Ika-19 na dantaon: Pagkakaiba sa mga binago
Nilalaman na inalis Nilalaman na idinagdag
| Linya 102: | Linya 102: | ||
[[Talaksan:Vice-President Osmeña in Washington cropped.jpg|thumb|right|120px|[[Sergio Osmeña]]]] |
[[Talaksan:Vice-President Osmeña in Washington cropped.jpg|thumb|right|120px|[[Sergio Osmeña]]]] |
||
* 1871: [[Agosto 30]] - [[Ernest Rutherford]], ama ng [[pisikang nukleyar]] (namatay [[1937]]) |
* 1871: [[Agosto 30]] - [[Ernest Rutherford]], ama ng [[pisikang nukleyar]] (namatay [[1937]]) |
||
* 1876: [[Agosto 19]] – [[Manuel L. Quezon]], unang pangulo ng [[ |
* 1876: [[Agosto 19]] – [[Manuel L. Quezon]], unang pangulo ng [[Komonwelt ng Pilipinas]] (namatay [[1944]]) |
||
* 1876: [[Setyembre 9]] – [[Sergio Osmeña]], ikalawang pangulo ng [[ |
* 1876: [[Setyembre 9]] – [[Sergio Osmeña]], ikalawang pangulo ng [[Komonwelt ng Pilipinas]] (namatay [[1961]]) |
||
====Kamatayan==== |
====Kamatayan==== |
||
Pagbabago noong 08:14, 17 Setyembre 2020
| Milenyo: | ika-2 milenyo |
|---|---|
| Mga siglo: | |
| Mga dekada: | dekada 1800 dekada 1810 dekada 1820 dekada 1830 dekada 1840 dekada 1850 dekada 1860 dekada 1870 dekada 1880 dekada 1890 |
Ang ika-19 (labinsiyam) na dantaon ay isang siglo na nagsimula noong Enero 1, 1801, at nagtapos noong Disyembre 31, 1900.
Nagkaroon ng malaking pagbabagong panlipunan ang ika-19 na siglo; binuwag ang pagkaalipin, at ang Una at Ikalawang Rebolusyong Industriyal (na sumasanib sa ika-18 at 20 mga siglo, sa ganoong pagkakaayos) na nagdulot sa malawakang urbanisasyon at mataas na antas ng produktibidad, kita at kaunlaran. Nabuwag ang Islamikong Imperyo ng pulbura at dinala ng imperyalismong Europa sa pamamayaning kolonyal ang karamihan ng Timog Asya, Timog-silangang Asya at halos lahat ng Aprika.
Pangkalahatang tanaw
Unang lumabas ang elektroniks sa ika-19 na dantaon, kasama ang introduksyon ng electric relay noong 1835, ang telegrapiya at ang protokol nitong kodigong Morse noong 1837, ang unang pagtawag sa telepono noong 1876,[1] at ang unang gumaganang bombilya noong 1878.[2]
Mga dekada
Dekada 1800
Kaganapan
- 1804: Disyembre 2 - Koronasyon ni Napoleon I ng Pransiya
Kapanganakan
- 1809: Pebrero 12 - Charles Darwin, tagapagsimula ng teoriya ng ebolusyon sa pamamagitan ng likas na pagpili (namatay 1882)
Dekada 1810
Kaganapan
- 1819: Enero 29 – Lumapag si Thomas Stamford Raffles sa pulo ng Singapore.
- 1819: Pebrero 6 – Isang pormal na kasunduan, sa pagita nina Hussein Shah of Johor at Thomas Stamford Raffles na isang Briton, ang nagtatag ng isang paninirahang kalakalan sa Singapore.
Kapanganakan
- 1811: Marso 20 - Napoleon II, pinagtatalunang Emperador ng Pransya na anak nina Emperador Napoleon I at Emperatris Marie Louise (namatay 1832)
Kamatayan
- 1819: Enero 20 - Carlos IV ng Espanya, Hari ng Espanya. (ipinanganak 1748)
Dekada 1820
Kapanganakan
- 1820: Enero 17 - Anne Brontë, isang Ingles na manunulat (namatay 1849)
- 1820: Mayo 27 - Mathilde Bonaparte, isang Italyanong prinsesa (namatay 1904)
Kamatayan
- 1821: Napoleon I, Pranses na estadista at pinuno ng militar (ipinanganak 1769)
- 1826: Hulyo 4
- Thomas Jefferson, Ika-3 Pangulo ng Estados Unidos (ipinanganak 1743)
- John Adams, Ika-2 Pangulo ng Estados Unidos (ipinanganak 1735)
- 1827: Marso 26 — Ludwig van Beethoven, kompositor (ipinanganak 1770)
Dekada 1830
Kapanganakan
- 1830: Oktubre 10 - Isabel II ng Espanya, Reyna ng Espanya. (namatay 1904)
- 1837: Pebrero 9 - José Burgos, Pilipinong pari ng Gomburza (namatay 1872)
Kamatayan
- 1831: Hulyo 4 - James Monroe, ika-5 Pangulo ng Estados Unidos (ipinanganak 1758)
- 1836: Hunyo 28 - James Madison, ika-4 Pangulo ng Estados Unidos (ipinanganak 1751)
Dekada 1840
Kapanganakan
- 1845: Mayo 30 - Amadeo I ng Espanya, Hari ng Espanya. (namatay 1890)
Kamatayan
- 1841: Abril 4 – William Henry Harrison, ika-9 Pangulo ng Estados Unidos (ipinanganak 1743)
- 1845: Hunyo 8 - Andrew Jackson, ika-7 Pangulo ng Estados Unidos (ipinanganak 1767)
- 1848: Pebrero 3 - John Quincy Adams, ika-6 Pangulo ng Estados Unidos (ipinanganak 1767)
- 1849: Hunyo 15 – James K. Polk, ika-11 Pangulo ng Estados Unidos (ipinanganak 1795)
Dekada 1850
Kapanganakan
- 1853: Vincent van Gogh - pintor na Olandes (namatay 1890)
Kamatayan
- 1850: Hulyo 9 - Zachary Taylor, ika-12 Pangulo ng Estados Unidos (ipinanganak 1784)
- 1855: Pebrero 23 - Karl Friedrich Gauss, isang Aleman na matematiko at siyentipiko (isinilang 1777)
Dekada 1860
Kapanganakan
- 1861: Enero 28 - Julian Felipe, Pilipinong kompositor ng Lupang Hinirang (namatay 1944
- 1861: Hunyo 19 - Jose Rizal, Pilpinong nasyonalista at polymath (namatay 1896)
- 1869: Marso 22 – Emilio Aguinaldo, unang Pangulo ng Pilipinas (namatay 1964)
Kamatayan
- 1862: Enero 18 - John Tyler, ika-10 Pangulo ng Estados Unidos (ipinanganak 1790)
- 1862: Pebrero 20 - Francisco Baltazar, isa sa mga magagaling na Pilipinong manunula (isinilang 1788)
- 1862: Hulyo 24 – Martin Van Buren, ika-8 Pangulo ng Estados Unidos (ipinanganak 1782)
- 1865: Abril 15 – Abraham Lincoln, ika-16 na Pangulo ng Estados Unidos (ipinanganak 1809)
- 1868: Hunyo 1 - James Buchanan, ika-15 Pangulo ng Estados Unidos (ipinanganak 1791)
- 1869: Oktubre 8 – Franklin Pierce, ika-14 Pangulo ng Estados Unidos (ipinanganak 1804)
Dekada 1870
Kapanganakan
.jpg)
- 1871: Agosto 30 - Ernest Rutherford, ama ng pisikang nukleyar (namatay 1937)
- 1876: Agosto 19 – Manuel L. Quezon, unang pangulo ng Komonwelt ng Pilipinas (namatay 1944)
- 1876: Setyembre 9 – Sergio Osmeña, ikalawang pangulo ng Komonwelt ng Pilipinas (namatay 1961)
Kamatayan
- 1872: Pebrero 17 – sina Padre Mariano Gomez, Jose Apolonio Burgos at Jacinto Zamora, mga Pilipinong Martyr na mas kilala bilang GOMBURZA
- 1874: Marso 8 - Millard Fillmore, ika-13 Pangulo ng Estados Unidos (ipinanganak 1880)
- 1875: Hulyo 31 - Andrew Johnson, ika-17 Pangulo ng Estados Unidos (ipinanganak 1804)
Mga sanggunian
- ↑ "The First Telephone Call". www.americaslibrary.gov (sa wikang Ingles). Inarkibo mula sa orihinal noong 2015-10-22. Nakuha noong 2015-10-25.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Dec. 18, 1878: Let There Be Light — Electric Light". WIRED (sa wikang Ingles). 18 Disyembre 2009. Inarkibo mula sa orihinal noong 21 Oktubre 2016. Nakuha noong 4 Marso 2017.
{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)