Zator (gmina w rejencji katowickiej) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Gmina Zator
*Amtsbezirk Zator*
brak współrzędnych
miejsko-wiejska
1940–1945^[1]
Państwo	III Rzesza
Kraj związkowy	Górny Śląsk (Provinz Oberschlesien)
Rejencja	katowicka (Regierungsbezirk Kattowitz)
Powiat	bielski (Landkreis Bielitz)
Siedziba	Zator (Zator)
Data powstania	30 listopada 1940
Data likwidacji	1945
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba miast (Städte)	1 (1940, 1945)
Liczba gromad (Gemeinde)	19 (1940, 1945)

Zator (niem. Amtsbezirk Zator) – dawna zbiorowa gmina miejsko-wiejska (Amtsbezirk), funkcjonująca w latach 1940–1945 pod okupacją niemiecką w Polsce. Siedzibą gminy był Zator.

Gmina Zator (niem. Zator ) powstała na obszarze ówczesnego powiatu bielskiego (od 10 października 1939 pod nazwą Landkreis Bielitz), w części powiatu która przed wojną należała do powiatu wadowickiego w woj. krakowskim^[2]. Landkreis Bielitz należał do rejencji katowickiej w wyodrębnionej ze Śląska 18 stycznia 1941 prowincji Górny Śląsk^[2].

Gminę Zator utworzono 30 listopada 1940 z następujących obszarów, obejmujących 1 miasto i 19 gromad^[3]:

ze zniesionego miasta Zator (Zator);
z całej zniesionej gminy Zator – gromad Graboszyce, Grodzisko, Las, Laskowa, Palczowice, Piotrowice, Podolsze, Przeciszów, Rudze, Smolice i Trzebieńczyce;
z czterech włączonych do III Rzeszy gromad zniesionej gminy Spytkowice – Bachowice, Miejsce, Spytkowice i Woźniki;
z czterech gromad ze zniesionej gminy Wieprz – Gierałtowice, Gierałtowiczki, Głębowice i Przybradz.

1 kwietnia 1943 do gminy Zator (do Lasu) włączono część obszaru gminy Auschwitz (Oświęcim): Stawy Monowskie z Monowic i Dwory Drugie z Dworów^[3].

Jednostka przetrwała do stycznia 1945 roku. Na początku 1945, gmina składała się z 20 jednostek^[4]. Po wojnie zniesiona^[5]^[6]^[7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

↑ Jednostka poza administracją polską.
↑ ^a ^b Landkreis Bielitz
↑ ^a ^b Amtsbezirk Zator
↑ Gemeindeverzeichnis Landkreis Bielitz – Stand: 1. 1. 1945
↑ Dz.U. z 1944 r. nr 2, poz. 8
↑ Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948.
↑ Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Kolumna, 1948.

Powiat bielski (1920–1975) (► 1939–1945)

Siedziba powiatu – Bielsko (1920–1950)
Bielsko-Biała (1951–1975)

Przynależność wojewódzka	woj. śląskie (1920–1939) prowincja Śląsk (rejencja katowicka) (1939–1941) prowincja Górny Śląsk (rejencja katowicka) (1941–1945) woj. śląskie (1945–1950) woj. katowickie (1950–1953) woj. stalinogrodzkie (1953–1956) woj. katowickie (1956–1975)
Miasta (1920–1939 i 1945–1975)	Czechowice-Dziedzice (od 1951) Strumień (do 1950 →) Szczyrk (od 1973)
Gminy wiejskie jednostkowe (1920–1942)	Aleksandrowice (do 1938 (→)) Bąków Bielowicko Biery (1939–1941) Bronów Bystra Chybie Czechowice Drogomyśl Dziedzice Frelichów Górki Wielkie (do 1921 →) Grodziec Iłownica Jasienica Jaworze Kamienica Komorowice Landek Ligota Łazy Mazańcowice (Mazancowice) Międzyrzecze Dolne Międzyrzecze Górne Mikuszowice Mnich Ochaby (do 1924 →) Ogrodzona (do 1921 →) Pruchna (do 1924 →) Roztropice Rudzica Stare Bielsko Świętoszówka (do 1939) Wapienica Wieszczęta (Wieszczont) Zabłocie Zaborze (do 1922) Zabrzeg Zarzecze Zbytków
Miasta i gminy DGO (1939–1945)	Altbielitz (1940–1945) Alzen (1940–1945) Andrichau (← 1939–1940) Auschwitz (← 1939–1945) Biala (← 1939) – miasto (1939) Bielitz (← 1939–1945) – miasto (1940) Czechowitz (1940–1941) Dziedzitz (1940–1941) Kamitz (1940–1942) Kenty (← 1939–1940) Kurzwald (1942–1945) Lobnitz (1940–1945) Nikelsdorf-Ost (1940–1942) Nikelsdorf-West (1940–1942) Nieder Kurzwald (1940–1941) Ober Kurzwald (1940–1941) Schwarzwasser (1939–1940) – miasto (1940) Tschechowitz-Dziedzitz (1941–1945) Wadowitz (← 1939–1940) – miasto (1940) Wilmesau (1939–1940) Zator (← 1939–1940)
Amtsbezirke (1940–1945)	Andrichau (1940–1945) Auschwitz (1940–1945) Batzdorf-Ost (1941–1945) Batzdorf-West (1942–1945) Birkenau an der Weichsel (1945) Bistrai-Nord (1940–1941) Brzeszcze (1940–1945) Ernsdorf (1940–1945) Kenty (1940–1945) Kosy (1940–1945) Kunzendorf (1941–1945) Mucharz (1942–1945) Osiek (1940–1945) Schirk (1941–1945) Schwarzwasser (1940–1945) Wadowitz (1940–1945) Wilmesau (1940–1945) Zabrzeg (1940–1945) Zator (1940–1945)
Gminy wiejskie zbiorowe (1945–1954 i 1973–1975)	Bestwina (← od 1951) Biała (← 1951–1954) Buczkowice (od 1973) Bystra (do 1954) Bystra-Wilkowice (← 1951–54) Chybie (do 1950 →) Czechowice-Dziedzice (1945–1950) Grodziec (do 1954) Jasienica (od 1973) Jaworze (do 1954) Komorowice (od 1973) Kozy (od 1973) Ligota (1945 i od 1973) Międzyrzecze Górne (do 1954) Mikuszowice (do 1954) Rudzica (do 1954) Stare Bielsko Strumień (Strumień–Wieś) Szczyrk (← 1951–1954) Wapienica (od 1973) Wilkowice (od 1973) Zabrzeg (do 1954)
Osiedla (1954–1972)	Mikuszowice Śląskie (1958–1968 (→)) Szczyrk (1956–1972)
Gromady (1954–1972)	Bestwina (1954–1972) Buczkowice (1954–1972) Bystra (1954–1972) Godziszka (1954–1972) Grodziec (1954–1972) Hałcnów (1954–1972) Iłownica (1954–1972) Janowice (1954–1959) Jasienica (1954–1972) Jaworze (1954–1972) Kamienica (1954–1968 (→)) Kaniów (1954–1972) Komorowice (1954–1972) Kozy (1954–1972) Ligota (1954–1972) Mazańcowice (1954–1972) Międzyrzecze (1954–1972) Mikuszowice Krakowskie (1954–1968 (→)) Mikuszowice Śląskie (1954–1957) Rudzica (1954–1972) Rybarzowice (1954–1972) Stare Bielsko (1954–1972) Straconka (1954–1972) Szczyrk (1954–1955) Wapienica (1954–1972) Wilkowice (1954–1972) Zabrzeg (1954–1972)