İçeriğe atla

UEFA: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
k 176.234.222.17 (mesaj) tarafından yapılan değişiklikler geri döndürülerek, Khutuck Bot tarafından değiştirilmiş son sürüm geri getirildi.
Etiket: Geri döndürme
Değişiklik özeti yok
Etiketler: Geri alındı Görsel Düzenleyici Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği
43. satır: 43. satır:
|eski adı =
|eski adı =
}}
}}
'''UEFA''' ya da açılımıyla '''Avrupa Futbol Federasyonları Birliği''' ([[İngilizce]]: '''U'''nion of '''E'''uropean '''F'''ootball '''A'''ssociations; [[Fransızca]]: Union des Associations Européennes de Football; [[Almanca]]: Vereinigung Europäischer Fußballverbände), yalnızca [[Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti]] dâhil olmamak üzere, tüm [[Avrupa]] devletleri ve ek olarak [[Kıbrıs Cumhuriyeti|Kıbrıs]], [[İsrail]], [[Kazakistan]], [[Ermenistan]], [[Gürcistan]], [[Azerbaycan]] ve [[Rusya]]'yı da içine alan ve kendisine bağlı ülke federasyonlarından oluşan yarı federal bir spor kurumudur. [[Futbol]], [[futsal]] ve [[plaj futbolu]]nun Avrupa'daki yöneticisi ve denetleyicisi olan UEFA'nın resmî dilleri [[İngilizce]], [[Almanca]] ve [[Fransızca]]dır. Merkezi ise [[İsviçre]]'nin [[Nyon]] kentindedir.
'''UEFA''' ya da açılımıyla '''Avrupa Futbol Federasyonları Birliği''' ([[İngilizce]]: '''U'''nion of '''E'''uropean '''F'''ootball '''A'''ssociations; [[Fransızca]]: Union des Associations Européennes de Football; [[Almanca]]: Vereinigung Europäischer Fußballverbände), yalnızca [[Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti]] dâhil olmamak üzere, tüm [[Avrupa]] devletleri ve ek olarak [[Kıbrıs Cumhuriyeti|Kıbrıs]], [[İsrail]], [[Kazakistan]], [[Ermenistan]], [[Gürcistan]], [[Azerbaycan]] ve [[Rusya]]'yı da içine alan ve kendisine bağlı ülke federasyonlarından oluşan yarı federal bir spor kurumudur. [[Futbol]], [[futsal]] ve [[plaj futbolu]]nun Avrupa'daki yöneticisi ve denetleyicisi olan UEFA'nın resmî dilleri [[İngilizce]], [[Almanca]] ve [[Fransızca]]dır. Merkezi ise [[İsviçre]]'nin [[Nyon]] BE FAİR UEFA


UEFA, [[FIFA]]'ya bağlı altı konfederasyon içerisindeki en büyük konfederasyondur. Ayrıca yine diğer konfederasyonlar içerisindeki en güçlü mali ve sportif altyapıya sahip olanıdır. Neredeyse dünyanın tüm en iyi oyuncuları [[Premier League|İngiltere]], [[La Liga|İspanya]], [[Bundesliga|Almanya]], [[Serie A|İtalya]] ve [[Ligue 1|Fransa]] başta olmak üzere, Avrupa liglerinde oynamaktadır. Yine dünyanın en güçlü ulusal takımları da çoğunlukla UEFA üyesi federasyonların millî takımlarıdır. [[2010 FIFA Dünya Kupası]]'nda yer alan 13 millî takım yine UEFA üyesiydi. Ayrıca [[FIFA Erkekler Dünya Sıralaması|FIFA Dünya sıralamasında]] yer alan ilk 20 takımın 12'si de UEFA üyesidir. Kadınlar futbolunda ise dünya sıralamasının ilk 20 takımının arasında 13 UEFA üyesi millî takım bulunmaktadır. Ayrıca 2007 yılındaki [[FIFA Kadınlar Dünya Kupası]]'nı kazanan [[Almanya kadın millî futbol takımı]] da UEFA üyesidir.
UEFA, [[FIFA]]'ya bağlı altı konfederasyon içerisindeki en büyük konfederasyondur. Ayrıca yine diğer konfederasyonlar içerisindeki en güçlü mali ve sportif altyapıya sahip olanıdır. Neredeyse dünyanın tüm en iyi oyuncuları [[Premier League|İngiltere]], [[La Liga|İspanya]], [[Bundesliga|Almanya]], [[Serie A|İtalya]] ve [[Ligue 1|Fransa]] başta olmak üzere, Avrupa liglerinde oynamaktadır. Yine dünyanın en güçlü ulusal takımları da çoğunlukla UEFA üyesi federasyonların millî takımlarıdır. [[2010 FIFA Dünya Kupası]]'nda yer alan 13 millî takım yine UEFA üyesiydi. Ayrıca [[FIFA Erkekler Dünya Sıralaması|FIFA Dünya sıralamasında]] yer alan ilk 20 takımın 12'si de UEFA üyesidir. Kadınlar futbolunda ise dünya sıralamasının ilk 20 takımının arasında 13 UEFA üyesi millî takım bulunmaktadır. Ayrıca 2007 yılındaki [[FIFA Kadınlar Dünya Kupası]]'nı kazanan [[Almanya kadın millî futbol takımı]] da UEFA üyesidir.

Sayfanın 09.09, 6 Temmuz 2024 tarihindeki hâli

UEFA
Avrupa Futbol Federasyonları Birliği
SloganBiz futbolu önemsiyoruz. (We care about football.)[1]
Kuruluş15 Haziran 1954 (70 yıl, 186 gün önce.)
TürSportif organizasyon
Merkezİsviçre Nyon, İsviçre
Koordinatlar46°22′16″N 6°13′52″E / 46.371009°K 6.23103°D / 46.371009; 6.23103
Üyeler55 ulusal federasyon
Resmî dillerİngilizce, Fransızca, Almanca
BaşkanSlovenya Aleksander Čeferin[2]
Asbaşkanİsveç Karl-Erik Nilsson[2]
Genel SekreterYunanistan Theodore Theodoridis[3]
Ana organUEFA Kongresi[4]
ÜyelikFIFA
Resmî siteuefa.com

UEFA ya da açılımıyla Avrupa Futbol Federasyonları Birliği (İngilizce: Union of European Football Associations; Fransızca: Union des Associations Européennes de Football; Almanca: Vereinigung Europäischer Fußballverbände), yalnızca Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti dâhil olmamak üzere, tüm Avrupa devletleri ve ek olarak Kıbrıs, İsrail, Kazakistan, Ermenistan, Gürcistan, Azerbaycan ve Rusya'yı da içine alan ve kendisine bağlı ülke federasyonlarından oluşan yarı federal bir spor kurumudur. Futbol, futsal ve plaj futbolunun Avrupa'daki yöneticisi ve denetleyicisi olan UEFA'nın resmî dilleri İngilizce, Almanca ve Fransızcadır. Merkezi ise İsviçre'nin Nyon BE FAİR UEFA

UEFA, FIFA'ya bağlı altı konfederasyon içerisindeki en büyük konfederasyondur. Ayrıca yine diğer konfederasyonlar içerisindeki en güçlü mali ve sportif altyapıya sahip olanıdır. Neredeyse dünyanın tüm en iyi oyuncuları İngiltere, İspanya, Almanya, İtalya ve Fransa başta olmak üzere, Avrupa liglerinde oynamaktadır. Yine dünyanın en güçlü ulusal takımları da çoğunlukla UEFA üyesi federasyonların millî takımlarıdır. 2010 FIFA Dünya Kupası'nda yer alan 13 millî takım yine UEFA üyesiydi. Ayrıca FIFA Dünya sıralamasında yer alan ilk 20 takımın 12'si de UEFA üyesidir. Kadınlar futbolunda ise dünya sıralamasının ilk 20 takımının arasında 13 UEFA üyesi millî takım bulunmaktadır. Ayrıca 2007 yılındaki FIFA Kadınlar Dünya Kupası'nı kazanan Almanya kadın millî futbol takımı da UEFA üyesidir.

UEFA, İtalya, Fransa ve Belçika futbol federasyonları arasındaki görüşmeler sonrasında İsviçre'nin Basel şehrinde 15 Haziran 1954 tarihinde kurulmuştur. Sonrasında ise merkezi sırasıyla Bern'e, oradan da 1959'da Paris'e taşınmıştır. Birliğin idari merkezi 1995 yılından bu yana ise İsviçre'nin Nyon kentinde bulunmaktadır. Henri Delaunay UEFA'nın ilk Genel Sekreteri, Ebbe Schwartz ise ilk başkanıdır. Başlangıçta 25 ulusal federasyondan oluşan UEFA, genişlemelerle birlikte şimdiki 55 üyeli hâlini almıştır. UEFA'ya bağlı takımlar uluslararası alanda şimdiye dek on kez FIFA Dünya Kupası, yirmi bir kez Kıtalararası Kupa ve üç kez de FIFA Kulüpler Dünya Kupası'nı kazanmıştır. Kadın futbolunda ise üç kez FIFA Kadınlar Dünya Kupası ve bir kez de Altın Olimpiyat madalyası kazanılmıştır.

UEFA'nın kuralları ve aldığı kararlar Avrupa Komisyonu ile ters düşmemelidir. 1990'lı yıllarda televizyon hakları ve özellikle uluslararası transfer konuları Avrupa hukukuna uyumlu şekilde yeniden düzenlenmiştir.

Günümüzde UEFA başkanlığını Sloven avukat Aleksander Čeferin yürütmektedir.[2]

Yolsuzluk ve tartışmalar

Kopenhag'da bir sokak lambası direği üzerinde UEFA Mafyası logosu ve altında "Futbol Salgını" yazan bir çıkartmanın akşam çekilmiş fotoğrafı.
Hollanda'da dur işaretinin üzerine yapıştırılmış UEFA Mafyası etiketinin fotoğrafı.

Avrupa genelindeki memnuniyetsiz taraftarlar, Rusya'nın üst ligi[5], Bulgaristan'ın üst ligi[6] ve İsveç'te düzenlenen bir Şampiyonlar Ligi grup aşaması maçında[7] UEFA örgütüne "UEFA mafyası" olarak tezehüratta bulunmuşlardır. Bu söz, stadyumlar dışında da kullanılmıştır; örneğin, Sırbistan ile Arnavutluk arasındaki (UEFA Euro 2016 eleme) maçının ardından Kosova'da bir AB binası önünde yapılan protesto sırasında kullanılmıştır.[8] F.C. Kopenhag taraftarları, 2019-20 Avrupa Ligi son 16 turu rövanş maçının, Danimarka hükümeti tarafından azalan kapasiteye izin verilmesine rağmen, UEFA tarafından seyircisiz oynanması talimatı üzerine şehirde "UEFA MAFIA - THE PANDEMIC OF FOOTBALL" gibi sloganlar içeren pankartlar sergilediler.[9]

2015 FIFA yolsuzluk davasının ardından, o dönemin UEFA başkanı Michel Platini de davaya dahil oldu. İsviçreli savcılar, FIFA başkanı Sepp Blatter'ı Michel Platini'ye 2 milyon dolarlık (1.6 milyon £) "sadakatsiz bir ödeme" yapmakla suçladılar. İsviçre başsavcısı Michael Lauber, "Bay Platini'yi bir tanık olarak sorgulamadık, bu doğru değil. Onu hem bir tanık hem de sanık olarak soruşturduk" dedi.[10][11] Hem Platini hem de Sepp Blatter, futbol ile ilgili faaliyetlerden men edildi. Platini, Spor Tahkim Mahkemesi'ne itiraz etti ve altı yıllık men cezası dört yıla indirildi. Daha sonra İsviçre mahkemelerine ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvurdu ancak mahkemeler itirazlarını reddetti.[12]

UEFA'nın 2022 yılının Şubat ayında blockchain şirketi Chiliz ile ortaklık kararı, Avrupa genelindeki taraftar grupları tarafından eleştirildi ve 'anlaşılmaz' olarak nitelendirildi.[13]

UEFA'nın Kulüp Mali Kontrol Kurulu'nun 2020'de hazırlanan ancak yayımlanmayan raporu sızdırıldı. Manchester City F.C.'nin mali suçlamalarına ilişkin rapor, YouTube belgeseli "Britanya'nın En Büyük Futbol Skandalı mı?" filmini çeken Surise Media tarafından elde edildi.

Rapor, Birleşik Arap Emirlikleri'nden gizemli bir adam tarafından 2012 ve 2013 yıllarında Manchester City futbol kulübüne iki adet 15 milyon £ ödemesi yapıldığını iddia ediyor. 30 milyon £'lik bu ödemelerin, Manchester City'nin Premier Lig'in mali düzenlemelerini ihlal ettiği iddia edilen 115 ihlal arasında yer alması bekleniyor. İddialara göre, çoğunluğu devlet sahipliğinde olan Birleşik Arap Emirlikleri telekomünikasyon şirketi Etisalat tarafından yapılan ödemeler, aslında örtülü sermaye finansmanıydı. Rapor, finansmanın, Mansour bin Zayed Al Nahyan'a ait yatırım grubu Abu Dhabi United Group (ADUG) tarafından sağlandığını iddia ediyor.

Manchester City, Etisalat'ın 2015 yılında 30 milyon £'u geri ödediğini savundu, ancak UEFA karar komitesi bunu kabul etmedi. 2019'da komite, City'ye iki yıllık Avrupa yasağı getirdi, ancak bir yıl sonra Spor Tahkim Mahkemesi (CAS) tarafından bu yasak kaldırıldı. CAS, 30 milyon £'luk ödemelerin zaman aşımına uğramış olması nedeniyle kural ihlali olarak değerlendirilemeyeceğine karar verdi. Premier Lig ve UEFA mali kuralları, kulübe sınırsız miktarda sponsorluk finansmanı sağlanmasına izin verirken, zararları karşılamak için sınırlı miktarda sermaye finansmanına izin vermektedir.[14]

2021'de Avrupa Süper Ligi'nin (ESL) kurulması, Avrupa futbolunda büyük bir sarsıntıya neden oldu. İngiltere'nin önde gelen altı kulübü olan Arsenal, Chelsea, Liverpool, Manchester City, Manchester United ve Tottenham Hotspur, AC Milan, Atletico Madrid, Barcelona, Inter Milan, Juventus ve Real Madrid ile birlikte bu yeni ligi oluşturmayı kabul etti. ESL, takımların ulusal liglerinde oynamaya devam ederken, yeni bir hafta içi turnuva başlatmayı planladığını açıkladı. Ancak FIFA ve UEFA, bu girişime karşı çıkarak, ESL'ye katılan oyuncuların ulusal takımlarında oynama haklarını kaybedebileceğini duyurdu. FIFA ve UEFA'nın bu tutumu, futbolun ekonomik modeline müdahale olarak değerlendirildi ve geniş çaplı eleştirilerle karşılaştı. Eleştirmenler, FIFA ve UEFA'nın tepkisinin, büyük kulüplerin finansal bağımsızlık arayışını engellemeye yönelik bir hamle olduğunu savundu. ESL'nin kurulması, futbolun mali yapısına zarar vereceği ve sporun bütünlüğüne aykırı olduğu eleştirileri geniş yankı buldu. Ancak ESL'yi savunanlar, bu yeni ligin futbolu daha sürdürülebilir hale getireceğini ve daha yüksek kaliteli maçlar sunacağını belirtti.[15] Bu durum UEFA'nın tekelleşme çabası olarak nitelendirildi. 21 Aralık 2023'te FIFA ve UEFA'nın Süper Lig gibi kulüpler arası futbol müsabakalarının önceden onaylanmasıyla ilgili kurallarının Avrupa Birliği hukukuna aykırı olduğunu belirten C-333/21 sayılı kararı yayınladı.[16][17]

UEFA Şampiyonlar Ligi
UEFA Avrupa Ligi ve UEFA Avrupa Konferans Ligi
UEFA Kadınlar Şampiyonlar Ligi

Üyeler

1: FIFA ve UEFA'daki resmî üyelik adı Bosna ve Hersek.
2: Eski AFC üyesi. (AFC 1954-1974; 1994'te UEFA'ya katıldı.)
3: Eski AFC üyesi. (AFC 1998-2002; 2002'de UEFA'ya katıldı.)

Turnuvalar

Kulüp düzeyi:

Feshedilen Turnuvalar
Şampiyonlar Listesi ve Rekorlar

Millî düzey:

Amatör düzey:

İlgili konular

Ödüller:

Niteleme:

Maç:

Kaynakça

  1. ^ "Financial Report 2007/08" (PDF) (İngilizce). uefa.com. 2008. 12 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Kasım 2011. 
  2. ^ a b c "UEFA Executive Committee" (İngilizce). uefa.com. 11 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2011. 
  3. ^ "Role of the UEFA general secretary" (İngilizce). uefa.com. 12 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2011. 
  4. ^ "UEFA Organisation" (İngilizce). uefa.com. 11 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2011. 
  5. ^ "Inter Milan v Napoli as it happened". BBC Sport (İngilizce). Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024. 
  6. ^ Shumanov, Metodi (7 Ekim 2014). "Why Uefa and Bulgaria must act over 'yes to racism' banner". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024. 
  7. ^ "Malmo fans sing 'UEFA Mafia' chant during Champions League defeat to Juventus". www.eurosport.com. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024. 
  8. ^ "Kosovo Serbia Football | AP Archive". web.archive.org. 14 Nisan 2016. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024. 
  9. ^ "Spydige bannere pryder København: UEFA Mafia! - ronaldo.com". web.archive.org. 13 Aralık 2021. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024. 
  10. ^ "Fifa scandal: Michel Platini drawn closer to Blatter case". BBC News (İngilizce). 29 Eylül 2015. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024. 
  11. ^ "Platini says the SFr2m was contracted, Lauber says he is under investigation - Inside World Football". web.archive.org. 1 Ekim 2015. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024. 
  12. ^ Ronay, Barney (5 Mart 2020). "Michel Platini's appeal over ban rejected by European court of human rights". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024. 
  13. ^ MacInnes, Paul (15 Şubat 2022). "Fan group 'appalled' by Uefa deal with cryptocurrency company". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024. 
  14. ^ Lawton, Martyn Ziegler, Matt (5 Temmuz 2024). "Man City accused over £30m 'sponsorship' payments". www.thetimes.com (İngilizce). Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024. 
  15. ^ "European Super League: Premier League's 'big six' agree to join new league". BBC Sport (İngilizce). 18 Nisan 2021. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024. 
  16. ^ "European Super League: Uefa and Fifa rules banning breakaway league unlawful, says court". BBC Sport (İngilizce). 21 Aralık 2023. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024. 
  17. ^ "European Super League verdict: Huge blow for FIFA and UEFA as top court says rules banning breakaway league were unlawful, sparking fears rebel clubs - including Premier League 'Big Six' - could force exit | Goal.com". www.goal.com (İngilizce). 21 Aralık 2023. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta UEFA ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=UEFA&oldid=33452167" sayfasından alınmıştır