj kod]W czasie tworzenia filmu reżyser przebywał w więzieniu. Przekazywał jednak scenariusz i instrukcje swojemu asystentowi Şerifowi Görenowi, który kręcił film. Gdy Güney wyszedł na przepustkę, uciekł z Turcji do Francji i dalej do Szwajcarii, gdzie dokończył pracę nad dziełem[5].
Fabuła
[edytuj | edytuj kod]Akcja dzieje się bezpośrednio po zamachu stanu z 1980 roku. Film opowiada historię pięciu więźniów, którym udzielono tygodniowej przepustki na zobaczenie się z rodzinami. Yusuf, który chciał zobaczyć się z żoną, zgubił swoją przepustkę, został zatrzymany w trakcie kontroli i nie dowiedział się o jej śmierci. Reszta dociera do swoich rodzin, jednak każdy z osadzonych musi się zmagać z różnymi problemami. Seyit dowiaduje się, że jego żona Zine pracowała w domu publicznym. Szwagier Mehmeta zginął podczas rabunku, w którym obaj brali udział. Teściowie obarczają go winą za jego śmierć i zmuszają do opowiedzenia żonie całej historii. Mevlüt chce zobaczyć się z narzeczoną, Meral, jednak jej ojciec nie pozwala im na spotkanie sam na sam. Kurd Ömer, którego brat jest przemytnikiem na granicy z Syrią, dowiaduje się, że jego wieś jest nieustannie atakowana przez tureckich żołnierzy. Po śmierci brata zostaje zmuszony do poślubienia wdowy po nim i zajmowania się jego dziećmi[6][7][8][9].
Obsada
[edytuj | edytuj kod]- Tarık Akan – Seyit Ali
- Halil Ergün – Mehmet Salih
- Şerif Sezer – Zine
- Necmettin Çobanoğlu – Ömer
- Meral Orhonsay – Emine[10][11]
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]Film zdobył trzy nagrody na 35. MFF w Cannes: Złotą Palmę (ex aequo z Zaginionym Costy-Gavrasa), Nagrodę FIPRESCI[12] i Wyróżnienie Specjalne Jury Ekumenicznego[13]. Był także nominowany do Złotego Globu za najlepszy film nieanglojęzyczny w 1983[14], do Cezara 1983 dla najlepszego filmu zagranicznego[15] oraz Davida di Donatello 1983 dla najlepszego filmu europejskiego[16].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Turkish drama ‘Winter Sleep’ wins Cannes Palme d’Or. france24.com, 2014-05-24. [dostęp 2021-12-16]. (ang.).
- ↑ Bir yol filmi. hurriyet.com.tr, 1999-02-12. [dostęp 2020-07-10]. (tur.).
- ↑ Burak Göral: 'Yol'u yılmaz çekseydi bambaşka olurdu'. milliyet.com.tr, 1999-02-07. [dostęp 2018-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-04)]. (tur.).
- ↑ Stephen Kinzer: Turkey, Relenting, Shows the Works Of a Kurd Patriot. nytimes.com, 1999-04-11. [dostęp 2018-12-03]. (ang.).
- ↑ Douglas Arthur Howard: The History of Turkey. Westport: Greenwood Press, 2001, s. 157. ISBN 0-313-30708-3. (ang.).
- ↑ Yol. bagimsizsinema.com. [dostęp 2018-12-03]. (tur.).
- ↑ Gönül Dönmez-Colin: The Routledge Dictionary of Turkish Cinema. London: Routledge, 2014, s. 357. ISBN 978-0-415-66626-8. (ang.).
- ↑ 'Yol,' a big, angry epic of contempory Turkey. nytimes.com, 1982-10-06. [dostęp 2018-12-03]. (ang.).
- ↑ Suncem Koçer: Kurdish Documentary Cinema in Turkey: The Politics and Aesthetics of Identity and Resistance. Cambridge Scholars Publishing, 2016, s. 4. ISBN 978-1-4438-9798-3. (ang.).
- ↑ Yol (1982). bfi.org.uk. [dostęp 2018-12-03]. (ang.).
- ↑ Yol. tsa.org.tr. [dostęp 2018-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-04)]. (tur.).
- ↑ Festival de Cannes 1982. festival-cannes.com. [dostęp 2018-12-03]. (ang.).
- ↑ Steven Jay Schneider: 1001 Movies You Must See Before You Die. New York: Barron's, 2005, s. 687. ISBN 978-0-7641-5907-7. (ang.).
- ↑ Golden Globes 1983 Winners & Nominees. goldenglobes.com. [dostęp 2018-12-03]. (ang.).
- ↑ PALMARÈS 1983 - 8 ÈME CÉRÉMONIE DES CÉSAR. academie-cinema.org. [dostęp 2018-12-03]. (fr.).
- ↑ Yol. daviddidonatello.it. [dostęp 2018-12-03]. (wł.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]